[Nummer 10]
De kleine huishoudster.
Wij meenen onzen lezers eene dienst te zullen bewijzen met van tijd tot tijd tafereelen te leveren van de meestberoemde Noord- en Zuidnederlandsche schilders. In het buitenland ziet men nog altijd met bewondering op die tot dusverre ongeëvenaarde voortbrengselen der schilderkunst. Munchen, Dresden, Weenen en overigens alle hoofdsteden van Europa zijn er trotsch op dat hare Museums met die heerlijke gewrochten prijken, welke steeds hooger in waarde stijgen, naarmate het meer en meer blijkt dat zij onnavolgbaar zullen blijven. Wij willen de rij openen met nevenstaande gravure, die wij hebben laten vervaardigen naar de beroemde schilderij van Schalken bekend onder den naam van ‘dee kleine huishoudster’. Zoo ooit dan zal hier wel het spreekwoord toepasselijk zijn: ‘het kind moet een naam hebben;’ wanneer wij ons een huishoudster voorstellen denken wij gemeenlijk veeleer aan de wasch of de keuken, dan aan een lantaarn. Het zal echter de vraag zijn of Schalken ooit kennis heeft gedragen van den naam, waaronder zijn bekoorlijk tafereel thans bekend is.
Schalken, die in de XVIIe eeuw te Dordrecht geboren werd, is een van die schilders, die door eenvoud en waarheid van voorstelling uitmunten. In het begin van zijne loopbaan maakte hij jacht op het avontuurlijke, wat meestal bij jeugdige talenten het geval is. Hij liet zich wegslepen door de historische en romantische voortbrengselen van zijne roemrijke voorgangers, doch het gevolg daarvan was dat hij in zijne voorstellingen gedwongen en stijf bleef. Eerst toen hij zijn eigen weg volgde en eenvoudige figuren uit het dagelijksche leven op het doek bracht, kenmerkte zich zijn genie.
De kleine huishoudster, naar schilderij van Schalken.
Schalken munt vooral uit door het effekt, dat hij door een of meerdere kaarslichten weet te verkrijgen. Vooral munt hieronder uit zijne ‘kleine huishoudster’ en ‘twee monniken bij kaarslicht.’ Het is zeer natuurlijk dat eene gravure slechts een flauw denkbeeld kan geven van den gloed en de kleur, die in het oorspronkelijke stuk heerschen. doch iedereen zal moeten erkennen dat het licht-effekt de meesterhand verraadt.
Wij mogen intusschen niet vergeten dat te München een zeer beroemd stuk van Schalken berust, ofschoon het onderwerp geheel buiten het genre valt, waarin hij vooral uitmunt. Het stelt Petrus voor, terwijl hij in den voorhof van het paleis van Pilatus Christus verloochent en door de dienstmaagd bespot wordt. Hier is niets te vinden van het gedwongene, dat zijne
Auteursrechtvrij