Het Belfort. Jaargang 14

[p. 49]

Een laatste woord.

Straks zal het juichend feestjaar verdwenen zijn, verdwenen, maar niet vergeten. De bloemen zijn verslenst en de bladeren gevallen, maar de oogst is opgedaan en in de schuren getast.

Wat dit jaar door Vlaanderen liep, was geen stroovuur, dat in twee stonden ontvlamt en uitbrandt; het was een machtige golfslag, die in kringen van jaren zal voorthuppelen langs het onbegrensde bed der zee.

Wij willen, ja, koel en koud genoemd worden door hen die bij het eerste woord in geestdrift ontsteken; wat zeker is, 't is dat, wanneer het hert van ons volk geroerd is, het zijn vuur niet in woorden uitbluscht, maar door werken gaande houdt en aanstookt....

Het gold voor de Vlamingen dankbaar te zijn en dankbaarheid te stichten.

't Was over honderd jaar een ellendige tijd. De onbeschaamdheid der uitbuiting, de dwingelandij der verdrukking, de razernij der goddeloosheid wogen zoo zwaar op het volk en vernederden het zoo diep dat daar waar geen tegenstand kwam, de nakomelingen over hunne voorouders zouden blozen en liefst die bladzijde uit hunne geschiedenis wegscheuren.

Hier kwam de tegenstand edelmoedig en heldhaftig: nevens den Sansculot verscheen de Boer, nevens den verdrukker de held, nevens den goddelooze de martelaar!

[p. 50]

En hier terugblikkende op die bloedige, maar moedige dagen

En hier staan wij 't hoofd omhooge,
vuistend trillend, kokend bloed.
vlam in 't herte, vlam in d' ooge
en ons naam ons trillen doet...

Daarom heeft Vlaanderen dit jaar de Boeren weerdig en plechtig herdacht. Oude schriften en papieren werden van onder het stof opgehaald en de namen der helden verduldig ontcijferd en eerbiedig opgeteekend En waar zij streden, waar zij vielen, daar - 't was heden hier, 't was morgen ginder, 't was hier en overal - daar riep én klok én bazuin het volk ten hooggetijde, daar trok een dichte stoet met waaiende banier in bedevaart henen, daar bad de priester met de knielende menigte als op gewijden grond, daar zong én koor én dichter hunnen lof, daar beitelde de beeldhouwer hunne namen voluit en diep in marmeren blokken, die de tijd noch verteren noch beschadigen zal.

Het gebeurt op eenen zomerdag dat de vier hoeken van Vlaanderen dreunen door de machtige stem des donders, terwijl gansch de hemel door den bliksem in heldere vlamme staat, zoo trilde dit jaar heel het land van edele trotschheid op het verleden, en blaakte ieders hert van liefde, van vurige liefde voor twee; twee, klein in getal, ja, maar groot in weerde; twee, maar die onze heiligste schatten zijn; twee, maar die ons leven en onze liefde verdienen; twee, maar die helden en martelaars maken; twee, het geliefde en aangebeden tweetal der Boeren: God en Vaderland!

De moeder zal gaan wandelen langs de groote baan met den knaap aan de hand. Terwijl hij langs den boord de bloemekens plukt, zal de kleine het groote kruis bemerken. - Moeder, voor wie is dit kruis? En de moeder zal aan 't vertellen gaan:

Niet een heeft het hoofd voor den kogel gebukt.
Zij vielen, het kruis aan hun lippen gedrukt.
Het kruis op hun borst was wel rood van hun bloed
Doch sterven voor 't kruis, dat is Vlamingenmoed.

[p. 51]

En het oog van den knaap zal flikkeren, en straks zal de meester in de school het verhaal van moeder bevestigen. En de knaap zal groeien en, wanneer hij het kruis voorbijgaat, zal hij krachten vragen voor 't uur van nood, en in 't uur van nood zal hij er krachten vinden en hij zal doen wat onze helden deden, gewekt en gesterkt door het woord dat moeder en meester hem spraken:

Sterven voor 't kruis, dat is Vlamingenmoed.

Am. Joos.