De Belgische Illustratie. Jaargang 2

Beroemde dwergen.

Veel hebben de geleerden - menschen van zeker overmatig groot verstand, die er op uit zijn om de natuur in hare werkingen en eindelooze veranderingen te achterhalen - geredetwist of er ook zekere, bepaalde oorzaken en toestanden zijn, die uit den aard van hun wezen, een dwergenras moeten voortbrengen. Vergissen wij ons niet dan zoekt men naar een volkje, zooals eenmaal waren de Pygmeëen en Lilliputters, uit de oude en nieuwere fabel. Dat waren eerst menschen van de echte type, van eenige duimen hoogte en al het andere naar evenredigheid! Wat een aardig speelgoed kon dat zijn voor zooveel geleerde kinderen, die door hunne naïve redeneeringen welhaast tot de overtuiging zouden zijn gekomen, dat dit menschenras ook al eene verbastering zou wezen, wel te verstaan van dezen of genen kikvorsch, want om ze - à la Vogt - van een aap te doen afstammen, dat zou nog niet eens zoo gemakkelijk gaan. Jammer slechts dat moeder Natuur haar al te nieuwsgierige kinderen niet in hare geheimen wil laten indringen en het jammerlijke gevolg van deze achterhoudendheid is, dat toestanden en oorzaken niet te vinden zijn, zoodat ook het dwergenras is weggebleven, tot grooten spijt van zoovelen die, hoewel grooter van lichaamsbouw, nogtans veel overeenkomst hebben met bedoelde kleine mannekens. Was echter het Dwergenvolk tot nog toe eene onmogelijkheid, toch zijn er, zoo nu en dan, enkele exemplaren van die soort voor den dag gekomen, die eene zekere vermaardheid hebben verworven.

Zoodanig een was Jeffery Hudson, in Engeland geboren. Op achtjarigen leeftijd, toen hij in het gevolg van den hertog van Buckingham werd opgenomen, was hij nog maar 17 duim groot. Eens dat die prachtminnende hertog door Karel den Eerste en koningin Henriëtte werd bezocht, was Jeffery in eene groote pastei verborgen, waaruit hij in volle ridder-uitrusting te voorschijn trad. De koningin was zoo zeer met het manneke ingenomen, dat hij op haar dringend verzoek, onmiddellijk aan haar gevolg werd toegevoegd. Op lateren leeftijd legde hij eene wezenlijk groote bekwaamheid en tact aan den dag, zoodat hij met menige zending van teederen aard, zoo binnen als buitenlands werd belast. Jeffery liet zich wel gebruiken om, bij bijzondere gelegenheden, het algemeen vermaak te vermeerderen, zooals eens toen hij, tot groot genoegen van alle aanwezigen, op een gemaskerd bal, uit den zak van een der gasten te voorschijn kwam, maar toonde zich overigens licht gekwetst door de spotternijen van sommige hovelingen. Bij zoodanige gelegenheid gebeurde het dat hij zoo zeer in gramschap geraakte, dat hij zijnen beleediger tot een tweegevecht uitdaagde en hem ook werkelijk ter neêrschoot.

Een andere dwerg, die zich eveneens in de diplomatie heeft beroemd gemaakt, stierf eerst vóór eenige jaren. Zijn naam was Richebourg; hij had eene lengte van slechts 24 duim en behoorde tot de hofhouding der hertogin van Orleans, de moeder van Louis Philippe. Gedurende het schrikbewind gebruikte men hem meermalen, om de belangrijkste berichten over te brengen. Als een kind gekleed en door eene kindermeid gedragen, ging hij dan zijne zending volvoeren zonder dat iemand op de gedachte kwam van de geheimen, die de kleine man bewaarde.

Peter de Groote was een bijzonder vriend van dwergen; altijd had hij van die kleinen bij zich, behalve nog die, welke hij door zijn geheele rijk deed kleeden en voeden. Eens had hij ze allen uit zijne staten in de hoofdstad bijéénvergaderd, deed ze per dozijn in een rijtuig plaatsen en zoo naar zijn paleis voeren. Hier onthaalde hij hen vorstelijk; alles was geëvenredigd aan zijne gasten: tafels, stoelen, messen, lepels enz. in één woord alles. Toen de maaltijd was afgeloopen koos hij eenige paren uit, die hij, zonder eenige verdere formaliteit, aan elkander ui - huwelijkte. Polen en Rusland hebben eene zekere vermaardheid verkregen, door het groot aantal dwergen, die er vroeger gevonden werden.

Een der bijzonderste poolsche dwergen was Jozef Borylausky, als graaf Borylausky bekend. Bij zijne geboorte in 1739 was hij 8 duim lang. In het gevolg der gravin Humieska bezocht hij de meeste hoven van Europa; te Weenen ontving hij van de keizerin Maria Theresia een diamanten ring ten geschenke, dien zij van de hand der kleine aartshertogin Maria Antoinetta had genomen; maar zelfs deze kinderring was hem nog veel te groot. Te Parijs was hij om zijn in alles geëvenredigden lichaamsbouw, schoone oogen, levendig uitzicht, gezond gestel en groote matigheid zeer geroemd; men prees ook vooral zijn bevallig dansen, gepaste antwoorden, verbazend geheugen, gezond oordeel, maar boven alles zijne goedhartigheid.

Ten slotte moeten wij nog van een paar Nederlandsche dwergen spreken. De eene was Wijbrand Lalkes die in zijn tijd veel opgang maakte. Hij was een arm visscherskind en leerde het horologiemaken, zoodat hij zich later te Rotterdam kon vestigen. Maar zijne zaak wilde geen opgang maken; hij ging dus naar Londen, waar hij om zijne buitengewoon kleine gestalte, een voordeelig aanbod op een tooneel verkreeg. Hij was slechts 27 duim groot; er bestaat van hem nog een portret waarop hij is voorgesteld naast zijne geheel volwassen echtgenoote.

Een andere hollandsche dwerg die vóór ruim dertig jaren veel van zich deed spreken was de bekende Simon Paap, een manneke van eene bijzonder kleine gestalte en getrouwd met een vrouwke, dat hem in kleinheid van lichaamsbouw weinig toegaf. In onze dagen leeft nog een derde nederlandsche dwerg, die zich ook op vele kermissen en bij andere gelegenheden laat zien en zooals hij zegt te Franeker geboren is. Hij is van vrij regelmatigen lichaamsbouw, slechts zijn hoofd maakt hierop eene kleine uitzondering, daar het iets te groot mag schijnen voor eene gestalte van slechts weinige duimen.