De schilder Raphaël.
Er zijn ruim drie eeuwen voorbijgegaan, sedert deze wereldberoemde schilder op nog jeugdigen leeftijd stierf, en nog altijd staat, in vele opzichten, alles wat de schilderkunst in lateren tijd heeft voortgebracht, verre bij zijne voortbrengselen achter. Er is voor noch na hem iets te vinden wat met zijne doeken kan worden vergeleken; hij is nog zeer jong zijnde, geheel van zijne meesters afgeweken, en ofschoon het zeer goed in zijne voortbrengselen uit het vruchtbaarste tijdperk van zijn leven te bespeuren is, dat de kunstgewrochten van vroegere italiaansche schilders grooten invloed op hem hebben uitgeoefend, kan men niet zeggen dat hij behoefte heeft gehad om hen in het een of ander na te volgen. Zijne Madonna's vooral brengen ieder in opgetogenheid, ofschoon het niet te ontkennen valt dat het menschelijke er den boventoon in voert, en hij zich niet heeft kunnen verheffen tot het hooge ideaal der Christelijke kunst, dat sommige oudere meesters kenmerkt.
Raphaël werd op Goeden Vrijdag van het jaar 1483 te Urbino geboren. Men vindt in genoemde stad nog het kleine, van tichelsteenen gebouwde huis, waarin hij het eerste levenslicht zag. Zijn vader, een zeer begaafd man, die eveneens de schilderkunst beoefende, had besloten zijn zoon een geleerde opvoeding te geven, doch daar zich bij den jongen Raphaël al spoedig een buitengewone aanleg yoor de schilderkunst openbaarde, zag hij daarvan af. Men verhaalt dat Raphaël nog geen zeven jaren oud was toen hij reeds eene madonna op den muur teekende. Urbino, de stad zijner geboorte, bood hem tot zijne ontwikkeling, eenen schat van kunstwerken aan, doch zoodra hij eenige vorderingen had gemaakt, meende de vader van zijne verdere leiding te moeten afzien en bracht hem naar Perugia bij een voornamen schilder van dien tijd, een leerling van Verocchio, die ook den beroemden Leonardo da Vinci heeft gevormd.
Raphaël moet toen omstreeks tien jaren oud zijn geweest, dewijl zijn vader in 1494 gestorven is. Hij maakte spoedig zulke groote vorderingen, dat zijne voortbrengselen zeer gezocht werden. Hij was nauwelijks twintig jaren oud, een leeftijd waarop in den regel het talent zich eerst begint te ontwikkelen, toen men niet slechts te Perugia maar ook te Florence, bij uitnemendheid de stad der kunst, als om strijd zich beijverde, om in het bezit te komen van hetgeen zijn buitengewoon genie in het leven riep, en weldra kende men zijn naam in geheel Italië. Het was in het jaar 1508, dat Raphaël, die toen den leeftijd van vijfentwintig jaren bereikt had, door Paus Julius II, die de kunst hoog waardeerde, naar Rome werd ontboden, om zijne krachten te beproeven aan de opluistering van het Vatikaan. Hij nam deze uitnoodiging met de grootste geestdrift aan, en het is vooral daar dat hij zijn naam vereeuwigd heeft. Bij het beschouwen van die onovertrefbare fresco's weet men niet wat men meer moet bewonderen: de oude gewone verbeeldingskracht die ze heeft ontworpen, of den rijkdom van kleur en gloed, die er in uitschittert.
Het is te betreuren dat Raphaël in zijn bijzonder leven niet even uitstekend was als in de kunst. Is het ook al waar dat zijne vijanden, of liever zijne benijders hem meer ten laste hebben gelegd dan hij verdiende, het kan niet geloochend worden dat hij zeer berispelijk was in zijn levenswandel. Had hij zijne kunst in nederigheid des harten en met een zuiver gemoed beoefend, hij zou er meer dan tijdelijke grootheid door hebben kunnen verwerven, nu blijft hem echter alleen zijn groote naam over, de schoonste eerekroon, die van een vlekkeloos leven, kan men hem niet geven. Hij stierf op Goeden Vrijdag van het jaar 1520.
Wij zijn in de gelegenheid onzen lezers eene gravure aan te bieden naar een der beroemdste schilderstukken van Raphaël, bekend onder den
Auteursrechtvrij
