De Belgische Illustratie. Jaargang 1

[p. 248]

Allerlei.

De tulp.

De bloembollen-cultuur bekleedt eene niet geringe plaats, onder de producten van Nederland. Wij willen daarom iets zeggen over een tuinbouw-voortbrengsel, dat zulk een voornaam middel van bestaan van een aanzienlijk gedeelte van Noord- en Zuidholland uitmaakt. De bloembollen-cultuur dagteekent in Nederland reeds van de XVIe eeuw, doch het was voornamelijk omstreeks de helft der XVIIe eeuw dat de steden Haarlem, Amsterdam, Utrecht, Alkmaar, Leiden, Rotterdam, Hoorn, Enkhuizen en eene menigte andere plaatsen beroemd waren, wegens den grooten handel, die aldaar in bloembollen gedreven werd. Van den edelman tot den schoorsteenveger zag men speculeeren in bloembollen, inzonderheid in die der tulpen. Men besteedde te dien tijde voor tulpen prijzen die ons bijna ongeloofelijk toeschijnen. - De staatsregisters van Alkmaar getuigen, dat in het jaar 1637 120 tulpen ten voordeele van het weeshuis verkocht werden voor de aanzienlijke som van fr. 180,000. Een bol Semper Augustus genaamd bracht fr. 4000 op; een ander Vice-roi fr. 8500 en Admiraal van Enkhuizen fr. 10000. Een bed tulpen was eene zeldzaamheid en werd als den grootsten schat beschouwd, dien men kon bezitten.

Een matroos bracht eens eenige goederen bij een koopman, die in zijn tuin tulpen teelde om er mede te speculeeren. De matroos, denkende dat deze tulpenbollen niets anders dan uien waren, begon ze met een haring, dien hij zoo even gekregen had, op te eten. Juist toen hij bezig was, kwam de koopman in den tuin en ziende wat er gebeurde, riep hij op een toon van wanhoop uit: ‘Schelm, uw maaltijd maakt mij ongelukkig, met de helft der waarde bezat ik den rijkdom van een vorst!’ De arme matroos stond ten hoogste verwonderd en het was niet zonder moeite, dat men hem zijne verkeerde handelwijze konde doen begrijpen.

Die verschrikkelijk hooge en dwaze prijzen der tulpen zijn echter zoo zeer gedaald, dat men in onze dagen de hyacinthen boven de tulpen de voorkeur geeft. De waarde der hyacinthen is echter niet te vergelijken bij de waarde der tulpen in vroegere dagen; doch in aanmerking nemende, de vele duizenden roeden hyacinthen, die er geteeld worden en de honderde soorten die in den handel bekend zijn, kan het toch nog geen kleinigheid genoemd worden, wanneer men voor een nieuwe soort fr. 100 per stuk betaalt, zoo als het vorige jaar nog op eene publieke veiling plaats had.

Deze veilingen worden gedurende den bloeitijd in de maand April gehouden door directeurs, die iederen koop inzetten en opbieden, genietende daarvan een loon van 5% der opbrengst. Deze directeurs zijn ook verplicht de koopen, waarop zij het hoogste bod gedaan hebben, te houden, zoodat zoodanige directeur gewoonlijk kooper wordt van eene groote partij bloembollen. De handel der bloembollen is voornamelijk op Engeland en Duitschland en wordt telken jare, door het toenemend gemak tot vervoer, meer en meer uitgebreid. Tot bloei van dit vak bestaan er verscheidene vereenigingen waarvan er twee: ‘Algemeene Vereeniging van bloembollen-cultuur’ te Haarlem en ‘Flora van Noordwijk’ te Noordwijk, de voornaamste zijn.

Jaarlijks worden er in 't voorjaar, gewoonlijk in Februari, verscheidene tentoonstellingen gehouden van bloeiende bloembolgewassen, die door eene menigte liefhebbers bezocht worden; zulke tentoonstellingen zijn bijzonder nuttig om te onderscheiden, welke soorten het best geschikt zijn voor potten en glazen.

De bloembollen-cultuur strekt zich thans van Alkmaar tot 's-Gravenhage uit, en wanneer men in den bloeitijd de dorpen, tusschen deze steden gelegen, doortrekt, ziet men geheele velden van honderden roeden aan elkander, die met hyacinthen of tulpen beplant zijn; als men dit nooit gezien heeft, kan men zich geen denkbeeld maken van het schoone en prachtige, dat dergelijk gezicht oplevert.

Wanneer men in aanmerking neemt de vele werklieden, die tot deze cultuur vereischt worden en de welvaart, op verscheidene plaatsen door dit vak ontstaan, dan zal men gereedelijk aannemen dat de bloembollen-cultuur een voornaam bestaanmiddel van onze Noordernaburen is.

De nieuwe veemarkt te Londen.

(Metropolitan-Cattle-Market) in 1857 in de voorstad Islington aangelegd, beslaat een oppervlakte van 27½ bunder, waarvan de eene helft voor standplaats van vee is ingenomen. De eigenlijke veemarkt vormt een vierkant van 270 el lengte en breedte, in het midden waarvan zich het zoogenaamde bankhuis met daartoe behoorende vertrekken bevindt. De plaats is langs den geheelen omtrek beplaveid; door afvoerkanalen onder den grond is voor het wegloopen van het water, en voor de gelegenheid tot het bekomen daarvan zeer goed gezorgd. De eene helft van de markt wordt voor het grootere vee en de andere helft voor kalven, schapen en varkens gebruikt. De oppervlakte der standplaatsen voor rundvee bedraagt ongeveer 25000 ▭ ellen en biedt gelegenheid aan tot het plaatsen van 7000 stuks vee.

De opene standplaatsen voor schapen, in afdeelingen elk voor 20 stuks, beslaan 14.300 ▭ ellen en geven plaats aan 30.000 schapen. Hieraan grenzen twee overdekte stallen, die bezijden open zijn, elk van 3000 ▭ ellen oppervlakte en waarin 12 tot 1500 kalveren of varkens kunnen worden opgenomen. Buitendien zijn er nog 24 stallen voor 8000 schapen en 3000 stuks rundvee, om het vee te kunnen bergen, dat vóór den marktdag wordt aangevoerd of na den verkoop niet dadelijk afgehaald of ook dat niet verkocht wordt. Deze veemarkt, waarbij nog een groot publiek slachthuis en 7 groote logementen behooren, heeft ruim 10 millioen franken gekost.

Een der fransche bladen

deelt als een staaltje van het merkwaardig verschil tusschen de hoofdstad van de republiek der Vereenigde Staten, waar de vrijheid ten troon zit, en Parijs, waar men zich over censuur, tirannie der administratie enz. enz. beklaagt, het volgende mede: Te Washington was voor eenigen tijd een fransch tooneelgezelschap aangekomen, bepaald geëngageerd tot het opvoeren van opérettes als la grande Duchesse de Gérolstein, la belle Hélène enz. Deze tooneelspelers zijn in arrest genomen krachtens een bevelschrift der regeering, op grond dat de stukken, die zij kwamen opvoeren, niets dan samenraapsels van onkuischheden waren. Zij werden echter spoedig weder in vrijheid gesteld, maar de schouwburg, waarin zij zouden spelen, werd gesloten.

Voedsel.

Volgens een engelsch professor hebben de volgende artikelen van gewoon voedsel de betrekkelijke kracht om de ademhaling en voeding van een gemiddeld man gedurende 24 uur te onderhouden. - Het getal bij elk uitgedrukt is het ned. lood. Chesshire kaas 9½, aardappelen 40½, tarwebloem enz. 11, brood 20, mager beef 28½, mager kalfsvleesch 34¼, zacht gekookte ham 25, visch van 25 tot 50, eiwit 71, melk 65½, kool 100, boter en ccaoa 6½, levertraan 4½ kandijsuiker 12½.

Parafine-olie.

Deze werd in 1830 ontdekt, maar het was eerst in 1850, dat de scheikundige James Young, die olie voor het branden gebruikte en nu zijn er voor de fabricatie van vaste parafine of zoogenaamde gas-kaarsen - op de inrichting van dien scheikundige te Bathgate nabij Edinburg - verscheidene duizenden menschen aan het werk. Boghead-steenkool is de grondstof, waaruit de parafine gedistilleerd wordt. Tot 1866 was er slechts ééne fabriek, maar in 1867 zijn, door nieuwe ontginningen in dat soort van kool gedaan, deze zeer toegenomen. De waarde van de voortgebrachte parafine wordt nu jaarlijks op 250 mill, franken geschat.

De bewegingen in een uurwerk.

Men heeft eene berekening over de raderen-om wentelingen in een uurwerk gemaakt, waarvan de uitslag belangwekkend is. Bijv. bij een gewoon anker-horologie maakt het hoofdrad 4 om wentelingen in 24 uur of 1.440 in het jaar; het tweede rad maakt 24 om wentelingen in 24 uur of 8.750 in het jaar; het derde rad 197 om wentelingen in 24 uur of 59.080 in het jaar; het vierde rad, dat de secondenwijzer in beweging brengt 2.440 in een uur of 525,000 in het jaar; het vijfde (het ankerrad) 12.960 in 24 uur of 4,788.400 in het jaar, terwijl de ankerslagen in 24 uur 188.800 of in het jaar 141.812.050 bedragen. Wanneer de leer van Victor Hugo der al-ziel doorging, zouden die verschillende raderen waarschijnlijk tegen hun rusteloozen arbeid opzien en niet langer ten dienste van den tijd willen staan, die toch door den mensch dikwijls zoo weinig gewaardeerd wordt.

Een ultra-beleefde rechter.

Een Americaansch blad vertelt het volgende: Een rechter in het westen, die wegens zijne beleefdheid beroemd en populair is en op allerlei wijzen tracht die volksliefde waardig te blijven, moest onlangs aan een veroordeelde zijn doodvonnis aanzeggen en kweet zich volgenderwijze van zijnen plicht: ‘Gevangene heer D., mag ik U verzoeken op te staan? (Het is eene formaliteit die de wet voorschrijft, anders zou ik U niet lastig vallen.) U is van eene misdaad beschuldigd geworden, welke, naar ik geloof, - zonderecht er daarbij eene persoonlijke meening te doen gelden - moord geheeten wordt, en van de bezworenen, uwe landslieden, tot mijn groot leedwezen is U schuldig bevonden. Ik heb U derhalve, helaas, terwijl ik mij nogmaals wat mijn persoonlijk gevoelen betreft reserveer, aan te zeggen, dat U aan den hals zal opgehangen worden tot dat U geheel dood zal zijn. Ik verzoek U te gaan zitten en mij te veroorlooven U nog de vraag de stellen, wanneer het U best zal passen U te laten hangen.’