Een zeldzaam geval van mineraalafzetting.
De lichamen worden verdeeld in organische en anorganische; de eersten noemt men organische, omdat zij bedeeld zijn met werktuigen, voor hun bestaan noodzakelijk; de tweeden of anorganische worden door den naam van ruwe lichamen aangeduid; tot de eersten behooren de dieren en planten, tot de laatsten de mineralen of delfstoffen. - De organische lichamen verschillen innerlijk, door alle eigenschappen van de anorganische; gene ontstaan uit reeds bestaande en hun gelijkende individuën, en de soorten vereeuwigen zich door voortteling, zonder belangrijke veranderingen te ondergaan; ook kan men ze niet kunstmatig doen ontstaan, wijl zij onder den invloed zijn eener kracht, die wij, ondanks alle wetenschappelijke kennis, noch begrijpen zullen, noch kunnen.
Met de delfstoffen is echter het geval anders. De ruwe lichamen zijn van verschillende soort; sommige zijn van organischen oorsprong, b.v. suiker, gom, hars enz. enz; andere vormen zich of zijn gevormd zonder medewerking van levende krachten, zooals b.v. de zout- en metaalverbindingen, die wij in den grond vinden, of die wij naar willekeur kunnen voortbrengen. Voornamelijk deze laatste lichamen dragen den naam van delfstoffen of mineralen. De vormen waaronder de ruwe lichamen zich aan ons vertoonen zijn tweesoortig; de eene vorm is veelzijdig met gladde, effene ruitjes; de andere vertoont zich onder allerlei uiterlijke gedaanten, dikwijls rond, soms ongelijkmatig, hoekig enz.- De mineralen, met veelzijdigen vorm, worden kristallen genoemd. De kristalvorm schijnt van zekere innerlijke eigenschappen, de meeste ruwe lichamen eigen, af te hangen, eigenschappen, waardoor ruwe deeltjes (molécules) zich, onder meetkunstige vormen, trachten te vereenigen, wanneer ze onbelemmerd aan de aantrekkingskracht der cohesie kunnen toegeven, op het oogenblik dat ze zich in soliede massa's ophoopen.
Deze vormen vertoonen zich aan ons in vele omstandigheden en op verschillende wijzen: door oplossing, door smelting en door sublimatie, hetgeen insgelijks in de natuur het geval schijnt te zijn.
De onregelmatige uiterlijke gedaante der ruwe lichamen openbaart zich in veelvuldige omstandigheden, wanneer de werking der natuurlijke krachten of verward of geheel onderbroken is. Het is natuurlijk dat de ruwe lichamen, hetzij onder regelmatigen, hetzij onder onregelmatigen vorm zich afzetten kunnen op elk voorwerp of op elke plaats, waar zij aangebracht worden; zeldzaam is het echter, dat een mineraal zich afzet in een zich nog ontwikkelend zaad. Hiervan evenwel heb ik een geval gezien, en om die zeldzaamheid, dacht het mij wel der moeite waard er een woord over te zeggen.
In handen van een lid mijner familie, den Heer van E.... te H. bevindt zich eene groote witte boon (een ieder kent een witte boon), waarin zich een mineraal heeft afgezet, dat daarmede vergroeid en innig vereenigd is. Het is moeilijk te begrijpen hoe dit mineraal zich met de boon heeft kunnen vereenigen, wijl toch de boon gevormd en ontwikkeld is op eene hoogte van minstens 2 meters boven den beganen grond; daarenboven zij opgemerkt, dat men te doen heeft met het zaad van eene plant der Leguminosae. Het is misschien op de volgende wijze verklaarbaar: het mineraal heeft zich in opgelosten toestand bevonden in de vochten of sappen, die tot voeding hebben verstrekt der plant, waarvan de bewuste boon een voortbrengsel is. Van bedrog kan hier geen sprake zijn omdat: 1⁰ de vrouw, die de boon aan den Heer van E.... gegeven heeft, een doodeenvoudig mensch is; 2⁰ de Heer van E.... is een zeer waarheidslievend persoon; 3⁰ ik zelf heb de vrouw eenige malen ongemerkt over het voorwerp ondervraagd, en bekwam, tot in de kleinste bijzonderheden, hetzelfde antwoord; en 4⁰ het mineraal, zijnde het hardste gedeelte, heeft de zachtere deelen der boon teruggedrongen en naar zijn eigen vorm gemodelleerd.
De plant, waarvan de boon afkomstig is, is gegroeid in den zomer van 1869 op een zeer zandigen grond.
Het mineraal behoort te huis, naar ik vermeen onder de aluinsoorten. Om het voorwerp niet te schenden heb ik er van afgezien eenig chemisch onderzoek in te stellen.
De physische eigenschappen zijn: reuk- smaak- en kleurloos, helder doorschijnend, van een ronden gemammelonneerden vorm. Het gewone glas laat zich gemakkelijk er mede strepen of krassen; echter geeft deze niet dat eigenaardig geluid, dat de kras van diamant op glas doet hooren. Wellicht is dit ook aan mijne onhandigheid te wijten, want niet altijd gelukte het mij het glas te krassen. Door bovengenoemde eigenschappen gelijkt het mineraal op de Alunite; ook op de Corindon, waarvan de varieteiten, zooals de rubis, de topaze en saphir, vooral de geel-, blauw-, rood- en groenkleurige, door de juweliers zeer hoog geschat worden.
G.O....
Auteursrechtvrij