De Belgische Illustratie. Jaargang 2

[p. 249]

[Nummer 32]

St. Cloud.

Dikwijls reeds zag men uit de schuldigste handelingen het begin van waarlijk groote daden ontstaan. Uit het kwade zelfs der menschen het goede te doen voortkomen, uit de misdaad van anderen de deugd der Heiligen te doen geboren worden, was altijd een bijzonder blijk van de zorg welke de Voorzienigheid over de menschen heeft. Dit ook kunnen wij nog beschouwen in de geschiedenis van den man, die zijn naam heeft gegeven aan een der lusthoven der oude fransche vorsten.

De naam van den Heiligen Clodoald, waarvan de Franschen door samentrekking St. Cloud hebben gevormd, is onafscheidelijk verbonden aan een tooneel van woeste driestheid, van wilde, afschuwelijke moordzucht. Clodoald was de kleinzoon van koning Clodwich en der H. Clotildis; hij zag zijne broeders onder zijne oogen vermoorden, en de beulen, die het doodend staal in de borst van zijne broeders stieten, noemden zich de ooms der ongelukkigen, het waren Childebert en Clotarius. Dat hij alleen werd gespaard had hij niet te danken aan eenig betoon van medelijden of berouw der moordenaars, alsof zij voor eenig mededoogen of voor wroeging des gewetens waren vatbaar geweest, maar aan de trouw en zelfopoffering van een ouden, verkleefden dienaar zijns vaders, die met gevaar zijns levens den eenig overgebleven zoon zijns meesters wilde redden. Nimmer werd de herinnering aan het wreede moordtooneel zijner schuldelooze broeders uit zijn geheugen gewischt, van daar dan ook dat hem de heerschzucht, welke niet zelden dergelijke tooneelen in het leven roept, nooit kon bekoren. Het koningschap had voor hem al zijne aantrekkelijkheid verloren, op het oogenblik zelfs dat hij dit met het bloed zijner broeders bevlekt zag; en toch het bloed eens konings stroomde hem door de aderen.

ST. CLOUD.

Hij sneed zich de lange haren af, ten teeken dat hij aan zijne vorstelijke afkomst vaarwel zegde en verkoos het stille kloosterleven boven den schitterenden glans eener kroon. Hij werd een heilige, en door de Kerk de eer der altaren waardig gekeurd, terwijl de naam van den heilige zich aan een aantal groote feiten in de geschiedenis van zijn land verbindt.

Zooals wij reeds aanmerkten, heeft een der lusthoven van de fransche

[p. 250]

vorsten aan dien heilige zijn naam ontleend. Saint Cloud was immer om zijne zuivere lucht, om het frissche, gezonde klimaat, om zijne schoone vergezichten een lustoord voor de bewoners van Parijs geweest. Het buitenverblijf, dat als het middelpunt van het latere lustslot mag beschouwd worden, was eerst in het bezit van een gunsteling van Catharina de Medicis en ging later tot de domeinen van de fransche vorsten over. Het was in dit buitenverblijf dat koning Hendrik III door de hand eens moordenaars den dood vond, hij die zelf zijne handen met bloed had bezoedeld in den sluipmoord op den hertog van Guise. Het was hier, dat koningin Marie-Antoinette haar verblijf hield, toen de revolutie haar naar Parijs en naar het schavot sleepte. In 1815 werd den 3 Juli op deze plaats door de legers der verbonden mogendheden Frankrijk tot het teekenen der capitulatie van Parijs gedwongen.. Hier ook teekende Karel X den 28 Juli 1830 de noodlottige besluiten, die zijne ballingschap en eene nieuwe revolutie ten gevolge hadden.

Ook in de groote fransche omwenteling speelde St. Cloud een groote rol en een gewichtig feit had er den 9 November 1799 plaats. Groote veranderingen had het weelderig lustoord der fransche koningen ondergaan; de tuinen waren voor een groot gedeelte in groentetuinen en akkers veranderd of ten dienste der ‘burgers’ ingericht; het Wetgevend Lichaam was naar het slot van St. Cloud overgebracht. Voor den overwinnaar van Lodi en Arcola, pas uit Egypte teruggekeerd en omringd van officieren, die het ‘gouvernement des avocats’ moede waren, was de tijd gekomen, om de nieuwe bestemmingen van Frankrijk te verwezenlijken. Hij vertrok naar St. Cloud; de leden der vergadering, van ‘de vijfhonhonderd’, hadden reeds plaats genomen; om twee ure verschijnt Bonaparte gevolgd door eenige grenadiers. Van alle kanten weêrgalmt het: ‘soldaten! wapenen! weg met den tiran! weg met den dictator!’ Bonaparte is onthutst; hij aarzelt, men overlaadt hem met bedreigingen en verwijten. ‘Er uit! er uit!’ schreeuwt de geheele vergadering, ‘gij zijt buiten de wet!’ Twee of drie grenadiers snellen hunnen generaal ter hulp en brengen hem buiten. ‘Men heeft mij buiten de wet willen stellen,’ zegt hij. - ‘Welaan,’ antwoordt Siéyes, ‘zet hen buiten de deur.’ - Op het woord van den jeugdigen generaal dringen Murat en Leclerc met hunne grenadiers de vergadering der ‘vijfhonderd’ binnen. Op het gezicht der baionetten vluchten de vergaderde leden door vensters en ramen. St. Cloud ziet Napoleon Bonaparte benoemd tot eersten consul, tot consul voor tien jaren, consul voor zijn leven, Keizer.

Van het jaar 1800 wordt het slot zijn zomerverblijf; daar ontving hij Paus Pius VII, toen deze in 't jaar 1805 plechtig het kind van zijn broeder Lodewijk kwam doopen; in de kapel van St. Cloud werd den 1ⁿ April 1810 het huwelijk des keizers met Maria Louisa gevierd. De lustoorden van St. Cloud boden den veroveraar eene aangename rust te midden zijner overwinningen, zij zagen ook hoe de soldaten van Blücher en Wellington de fransche vanen verscheurden en in de woon- en slaapvertrekken van het vorstelijk verblijf den spot met den gevallen keizer dreven.

De vele veranderingen der latere jaren maakten het paleis niet minder merkwaardig als een meesterstuk der bouwkunst dan het reeds beroemd is als geschiedkundig gedenkteeken. De inwendige versiering is uitermate prachtig, en bevat tal van meesterwerken der grootste schilders en kunstenaars.

St. Cloud, waar den 2 December 1852 het keizerrijk werd hersteld, is met recht het geliefkoosde verblijf van den erfgenaam van den eersten Napoleon.