De Belgische Illustratie. Jaargang 2

Legende van den H. Herman Jozef.

Men heeft het wel eens als een gebrek aan Van Dijck toegerekend dat hij geene hevige gemoedstoestanden, geen grondeloos lijden noch buitenmatige vreugde kon schilderen. Dit nu moge waar zijn en hierin willen wij gaarne geloof geven aan de meesters in de kunst, die er zich op laten voorstaan dat zij met oordeel en kennis van zaken over de producten van schilders kunnen spreken; maar in de zachte tafereelen drukt hij dan ook weder den stempel van zijn genie zooals slechts weinigen dat konden doen. In bijgaande gravure, die ons voor zoover het moge-

[p. 92]

lijk is, een meesterstuk van dien genialen schilder weêrgeeft, stelt van Dijck ons den H. Herman voor op het oogenblik dat hij een bezoek van Maria ontvangt en hij in een vizioen tot bruidegom der H. Maagd verheven wordt, volgens de legende van den Heilige, zooals ons die door Rosweidus is medegedeeld. Eens te middernacht, zoo verhaalt de legende, was de H. Herman voor het altaar in zijn gewoon gebed tot de Moeder des Heeren verzonken. Daar zag hij eensklaps in het midden van het koor der kerk eene onuitsprekelijk schoone maagd, in een hemelsch gewaad gehuld en door engelen vergezeld, voor zich staan. Over dit gezicht verwonderd hoorde hij eene stem vragen: ‘aan wien zullen wij deze maagd uithuwen?’ waarop eene andere stem antwoordde: ‘Aan wien anders kan deze bruid behooren dan alleen aan dezen broeder Jozef.’ ‘Welaan’ zoo sprak weder de eerste stem, ‘dat Jozef dus nader kome.’ Op dit bevel trad de Heilige met groote schaamte naderbij en wierp zich op de knieën. Toen sprak de Engel weder: ‘Broeder Jozef, het is besloten dat gij tot bruidegom dezer maagd zult worden gekozen.’ Verschrikt en ter neêrgeslagen bracht hij zijne onwaardigheid voor, maar te vergeefs; want terwijl hij nog aarzelde nam reeds de Engel zijne rechterhand en raakte daarmede de hand der maagd aan onder het uitspreken dezer woorden: ‘Deze maagd geef ik u tot bruid gelijk zij eens aan Jozef ten huwelijk werd geschonken, opdat gij den naam van den bruidegom te gelijk met de bruid zult aanvaarden en voortaan Jozef genoemd worden.’

DE H. HERMAN JOZEF NAAR EENE SCHILDERIJ VAN VAN DIJCK.

Zoo was de legende welke van Dijck ons in een meesterstuk voorstelde, waarin hij al het liefelijke van zijn genie tentoonspreidde. Immers hoeveel zoete vreugde zien wij doorstralen op het aangezicht van den H. Herman Jozef, welk een glans van geluk straalt af van het gelaat der H. Maagd en van den Engel, en hoe natuurlijk is de verwondering neêrgelegd op het aangezicht van den leerling des Heiligen die dit bezoek van de Koningin des Hemels aan zijn leermeester bijwoont.