Het Belfort. Jaargang 14

[p. 96]

Waarom?
Twintig Dierensprookjes.

Een woordje vooraf.

In een vondelingshuis kwam er een nieuwe Moeder; dien naam droeg ze, al was ook niet een der kindertjes het hare! Ze had een hart vol liefde, en het pijnigde haar, dat al de kweekelingen een verschillend kleedje droegen: het een had een rokje vol gaten, een ander bezat een harlekijnspakje, een derde pronkte met een zijden buisje...

Zekeren dag doste zij al haar lievelingen gelijk uit.

En sommige lieden zeiden:

‘De kleinen, die fluweelen kleederen bezaten, zijn er erg aan toe!’

Anderen morden:

‘Nu loopen er wier plunje te wijd, velen wier plunje te nauw is!’

De Moeder sprak niet: ze werd gedreven door haar zucht om al die kindertjes de hare te mogen noemen, en te toonen, dat ze haar allen even dierbaar waren...

[p. 97]

De vertellingen, die volgen, zou ik ook gaarne de mijne heeten.

Haar echte vader is lang dood, maar ze hebben menig voedstervader⁽¹⁾.

Dat deze mij vergunnen met hen in vrede te leven.

(1) A. De Cock, P. de Mont, Erckmann-Chatrian, Fulbert-Dumonteil, Grimm, J. Haltrich, A. Joos, I. Teirlinck, enz.

I. De aap.
Waarom hij geschapen werd.

Langs de groote baan stond het werkhuis van den dorpssmid. Heel den dag was het vreeselijk heet geweest. Na den middag overwolkte zwaar de hemel; de wind steeg op; plots sloegen snelle regendruppels kuiltjes in 't zand...

Twee vreemdelingen drongen de smis binnen. Hun kleederen glommen reeds van het water. 't Was Onze-lieve-Heer met Sint-Pieter. Ze zetten zich op een houtsblok neer en keken naar den smid en zijn knecht, die dapper voorthamerden, en weldra een hoefijzer hadden vervaardigd.

De twee smeden kwamen een oogenblikje uitrusten bij de bezoekers, en aanstonds viel Sint-Pieter aan het praten, en zei, dat zijn makker ook een smid was; hij vertelde er zoo wondere zaken over, dat de twee toehoorders ongeloovig het hoofd schudden...

En 't regende voort.

Een vriendelijk wijfje, oud en versleten, trad ook de smis binnen, groette iedereen beleefd.

Onze-lieve-Heer wenkte zijn makker, en deze sprak:

‘Nu zult ge eens zien, wat mijn meester kan!’

[p. 98]

En eer iemand er aan dacht, grepen de twee vreemden het oudje vast, en wierpen haar in den oven. Toen ze gloeiend was, legden ze haar op het ambeeld, sloegen toe! Slechts eenige minuten waren voorbij, of ze toonden hun werk: het afgeleefd vrouwtje was herschapen in een bekoorlijk meisje!...

Nog waren de smid en zijn knecht van hun verbazing niet bekomen, of die wonderbare menschen waren vertrokken, en het meisje was hen zegenend gevolgd. Het regende niet meer...

En juist trad de kwade eega van den smid binnen.

De twee mannen blikten elkander aan, en de smid fluisterde:

‘We zullen er een jong meisje van maken, en dan zal het hier uit zijn met dat eeuwig knorren en kijven!’

Ze grepen de grommelende huisvrouw vast, sleepten haar naar den oven, smeten er haar in...

En toen ze gloeiend was, begon het smeden; bovenarms ging het er op los; maar hoe meer ze toehamerden, hoe langer, dunner, leelijker, wanstaltiger de oude werd!

De smid, die een goede vent was, jammerde:

‘We hebben ze doodgeslagen! Loop, loop die vreemden achterna! Zij alleen kunnen ons helpen!’

Daar was de bode terug met Jezus en zijn apostel.

Ons-Heer bezag spijtig het werk der twee knoeiers, en prevelde:

‘Ge hebt alles verdorven! Wie zal daar nu een jong meisje van maken? Doch, zoo'n wijf verdient een straf!’

[p. 99]

Hij greep den hamer, en na eenige oogenblikken mocht men zijn werk aanschouwen: daar stond een zonderling wezen met een grijnzend aangezicht, vier handen en een behaard lichaam!

De vreemden vertrokken, maar eerst vroeg de knecht:

‘Hoe moeten wij dat schepsel heeten?’

Sint Pieter antwoordde:

‘Het is een marteko!’

De eerste aap was op de wereld.

II. De beer.
Waarom deze den mensch ontvlucht.

In Finland, te midden van een woud, had een boer een stuk land ontgonnen, arbeidde er op van den morgen tot den avond; dagelijks kwam de beer zien, of het werk vorderde, en sprak, toen de man zich bereidde om te zaaien:

‘Buur, de vogels zullen uw zaad wegpikken, en schiet er iets op, dan zullen de dieren uit het bosch het komen verdelgen!’

De man dacht een oogenblik na, en zei:

‘'t Is waar; gij, ge hebt veel vrijen tijd, bewaak mijn akker.’

‘Ik wil,’ antwoordde Bruin. ‘Op een voorwaarde...’

‘Laat hooren.’

‘Gij zult mij, als loon, de helft van de opbrengst geven.’

De boer nam aan, en ze sloegen toe.

De beer volbracht oprechtelijk zijn taak.

Als het koren rijp was, maaide de landman het af op halve lengte, voerde het bovenste deel weg, en liet de lange stoppels aan Bruin.

[p. 100]

Deze was zeer ontevreden, doch de boer herinnerde hem de overeenkomst; het dier trok, schuddebollend, terug naar zijn hol.

De herfst verliep, de winter ging voorbij, en de man spitte weer zijn akker om.

Opnieuw kwam de beer dagelijks zien, en sprak, toen de boer zich bereidde om te zaaien:

‘Buur, de vogels zullen uw zaad wegpikken, en schiet er iets op, dan zullen de dieren uit het bosch het komen verdelgen.’

De landman beaamde dit, en vervolgde:

‘Gij, ge hebt veel vrijen tijd, bewaak mijn akker.’

‘Ik wil,’ sprak Bruin. ‘Op een voorwaarde.’

‘Laat hooren.’

‘Ge zult mij, als loon, de bovenste helft der opbrengst geven.’

‘Aangenomen,’ zei de boer, en ze sloegen toe.

De man zaaide beeten; toen deze volwassen waren, maaide hij het groen af voor den beer, en hield de wortels voor zich.

Bruin was nu grammer dan ooit.

‘Ge zijt steeds te kwader trouw,’ gromde hij. ‘In het woud leeft niet één zoo oneerlijk wezen als gij. Ge verschalkt openhartige lieden. Ik wil met u geen omgang meer hebben. Laat mij voortaan met vrede, of het zal u bitter berouwen!’

Bruin wendde zich om, liep, verontwaardigd, het woud in.

Hij laat den mensch gerust, doch valt deze hem aan, dan herinnert hij zich het koren en de beeten, en wreekt zich.

[p. 101]

III. De beer.
Waarom hij schier geen staart heeft.

't Was een strenge winter. De vos dwaalde uitgehongerd over het sneeuwveld op zoek naar een prooi, maar hij vond niets. Hij kwam bij een toegevroren, diepen vijver, waar een boer een bijt in gekapt had om water te putten. Reintje wist, dat de visschen naar zoo'n dakvenster komen om eens lucht te scheppen. Nu hij geen kiekens kon krijgen, zou hij zich wel met een waterzoodje tevreden stellen. Hij sloop nader, lei zich op den buik, en hap! telkens er een waterbewoner voor het gat verscheen, had de vos hem beet, wierp hem op het ijs te spartelen...

Aan alle dingen komt een einde, en daar beneden werd men het spel gewaar, en geen visch vertoonde zich nog.

't Gat vroos stilletjes toe.

‘'k Heb genoeg,’ zei de vos. ‘Meer zou ik niet kunnen dragen!’

Hij nam zijn buit op, en trok huiswaarts. Onderwege ontmoette hij den beer, die de begeerte te kennen gaf ook zoo'n vangst te doen...

De vos zei:

‘Niets is gemakkelijker! In het ijs van den vijver is een gat, laat er uw staart door hangen, en de visschen zullen hem vastgrijpen. Trek niet, eer ge genoeg hebt, anders glijden allen er van. Hoe langer ge wacht, hoe meer ge vangt.’

De beer waggelde vroolijk naar den vijver, deed wat hem voorgeschreven was, en zat geduldig neer, vol verlangen...

Reintje liep, zoo hard mogelijk, met zijn vangst naar huis, wierp ze neer, en snelde vervolgens naar de hoeve van den boer.

[p. 102]

Daar liet hij zich zien.

De wachthonden sloegen aan: de bewoners kwamen uit met rieken en vorken, stormden den vos achterna, dïe regelrecht naar den vijver liep en er uit de oogen verdween...

Zoo had hij aangewezen, waar de beer zat.

Deze ontwaarde de gewapende boeren, mompelde:

‘Wat is dat? Gunnen ze mij zelfs geen vischje! Nu moet ik opkramen, als ik zoo ferm beet heb!’

Hij wilde wegvluchten, doch zijn staart zat vastgevrozen; hij · scharrelde, trok en wrong, alles was te vergeefs. Voor een laatste maal rukte het arm dier wanhopig, was los en weg, doch zijn staart was in de bijt gebleven!

Sedert is hij heel wantrouwig geworden, en grornmelt steeds.

Zijn staart is nooit weergegroeid.

IV. De distelvink.
Waarom hij zoo bont gekleurd werd.

De Heer had de vogels geschapen; ze waren verspreid over de vlakten, over de bergen en de dalen. Op het eerste zicht waren ze slechts door hun grootte te onderscheiden. En de Schepper wilde zijn werk volmaken, en de vogels kwistig versieren met de schitterendste kleuren...

Met het krieken van den dag, vóór de verzengende hitte, begaf Hij zich naar de heete streken, en verfde er vogels, die weldra fonkelden in de zon als vliegende edelgesteenten, andere geleken op prachtige bloemen, bloeiend in smaragdgroen gebladerte...

Zoo ging Hij van land tot land, kwam in Vlaanderen, toen reeds de avondschemering zonk.

[p. 103]

Zijn taak was schier volbracht.

Hij verfde en schilderde, doch de schoonste kleuren had Hij elders verbruikt; slechts Zijn pot met grijze verf was nog goed voorzien...

En allen waren eindelijk getooid, zoo goed het ging, en allen vlogen henen; allen, uitgenomen een vogeltje, de distelvink, die altijd met iedereen in vrede leefde, en bescheiden in een hoekje achteraan gebleven was.

De Heer wilde vertrekken, vertrekken om niet terug te komen, toen het vogeltje wanhopig riep:

‘'k Zit hier!...’

De Schepper voelde spijt, daar Hij het distelvinkje vergeten had. Wat moest Hij doen? Hij keek in alle pottekens. Helaas, ze waren ledig! Hij wrong zijn borsteltjes uit....

Hij lei een weinig wit op het onderlijf, op de vleugels, den staart en de wangen van het diertje; om den bek streek Hij een karmijnrood kringetje, er onder een zwart, en ook het achterhoofdje, een gedeelte van de wangen, van de vleugels en van den staart maakte Hij zwart; bruin verfde Hij den rug, en helderbruin de zijden nevens de borst; over de slagpennen schilderde Hij een goudgelen band; Hij vond nog een vleeschkleurig tintje voor den bek, en een lichtblauw kleurtje voor het uiteinde er van...

De Heer was nu tevreden, en zei:

‘'t Is voorwaar het slechtste niet, van hetgeen ik heden gedaan heb; en de nederigste vogel is hier nu de schoonste!’

V. De ezel.
Waarom hij op de wereld kwam.

Een paard leefde in vrijheid; wat hem omringde, scheen slechts voor hem geschapen, en de hoogmoed daalde in zijn hart.

[p. 104]

Eens op een schoonen Meimorgen, als alles geurde en fleurde om hem heen, werd het dier hoovaardiger dan ooit, wilde nog meer en nog beter voedsel hebben...

Het stormde vooruit, stak den kop in de lucht, schudde de manen, snoof den wind op.

Het kwam bij een heerlijk bosch, hoog rezen de kruinen, doch op den grond groeiden slechts ellendige, van licht beroofde gewassen...

Het paard ijlde verder; vóór zijn blikken strekte zich een glanzend meer uit; op den oever stonden prachtige planten, doch ze waren of te hard of te bitter...

Aan gene zijde van het water zou het beter zijn.

Het dier liep langs den oever voort, en bevond zich eindelijk voor een barre woestijn.

Schoorvoetend zette het zijn weg voort; steeds verbreedde de gezichteinder...

Ten slotte vertoonden er zich eenige eenzame gewassen; het dier naderde ze; het waren distels!... Het moest er zijn honger mee stillen...

Zijn schoone manen verdwenen; zijn ooren en zijn staart werden langer... Het wilde henniken, en kon slechts een gebalk laten hooren...

De eerste ezel was op de wereld!

(Vervolgt.)

Reimond Stijns.