De Belgische Illustratie. Jaargang 1

[p. 112]

Allerlei.

Photo-sculpture.

Nu en dan hooren wij van ‘nieuwe uitvindingen’ die veel van zich hebben doen spreken, maar eindelijk blijken onmogelijk te zijn. Het is dus te vergeven, dat wij liever twijfelen dan gelooven aan hetgeen van deze of die uitvinding of ontdekking gezegd wordt. Het is daarom niet te verwonderen, dat men met zekere ongeloovigheid de aankondiging aanhoorde, dat de beeldhouwkunst door middel der photographie kon gedreven worden. Hoe verbazend ook de ontdekking van de photographie zelve ware, wij begrepen weldra hoe een beeld der camera obscura een indruk kan maken op een scheikundige toebereide oppervlakte, die gevoelig was voor hetzelfde licht, dat ons het voorwerp doet gewaar worden. Verder werd het ons duidelijk gemaakt, ofschoon met meer moeite, hoe de stereoscoop twee vlakke photographische afbeeldingen aan ons gezichtswerktuig als één kan vertoonen en ons de illusie van het relief aanbieden. Inderdaad dit scheen ons de eenige beeldhouwkunst, of liever de eenige illusie der beeldhouwkunst, welke mogelijk is, het scheen geheel onmogelijk te zijn dat de photographie een blok klei of andere grondstof, door beeldhouwers gebruikt, tot een wezenlijken plastischen vorm kon brengen, 's Menschen vernuft heeft dat ongeloovige bereikt en de photo-sculpture is eene wezenlijkheid.

Te Parijs bestaat eene inrichting ‘Sociétié générale de Photo-sculpture’ genaamd, welker werkplaats wij willen beschrijven, waarvan wij hiernevens afbeeldingen geven. Het voorname deel er van bestaat uit eene groote cirkelvormige kamer, 30 voet hoog en 40 voet in middellijn, met een koepel van glas bedekt om zooveel mogelijk licht op te scheppen. Rondom de cirkelvormige muur zijn op gelijke afstanden 24 openingen van ieder bijna een palm in middellijn, zijnde deze de openingen van 24 Camerae obscurae, welke achter de muur geplaatst zijn, in een duisteren gang welke het gebouw omringt. 24 photographiën van den persoon of het voorwerp, dat zich ter modelleering in het middelpunt bevindt, worden op het zelfde oogenblik genomen om aan het modelleer-toestel 24 verschillende gezichtspunten van den persoon of het voorwerp te geven, wiens of welks afbeelding men wil hebben. Door een eenvoudig en vernuftig toestel worden de 24 camerae obscurae, waar in elk een toebereide plaat is, gelijkertijd geopend en gesloten; dit duurt niet langer dan het nemen van een gewoon portret.

In een ander gedeelte van het gebouw wordt het modelleeren behandeld, op eene zeer vernuftige wijze, waarbij de blok klei achtereenvolgens de verschillende omtrekken van elk der 24 photographiën aanneemt. Dit geschiedt op de volgende wijze:

De photographiën worden in hunne volgorde geplaatst op den buitenrand van een groot vertikaal rad. dat door de hand bewogen wordt, zoodat elke photographie zoolang het noodig is, voor het glas van een tooverlantaarn geplaatst wordt. Het beeld van die photographie valt neêr op een scherm van mat glas op een afstand, die de verlengde afmeting geeft. De modelleur, na zijn blok klei bereid en dicht bij het glas op een voetstuk dat op een as kan rondwentelen, geplaatst te hebben, neemt een pantograph waarvan de punt het beeld der photographie op het glazen scherm kan volgen, terwijl een mes, aan een andere zijde van den pantograph geplaatst, de zachte massa klei snijdt en den omtrek van de photographie terug geeft. Wanneer dit gedaan is wordt de volgende photographie voor den tooverlantaarn gebracht; de blok klei wordt een 1/24 van den cirkel gedraaid, een ander profiel wordt door de pantograph op den blok klei gebracht en zoo gaat het voort tot dat de blok alle 24 omtrekken der 24 photographiën ontvangen heeft. De bewerking is geëindigd zoover het werktuigelijk gedeelte betreft. De buste of het beeldje aldus voortgebracht is reeds zoover afgewerkt, dat niemand zich meer in de gelijkenis vergissen zal. Nu blijft nog over dat een artist met bedreven hand het verder toucheert en er het merkteeken van zijn kunstgevoel indrukt, terwijl hij tevens den overgang van het eene profiel in het andere, waarbij natuurlijk oneffenheden ontstaan, gelijk maakt. Het werk des kunstenaars is in zeer korten tijd gedaan; hij behoeft niet de klei te vormen, terwijl het model vóór hem zit. De pantograph heeft dat al gedaan en op volmaakter wijze, als hij zelf het kon doen, zoodat hij in één dag in staat is verschillende beeldjes in volkomen orde af te leveren, waartoe hij zooveel weken van voorbereiding, verbeteringen en veranderingen zou behoeven, en waarbij hij den af te beelden persoon zou noodig hebben.

Het is duidelijk dat de photo-sculpture tijd en bijgevolg kosten spaart, zoodat door deze uitvinding niet alleen de rijkere klassen, maar ook de minder gegoede in het bezit kunnen zijn van beeldjes of busten van vrienden en bloedverwanten zoo als men nu photographiën heeft, en aldus het kunstgevoel des volks ontwikkelt.

Eenmaal een beeld afgewerkt, kan men op gewone wijze een matrice verkrijgen, en verder het beeld verveelvuldigen, terwijl, op min kostbare wijze getrouwe afbeeldingen kunnen gegeven worden van de voornaamste kunstgewrochten der grootste meesters in de beeldhouwkunst.

De fransche bladen

verhalende volgende daad van eerlijkheid. De heer Chanoot van Parijs was dezer dagen naar Bordeaux vertrokken om eenen vriend te bezoeken. Toen hij per ijzeren weg terugkeerde, stapte hij na het station verlaten te hebben in een rijtuig en deed zich naar zijne woning brengen. De koetsier betalen en zich in de armen zijner huisgenooten en vrienden, die hem verwachtten, werpen, was het werk van een oogenblik.

Maar de vreugde was van korten duur. Toen hij met zelfvoldoening eenige voorwerpen wilde toonen, die hij te Bordeaux gekocht had, bemerkte hij dat hij zijn reiszak in het rijtuig had laten liggen.

Hij verbleekte, want behalve de bedoelde voorwerpen bevatte de zak een som gelds van 60,000 fr. aan bankbiljetten.

Het was tien ure des avonds. Wat zou hij doen? Den koetsier naloopen, maar waar zou hij hem vinden? Hij verwachtte er evenmin veel van, zich naar den kommissaris van policie te begeven. Hij ging dus naar bed en stond den volgenden morgen te zes uur op. Gelukkig had hij het nummer van het rijtuig onthouden. Hij ging naar het bureau van de compagnie impériale, naar de prefectuur, naar twee of drie rijtuigstations en tegen den middag had hij eindelijk den koetsier gevonden.

Deze verhaalde dat in de straat Lafayette, waar de heer Chanoot woonde, twee personen in het rijtuig waren gestapt en zich hadden laten brengen naar de straat Clignancourt, dat zij daar midden op den weg waren uitgestapt en verdwenen in een der straatjes, die op de wijk Montmartre uitloopen. Dat was alles wat hij wist.

Het was duidelijk of ten minste hoogst waarschijnlijk, dat zij zich den zak hadden toegeëigend, want de koetsier had den zak niet gezien of er iets van gehoord.

De heer Chanoot stelde nu een onderzoek in de wijk Montmartre, maar zonder gevolg, en hij had alle hoop verloren den zak terug te krijgen, toen twee dagen later zich des morgens eene vrouw aanmelde. Zoodra deze bij hem toegelaten was, haalde zij van onder hare groote omslagdoek den zak te voorschijn.

‘Wij hebben er eenen haas en eenig banket in gevonden benevens eenige andere voorwerpen en 60,000 fr. Den haas en het banket heb ik met mijn man en zwager opgegeten, het geld en het overige breng ik u terug,’ zegde zij.

Chanoot beefde van blijdschap, hij greep de hand der vrouw en kuste die en smeekte haar een goede som ter belooning aan te nemen. Zij weigerde en de heer Chanoot had de grootste moeite om haar eindelijk tot het aannemen van een bankbiljet van 500 fr., als een bewijs zijner dankbaarheid en tot een aandenken, te doen besluiten.

Een staaltje van officieelen stijl

Dezer dagen vond men in Nederland aan het Raadhuis van een dorp de volgende bekendmaking aangeplakt:

Burgemeester en Wethouders vernomen hebbende, dat in den laatsten tijd in vele stallen het vee met brandende sigaren en pijpen gevoederd wordt, brengen bij deze ter kennis dat dit voortaan op boete van drie gulden verboden is.

De Burgemeester voornoemd, enz.