Het Belfort. Jaargang 14

[p. 296]

Hugo Verriest te Leuven.

Het Vlaamsch Sint Thomasgenootschap dat, verleden jaar, in de Predikheerenkerk, onder de studenten der Leuvensche Hoogeschool tot stand kwam, heeft besloten, ieder jaar, in Maart, met het Patroonfeest een der beste kanselredenaars van Noord en Zuid uit te noodigen om vóór die katholieke jeugd geestelijke voordrachten te houden. D^r Schaepman heeft ze, verleden jaar, met ongemeenen luister geopend, en op meesterlijke wijze vóór een schitterend gehoor, den H. Thomas van Aquino als Staatsrechtleeraar, als wijsgeer en godgeleerde, eindelijk als dichter en heilige afgemaald. Zijne voorlezingen werden bij W^e Van Rossum te Utrecht gedrukt, en mogen drij werken van hooger vlucht heeten.

Dit jaar viel deze eer aan den E.H. Hugo Verriest te beurt, die in zijne taak allerbest geslagen is, en vooral door duidelijkheid en bevalligheid van taal en voordracht, in één woord, door de aangenaamste welsprekendheid heeft uitgemunt. - In afwachting dat de voordrachten gedrukt worden, zal een beknoot verslag bij alle lezers welkom zijn.

De eerste voordracht dan, handelde over het bovennatuurlijke ieven, over het leven der veropenbaring. Iedere mensch, zoo sprak hij, behoeft een bovennatuurlijk licht om den waren God te erkennen en om het ware en het goede na te streven. Dit geldt voor den ongeleerde: de landbouwer, die zijne spade in den grond steekt, vindt overal tegenstand, iets dat hem ontsnapt en overhserscht; en bij het nadenken over deze geheime krachten en machten, rijst allengskens de gedachte der godheid en van den godsdienst in zijn geest op: aan zijn eigen overgelaten, zou hij evenwel stoffelijke onbezielde voorwerpen aanbidden en vereeren, de zon, de maan, de sterren en soortgelijke zaken, kwam niet de Presbyter, de priester tot hem die zegt: ‘Vriend, hetgeen gij aanbidt en eert, moet gij met aanbidden en eeren: dit alles is maar eene afstraling en weerspregeling van een hooger wezen, voor u nu onzichtbaar.’

Deze veropenbaarde waarheid heeft reeds hare eigene klaarblijkelijkheid, maar wordt hem daarenboven door het deugdelijke leven van den priester bevestigd, die zijne daden naar zijne woorden voegt.

Dit geldt ook voor den geleerde: hij vermag wel de palen der kennis wijder uit te zetten; vele verschijningen, raadsels voor den landman, zijn het voor hem niet meer: doch het getal der onuitgelegde zaken blijft ontzaglijk groot en zal dit altoos blijven, ondanks alle ontdekkingen; geleerden ook vallen in afgoderij - in eene wetenschappelijke afgoderij - - indien zij naar de stem der veropenbaring niet luisteren om een wezen te erkennen en te huldigen, dat de gansche schepping beheerscht, het wezen der wezens, de reden van alles, bij wich de eerste wording van dit alles is. 't Is Hij, God, de bron aller goedheid, waarheid en schoonheid:

[p. 297]

Hem moeten allen najagen en betrachten, willen zij zich verheffen en veredelen; die daarbuiten gaat, zinkt en daalt; in Hem is alle licht voor het verstand, is de bron van alle deugd en grootheid.

In de tweede voordracht sprak Pastor Verriest over het kristelijke leven en beschreef, in keurige bewoordingen, de standvastigheid van het geloof onder het Vlaamsche volk en wees ook op de klippen waar het zich moet voor hoeden.

Het Vlaamsche volk leidt een dicht gesloten leven, met nauwen kring van gedachten, gevoelens, kennis en godsdienstigheid: zijn godsdienst wordt door dagelijksche gebeden, godvruchtige gebruiken en geplogenheden gevoed; het is gewend aan den strijd, en hierdoor aan de overwinning: zoovele omstandigheden die zijn geloof bewaren, zijn godsdienst versterken en zijne driften leeren overwinnen: De keerzijde bestaat hierin dat het volk, hier en daar, wankelt door bijgeloof of superstitie, een overblijfsel van het vroegere wangeloof dat, als onkruid, altijd opnieuw tracht op te groeien, door mistrouwen, daar het geleerden anders ziet denken dan zij en vooral anders handelen en leven; door eene zekere misroegdheid ook, als alles hen tegenspant; ten slotte door al te groote oppervlakkigheid in den godsdienst.

Bij het hoogere volk, waaraan de studenten der Hoogeschool toebehooren, is dit anders gelegen; hun gedachten en gevoelenskring is zoo nauw niet gesloten, maar is daarom ook vóór allerhanden invloed open. Bouwt u een palers, zegt spreker, met wijde gangen, deuren en veristers, maar zorgt dat gij ze desnoods ook, voor nadeeligen invloed, goed dicht kunt sluiten.

Het geestelijk voedsel van dit hoogere volk is dikwijls min kristelijk, en zij schamen hun soms de oude goede en deugdelijke gebruiken van hun volk te onderhouden.

Het hoogere volk is ook aan minderen strijd onderworpen: de leering wordt - bladje voor bladje - toegebracht; de godsdienst bekleedt ook allengskens eene klemere plaats in hun leven. Daartegen heeft Pastor Verriest de Vlaamsche studeerende jeugd gewaarschuwd.

In de laatste voordracht wakkerde de welsprekende priester de jeugd aan, emstig, standvastig en hardnekkig te arbeiden om, voetje voor voetje, wetenschap en kennis, mannelijkheid en karakter aan te winnen, der spreuk indachtig:

‘Doet wat gij doet’
‘Doet wat gij moet’
‘Gebaren is niet goed’

Wil de jeugd tot een ‘hooger, Vlaamsch, kristelijk volk opgroeién’, dan moet zij aan de Hoogeschool, aan de bakermat der wetenschap - die hoogere bekwaamheid aanworven waardoor zij bestand is om hoogere diensten aan het volk te bewijzen; Vlaamsch moet zij daartoe wezen - wil zij met als vreemdeling onder het volk leven, onbekwaam om met het volk in aanraking te komen; kristelijk moet zij ten slotte blijven tot in den grond van haar hart om het Vlaamsche volk overal tot voorbeeld te kunnen strekken.

Voordrachten, zooals dezen, zouden in alle Collegien en Seminariën versprerd en ter lezing aanbevolen moeten worden; veel zouden zij bijdragen om in de harten der jeugd een edel geestesleven te ontsteken.

Valcke.