De Belgische Illustratie. Jaargang 2

Lyon.

Deze stad, de tweede in grootte van het fransche keizerrijk, was een der oudsten van Gallië. Op het grondgebied der Segusianen gelegen, was zij de hoofdstad van een romeinsch wingewest dat aan haar zijn naam van Provincia Lugdunensis ontleende. Het was in het jaar 43 vóór Christus, dus slechts korten tijd na de veroveringstochten van Julius Cesar, dat Munatius Plancus eene romeinsche kolonie aan de oevers van de Rhône stichtte, op de plaats waar deze rivier en de Saône zich vereenigen; onder het bestuur van een romeinschen pretor, die daar zijn zetel vestigde, had zij weldra een groot aanzien bekomen, zoodat zij de eerste marktplaats werd van Gallië, waar Augustus vele jaren lang zijn verblijf hield en meerdere romeinsche keizers en Cesars geboren werden. Onder de regeering van Nero trof Lyon het lot van Rome, want een brand verwoestte de stad geheel en al; maar ook zooals Rome verrees het veel schooner uit zijne asch, zoodat het van toen af de schoonste stad van geheel Gallië werd. Men vindt er nog eenige ruïnen uit den romeinschen tijd, die ook thans nog van zijnen vroegeren bloei en pracht getuigen, zooals drie waterleidingen, eene naumachie⁽¹⁾, twee schouwburgen enz. Maar behalve dezen luister kan Lyon er zich nog op beroemen dat binnen zijne muren de eerste Christengemeente van het oude Gallië gesticht werd, die door een ontelbare schare van bloedgetuigen werd verheerlijkt.

In de groote volksverhuizingen werd de stad door vele en zware rampen getroffen; eindelijk kwam zij in de macht der Bourgondiërs, die haar tot een der vier hoofdsteden van hun rijk verhieven. In het vervolg der tijden stond zij met het omliggende gewest onder een eigen graaf, was later eenigen tijd onderworpen aan hare aartsbisschoppen, die eindelijk in 1363 hun rechtsgebied aan de fransche kroon afstonden, na welken tijd de stad immer in het lot van Frankrijk gedeeld heeft. In de jaren 1245 en 1274 werd hier eene algemeene Kerkvergadering gehouden, waarop gewichtige besluiten werden genomen. Meer dan eenige andere stad van Frankrijk had Lyon te lijden bij de eerste fransche omwenteling.

Ofschoon het volk in 1789 zich reeds bij de revolutie had aangesloten, wilde het zich van het juk van het revolutionair bewind bevrijden en verdreef het op den 29 Mei 1793 de jacobijnsche stadsregeering. Doch reeds den 10 October van hetzelfde jaar moest de stad zich op genade overgeven en nu werden de inwoners, schuldigen en onschuldigen, bij honderden neêrgeschoten, terwijl de Conventie dekreteerde dat de stad moest verwoest worden en eenige harer leden, de wreedaards Collot d'Herbois, Fouché, den lateren minister van Napoleon I, en Couthon, met de uitvoering daarvan belastte. Ongeveer 6000 personen werden om het leven gebracht en niet minder dan vijf maanden had men noodig voor het werk der vernieling, dat eenig is in de jaarboeken der beschaafde volken. Eerst sedert 1815 begonnen handel en nijverheid in die ongelukkige stad weêr eenigszins tot herleving te komen, om spoedig weêr aan nieuwe slagen blootgesteld te worden, in de oproeren van 1830, 1834 en 1849, die allen door geweld en in het bloed van velen gesmoord werden.

De stad zelve, zooals wij ze op onze gravure uit het park van het ‘Gouden Hoofd’ (Tête d'Or) kunnen aanschouwen, is schilderachtig gelegen tegen een bergrug, zoodat men een prachtig schouwspel geniet in die opeenstapeling van huizen, die boven en op elkander gebouwd schijnen. Niettegenstaande de straten meest eng en hoekig zijn, levert zij ook van binnen een indrukwekkend schouwspel op door hare groote zwaar gebouwde huizen, waaronder men er niet zelden aantreft die meer dan zeven verdiepingen tellen. Sinds eenige jaren is men te Lyon, in navolging van Parijs, er op bedacht de straten te verbreeden en in rechte lijn door te trekken; aan welk plan reeds uitvoering gegeven is door den aanleg van de Rue Impériale, eene straat 22 ellen (meters) breed en 1200 lang. Lyon bezit eene menigte schoone gebouwen, waaronder de Kathedraal van St. Jan met hare vier torens, prachtig portaal, groote klok (de grootste van Frankrijk en ter zwaarte van 20,000 kilo's) een merkwaardig sterrekundig uurwerk en een schat van kostbare schilderstukken, de Notre Dame de Fourvières, met haar Miraculeus Beeld der H. Moedermaagd, het Stadhuis en vele anderen uitmunten.

Vooral echter is Lyon bekend om zijne zijdeweverijen, die de beste en schoonste zijde van Europa, ja, van de geheele wereld, voortbrengen. De verbetering van dezen tak van nijverheid, waaraan de stad zooveel rijkdommen en welvaart verschuldigd is, heeft zij aan een harer inwoners, Jacquard, te danken, die de beroemde Jacquardsmachine uitvond, en daardoor den eersten stap deed tot de volmaaktheid, die wij thans in de voortbrengselen der lyonsche fabrieken bewonderen. Uit erkentenis voor deze weldaad richtte zij dan ook op het plein Sathonay een standbeeld voor den beroemdsten harer burgers op.

(1) Naumachie is eigenlijk een scheepsgevecht of zeestrijd, maar in navolging daarvan werd het woord overgebracht 1°. op een schouwspel waarbij aan het volk eene voorstelling van zoodanigen strijd werd gegeven, en 2°. op schouwplaatsen, welke voor die voorstellingen werden ingericht. In deze laatste beteekenis moet het woord hier verstaan worden.