De Belgische Illustratie. Jaargang 1

Hoe men burgemeester wordt.
Dorps-tafereelen
Medegedeeld door D^r. J. Renier Snieders.
Vervolg.

Een kwartier later wandelde Bernard Klipper naar de herberg, waar de maatschappij van den edelen handboog vergaderde.

‘Is dat Nardus Klipper, die ginds aankomt?’ vroeg de hoefsmid.

‘Ja, de kleine kladder,’ was het spottend antwoord van den kruidenier ‘die zes jaren geleden in het verwen van mijn huis een staaltje zijner kunst toonde.... Nog heden is de verw niet droog!’

‘In dien tijd verwde hij ook mijn huis van binnen en van buiten,’ liet de smid er op volgen; ‘twee maanden later viel de kleur af’

‘Welk een verwaand kereltje!’

‘Hoe hij dat hoofd met zijn onbeduidend verstand in de hoogte steekt!’

‘Waar drommel, hij toch geleerd heeft zoo met de armen te zwaaien!’

‘Zijn vader Bonifacius zat ook, als een krielhaantje, vol hoovaardij!’

‘Een aardje naar 't vaartje.’

‘En dat kaboutermanneke wil lid van den gemeenteraad worden! Er gebeuren hedendaags wondere dingen!’

‘De zoon van Bonifacius Klipper? Is dat gemeend?’

‘Leest gij het weekblad niet?’

‘Nu, ja, maar wie weergâ, zal zich toch er aan gewennen den armen Nardus mijnheer den raadsheer te hooren noemen?’

‘Gij ziet wel dat alles kan gebeuren.’

‘Toch zal het niet gebeuren, dat die nieuwbakken heer mijne stem krijgt.’

‘Ik stem voor geen heidief.’

‘Zou de groote heer zich vandaag vernederen den voet te zetten in de maatschappij van den edelen handboog?’

‘Wier leden hij met den bijnaam van ambachtsvolk betitelt?’

‘De aanraking met de gemeene klas bevlekt immers den naam van een rentenier? Zeide dat zijne lange, gierige vrouw niet?’

‘Zijne vrouw, die den kleinen kladschilder na de inbraak in de schatkist met de blaaspijp door het huis joeg?’

De twee sprekers, die aan eene tafel bij den doele zaten, hielden elk een schaterlach in; want mijnheer Bernard Klipper kwam zich hij hen nederzetten.

Na drie of viermaal met den hoefsmid en den kruidenier geklonken te hebben, trok hij den laatste, van wien de rentmeester een baaltje koffij had gekocht, op zij, en vroeg hem of het waar was, dat de olie opsloeg.

‘Ontzaglijk, mijnheer!’ was het antwoord; even als de vetkaarsen.’

‘Gaarne deed ik van beiden mijn geheelen voorraad voor het jaar op,’ hernam Klipper.

‘Mijnheer zal gediend zijn; de prijs is...’

‘Ik vraag u geen prijs, dewijl ik u voor een eerlijk man houd,’ antwoordde Klipper, zijnen tusschenspreker gemeenzaam op den schouder kloppend.

De kruidenier nam beleefd den hoed af voor zijnen rijken klant, en zeide dat hij morgen naar behooren zoude gediend zijn.

Een half kwartier later zat Klipper met den hoefsmid aan de tafel.

‘Buurman, het hek van mijn huis valt ineen,’ begon hij, ‘ik heb er meer dan eens aan gedacht, al dat hout en latwerk door sierlijk staafijzer te doen vervangen.’

De smid trok de wenkbrauwen sterk omhoog en schoof dichter bij de tafel.

‘Ik weet dat gij een volmaakt werkman zijt,’ vervolgde Klipper vleiend. ‘en....’

De smid nam den hoed van het hoofd.

‘Wees gedekt, buurman, ik verlang geen plichtplegingen,’ sprak Klipper met een vriendelijk lachje.

‘Dat is wel goed, mijnheer,’ zeide de buigende hoefsmid.

‘Ik wilde u vragen, of gij ook hekken in staafijzer maakt?’

‘Volgens teekeningen van den laatsten smaak,’ antwoordde de smid opgeblazen.

‘Maak mij een hek, zoo als dat van mijnheer Alexis Overweik, den rentmeester,’ sprak mijnheer Klipper.

‘Dat is knoeiwerk!’ riep de smid, ‘ik maak iets voor mijnheer, dat minder kost, en tweemaal steviger en schooner is.’

‘Juist wat ik hebben moet!’

‘Steviger en schooner, of geen geld!’ herhaalde de smid snoevend.

‘Wat den prijs aangaat, hierin handelt gij naar goedvinden; goed werk moet goed betaald worden,’ antwoordde de rentenier op den toon van iemand, wien het op eene kleinigheid niet aankomt.

Daarop ging hij van de eene groep naar de andere, wist een vleiend woord, eene aanmoedigende uitroeping te vinden voor elken schutter en was de eerste, die in de handen klapte bij een gelukkig schot.

Indien een arme ossenboer van het dorp zich zoo als Klipper met het schieten had durven bemoeien, had men hem voorzeker reeds tienmaal toegeroepen:

- Wat steekt gij den neus tusschen iets, waarvan gij geen verstand hebt?

Doch mijnheer Klipper was rijk, en wat een rijk man zegt, is altijd schoon en verstandig, al ware dan ook diezelfde rijkaard een parvenu en een imbécile.

Klipper had dien dag in de maatschappij van den edelen handboog een algemeenen bijval. Hij aanvaardde met genoegen het hem aangeboden lidmaatschap, gaf twee tonnen bier ten beste en overhandigde aan het bestuur eene zekere som gelds tot het aankoopen eener zilveren zakhorlogie bestemd voor een plechtigen prijskamp. Voor hij heenging fluisterde hij den voorzitter in het oor, dat de maatschappij van den edelen handboog volstrekt niet langer mocht bestaan zonder een kostbaar geborduurden standaard.

Het nieuw lid verliet dien avond de herberg onder het daverend handgeklap der boogschutters.

‘Mijnheer Klipper is een beleefd mensch,’ zeide de hoefsmid, die gelast was met het maken van een nieuw hek in staafijzer, ‘het weekblad heeft hem treffend afgeschilderd!’

‘Ik voor mij hield hem voor een hoogmoedig karakter,’ zeide de kruidenier, die olie en vetkaarsen moest léveren, ‘maar schijn bedriegt; gij hebt gelijk, de man is dood eenvoudig in zijnen omgang; het spijt mij hem niet beter gekend te hebben.’

‘En dat die man mij zoo aanmatigend en trotsch voorkwam!’ riep de smid ‘zie, dat is onbegrijpelijk!’

‘Ik houd hem voor een loyaal man!’ riep de kruidenier met overtuiging.

Het gesprek over mijnheer Klipper was algemeen geworden tusschen de boogschutters, die rondom de gelagtafel gezeten waren.

‘Mijnheer Klipper is een man van verstand,’ sprak de voorzitter, die in den hoogsten hemel was met het geschonken zakhorlogie voor den toekomenden prijskamp en den beloofden standaard.

‘Ik laat iedereen zeggen, wat hij wil: maar de man redeneert als een boek!’ zeide de penningmeester, die de belangen der maatschappij even als die van zijn eigen huis behartigde.

‘En daarbij heeft hij eene diepe geleerdheid,’ sprak een ander.

‘En oneindig veel wereldkennis.’

‘Dat ziet men duidelijk in zijne houding en voorkomen.’

‘Zijn vader, Bonifacius, wien wij allen gekend hebben, was ook een aardig kereltje, die zijn stiel grondig verstond en veel genie had.’

‘Dat ligt in den aard der familie, die voorheen wel niet rijk was, maar....’

‘Des te schooner voor mijnheer Bernard; ik zie gaarne menschen, die door hunne schranderheid en vernuft hooger opstijgen.’

‘Wat er van zij, bij de aanstaande verkiezing kan hij op mijne stem rekenen.’

‘En op de mijne; ik laat mij aan geen partijschap gelegen liggen.’

‘Ik stem voor niemand anders; wat scheelt mij de weerwolf en de heidief?’

‘Mijn buurman, de schoenmaker, stemt voor mijnheer Klipper, of

[p. 111]

zoo waar als ik lid der maatschappij van den edelen handboog ben, wordt hem de huur van zijn huis opgezegd!’

‘Ik voor mij, trek noch deze noch gene partij, maar toch wil ik geen schoenen aan mijne voeten, die door een weerwolf gemaakt zijn; ik kom voor het recht uit!’

‘De brouwer, die aan de maatschappij van den edelen handboog zoo veel verschuldigd is, moet en zal al zijnen invloed gebruiken, om mijnheer Klipper bij de aanstaande verkiezing te doen gelukken, of....’

‘Of de laatste ton is geleverd!’

‘Indien de schoolmeester nog één woord durft reppen over zijne geliefde weerwolven, zend ik mijne kinderen elders naar de school.’

‘Zoo lang wacht ik niet; morgen gaan de mijn naar de school van den ouden veldwachter, die ook een knap man is.’

‘Het is wel meer dan tijd, dat er menschen in den gemeente-raad zetelen, die, én door fortuin, én door karakter een geheel onafhankelijken, maatschappelijken stand hebben.’

‘Het zal mij plezier doen de oude pruiken der vroegere eeuw van het raadhuis gebannen te zien.’

‘Benevens die automatische knikkebollen.’

‘Alsook de hansworsten, wier beenen en armen zich enkel door het trekken der koordjes bewegen.’

‘Hetgeen ik wil, is een man van vooruitgang en beschaving, en volstrekt geen partijschap.’

Zoo luidden in de maatschappij van den edelen handboog de gesprekken, welke door den dankbaren hoefsmid met behulp van den gedienstigen kruidenier bestuurd werden.

Sclm Sokkers luisterde in een donker hoekje der gelagkamer alles af, herhaalde in stilte bij zich zelven, de vier of vijf laatste woorden van elken spreker, er telkens met een fijnen grimlach bijvoegende:

‘Goed gesproken!’

In het naar huis keeren zag hij bij het helder maanlicht dat de vergulde weerhaan, die op het zomerhuis in den hof van mijnheer Klipper stond, even op zijne spil draaide.

De beweging van den haan deed Selm denken aan de spoedige omkeering van den smid en den kruidenier; en hij mompelde met een bedekten schaterlach, dat de nieuwe kandidaat maar zorgen moest, den wind van eigenbelang gestadig in dezelfde richting te doen waaien.

V.
Genoegelijke dagen van een kandidaat,

Des anderen daags, op het oogenblik dat Klipper, na het middagmaal genomen te hebben, zich gereed maakte, om volgens gewoonte een paar uren te gaan slapen, stond de hoefsmid aan het hek, ten einde de maat te nemen van het hem bestelde werk. Louise Leroux had hem terstond in het oog; zij viel hevig uit tegen haren man, die haar fortuin in nuttelooze dingen versnipperde, en joeg den hoefsmid met een vloed van scheldwoorden, van het huis weg.

Tien minuten later hield de kruidenier aan de deur stil met een kruiwagen, waarop een vaatje olie en een mand met vetkaarsen lagen. Nauwelijks waren de koopwaren gelost, of jufvrouw Klipper kwam uit den hof naar binnen en wierp een onrustigen blik op het aangebrachte goed. Weldra vernam zij uit den mond van Selm, dat het een en ander door mijnheer was aangekocht in de veronderstelling, dat de olie en de kaarsen zouden opslaan. De jufvrouw gaf een schreeuw van verbazing, riep dat het een voorraad van meer dan voor twee jaren was, en vroeg dreigend waar haar man zich bevond.

Klipper, die het onweer van ver had zien aankomen, had voorzichtigheidshalve de wijk naar zijne slaapkamer genomen, zich te bed gelegd en was weldra ingesluimerd. Hij droomde van de op handen zijnde kiezing; in zijnen geest zag hij ontelbare stemmers, een briefje met den naam van mijnheer Bernard Klipper in de hand houdende, langs de bedgordijnen heen zweven; hij zag de voornaamste ingezetenen der gemeente naderen, die hem kwamen verwelkomen als burgemeester en hem de feestkroon op het hoofd drukken.

Hij stond op, wandelde over de kamer en nam zijne witte slaapmuts van het hoofd. In het afgenomen katoenen hoofddeksel waande hij de kroon te zien, welke de voormalige burgemeester den dag der plechtige intrede op het hoofd had. Hij bezag den ingebeelden bloemenkrans met innig genoegen, zette hem op het hoofd, nam hem wederom af en maakte diepe buigingen, even als of hij den gemeenteraad, die hem kwam verwelkomen, voor de hem aangedane eer bedankte. Een geduchte stoot in de lenden, hem door de hand zijner vrouw toegebracht, deed hem eensklaps ontwaken.

Het hoofd nog opgepropt met denkbeelden, welke hem in den slaap waren voorgekomen, zag hij verbaasd en verschrikt over zijne slaapkamer, wierp de ingebeelde feestkroon daarheen, en liep ontgoocheld bij het razen en tieren van Louise Leroux de deur uit.

Ofschoon de partij van Klipper werkelijk veel veld won, beschouwde men den uitslag der verkiezing nog steeds als zeer twijfelachtig.

Eenige voorname ingezetenen waren den rentmeester, Alexis Overweik, sterk toegedaan en bereid alles aan te wenden, om een achtingswaardig en bekwaam man in de kiezing te doen zegepralen.

Terwijl Klipper, die het huiselijk onweder was ontloopen, in de herberg met eenige zijner warmste verdedigers, hierover sprak, trad de briefdrager binnen en legde een paar nieuwsbladeren op de tafel.

Klipper had een der bladen in de hand genomen en overzag het met gretigheid, dewijl hij bij het openslaan den naam van Overweik voor zijne oogen meende te zien schemeren. En werkelijk, het journaal bevatte een artikel over den rentmeester, die als een uit den militairen dienst eervol ontslagen luitenant bekend stond, en met zijne algemeene, diepe kundigheden juist de man was, om de gemeenteteugels in handen te nemen.

Klipper was koud geworden als eene ijsklont en zat roerloos te staren naar het laatste woord van het artikel, hetwelk hem voorkwam, als de uitspraak van een gerechtelijk vonnis zonder beroep.

Het blad werd rondgegeven, en weldra ontstond er een algemeen gemor tegen het eerloos weekblad, dat voor zulke mannen partij trok. Een der aanwezigen viel hevig uit tegen dien weerhaan van een redacteur, die zich door de partij van den rentmeester had laten omkoopen.

‘O, dat is afschuwelijk,’ riep iemand, die het tweede der aangebrachte nieuwsbladen doorliep; ‘welke eerrooverij!’

Klipper nam het blad uit de hand en staarde op eene groote prent, die eene hem maar al te goed bekende episode uit zijn leven, met de helderste trekken af beeldde.

De teekening herinnerde aan de inbraak in de eikenhouten kas van Louise Leroux. De vertoornde vrouw, met hare ontzaglijke blaaspijp gewapend, en de kleine inbreker in zijn huisschilders-pak, waren zoo gelijkend op het papier gebracht, dat niemand, wie het ook zag, zich onthouden konde, de namen van mijnheer en jufvrouw Klipper uit te roepen.

Deze had, bij het zien der spotprent, eene lichte stuiptrekking gevoeld, en het blad uit de hand laten vallen.

Overal klonk het:

‘Welke eerrooverij!’

‘De redacteur is een.......!’

‘Dat zal, dat mag daar niet bij blijven! er zijn nog rechtbanken in het land!’

‘Bewaar het schandblad tot teeken der waarheid!’

‘Neen,’ zeide stil mijnheer Klipper, die uit eene bezwijming scheen te ontwaken, ‘neen, verscheur liever dat walgelijk ding!’

‘Ja, in het vuur er meê,’ riep Steven de kruidenier, met wien wij reeds ter loops hebben kennis gemaakt.

‘Na u het weekblad?’ riep eene stem, die uit eenen hoek der kamer kwam.

Hij, die daar sprak, was baas Quinten, een der hoofden der tegenpartij, die gedurende de ontsteltenis en de verwarring, door de spotprent veroorzaakt, was binnen gekomen, en zich op eene afgezonderde plaats had nedergezet. Zijne stem viel, even als het gekraak van een doorbrekenden zolderbalk, in het midden van den vriendenkring.

‘Na u het weekblad!’ riep Quinten, de stem verheffend.

‘Er is geen nieuws!’ antwoorde Klipper met een zijdelingschen blik naar Quinten gericht.

‘Dan zal ik mij met het oude behelpen,’ antwoordde deze, ‘toch verlang ik het journaal.’

‘Toch zult gij het niet hebben!’ antwoordde het raadslid Steven. In den blik, dien hij naar Quinten wierp, schitterde de diepe haat, dien hij sedert jaren tegen den ouden weerwolf, zoo als hij hem noemde, in het hart droeg.

Hij nam de twee bladen en stak ze weg in zijnen binnenzak.

‘Kastelein!’ riep baas Quinten opstaande, ‘indien gij dergelijke dingen toelaat....’

‘De kastelein heeft zich daarmede volstrekt niet te bemoeien,’ riep het raadslid, terwijl hij zijn jas toeknoopte, als om de geroofde bladen des te beter te bewaren.

‘De dag bladen behooren aan de herberg!’ riep Quinten; ‘ik herhaal u, dat ik ze wil en zal hebben!’

Het gezelschap barstte bij de toenemende hevigheid van den spreker in een luid gelach uit.

Baas Quinten merkte, dat hij het voorwerp van eindelooze spotternijen ging worden en verkoos liever te zwijgen en heen te gaan.

Terwijl hij zich verwijderde, keek zijn collega het raadslid scherp onder de oogen en zeide, dat hij zijne hatelijke handelwijze in het dorp zoude bekend maken, en den redacteur onderrichten, van hetgeen er was omgegaan.

‘Doe maar!’ riep men van alle zijden, ‘onze partij is sterk genoeg, om zich aan al die bedreigingen niet te storen!’

‘Indien gij geen weerwolf waart, spraakt gij zoo niet,’ riep Steven de raadsheer.

‘Wat zegt gij?’ vroeg Quinten zich in de deur omkeerend.

‘Ik zeg dat....’

‘Dat gij een verwenschte heidief zijt, dat zeg ik!’ riep iemand, die, baas Quinten ter zijde stootend, haastig de gelagkamer binnenkwam. Het was de boschwachter van het kasteel, bijgevolg een hevige partijganger van den rentmeester.

‘Ik neem u allen tot getuigen!’ riep de raadsheer Steven, paarsch en blauw van toorn, ‘dat schelden zal wel een einde nemen!’

‘Dat schelden? Wie is daar de schuld van?’ riep de boschwachter; of ik u aan de deur niet had afgeluisterd!

Dit zeggende, ging hij zitten.

‘Wilt gij nu de courant geven?’ vroeg baas Quinten, schijnbaar bedaard.

‘Neen!’ gaf Steven kort af ten antwoord.

‘Dan zal ik die u met geweld ontnemen!’ riep de gespierde boschwachter opspringend. Hij greep den raadsheer bij den kraag, en trok hem met zijnen stoel achter over.

De geheele gelagkamer stond in een oogenblik overeind. Tafels en stoelen werden overhoop geworpen; en bierglazen, pijpen en tabaksdoozen rolden kletterend over den vloer.

Er kwamen vijf of zes vrienden van den rentmeester binnen gestormd, die niet ophielden te roepen, waarom men hunne partij verongelijkte. Mijnheer Klipper had zich voorzichtigheidshalve in eenen hoek der kamer verscholen, en riep den kastelein toe, dat hij om verdere ongelukken te voorkomen, onverwijld de hulp van den veldwachter zoude gaan inroepen.

(Wordt vervolgd.)