Het Belfort. Jaargang 12

[p. 225]

Boekennieuws en kronijk.

Reivaart of de Wraak van den tempelier. Vaderlandsche Tafereelen 1319-1322 door Kan. Ad. Duclos. 3^e uitgave. Rousselare, Jules De Meester, 2 deelen, prijs: 3 fr.

‘Ik zond u een afdruk 3^e uitg. Reivaart voor de “Dietsche Warande” Ik hope dat Dr. Constantius Buter dit werk naar smaak zal vinden’.

Zoo schreef ons eerw. heer Kan. Duclos. En inderdaad Dr. C. Buter vindt het naar zijnen smaak en aarzelt niet dit boek waarlijk prachtig te heeten.

Hoe dikwijls worden niet zoogezegde geschiedkundige romans uitgegeven, waar de geschiedenis enkel op den naam der helden en op de plaatsen waar deze hunne wonderdaden ten toon spreidden mag aanspraak maken; waar honderden wraakroepende zonden tegen de geschiedenis in bedreven worden, ja, waar zefs de karakters van mannen in 's lands geschiedenis beroemd, in een geheel onnauwkeurig daglicht gesteld worden.

Niet zoo is Reivaart. Jaren lang heeft de schrijver de geschiedenis der Vlaamsche gemeenten, in het begin van de XVI^e eeuw, bestudeerd; bewijs daarvan zijn nog ten andere Onze Helden en de geleerde bijdragen die hij in Rond den Heerd verschijnen liet. Alles wat de schrijver in zijn werk vooruitzet berust op vaste gronden, die hij in nota altijd aanwijst; men leert in zulk een werk veel meer geschiedenis dan in vele geschiedenisboeken te zamen: hier zijn het meest oorlogen en familieboomen van prinsen en koningen, daar integendeel leeft men met het werk, het dagelijksch leven van de Vlaamsche gemeenten, van de ridders en van den graaf van Vlaanderen.

Alles is natuurlijk niet gebeurd zooals de schrijver het voorstelt, maar geschiedkundig gesproken kan alles alzoo gebeuren.

Ook als roman mag het werk op ware verdiensten aanspraak maken. Reivaart is een oud tempelridder, die zich op eene christelijke wijze wreekt op Lodewijk van Nevers, oud-vijand van de tempelorde, door de verzoening te bewerken van Robrecht van Bethune, graaf van Vlaanderen, met zijnen zoon Lodewijk van Nevers.

Vele en zware rampen waren Robrecht van Bethune overgekomen en hadden in zijne gemoedsgesteltenis het mistrouwen als een natuurlijk gevoel doen ontstaan; hij was omringd door Franschgezinde raadgevers, die te zamen met zijnen tweeden zoon, Robrecht van Cassel, de meest helsche kuiperijen uitdachten, om Lodewijk van Nevers ten onder te brengen. Daarentegen ziet men de pogingen van de Klauwaarts, Vlaamschgezinde edelen, en bijzonderlijk van Reivaart, om den graaf den waren staat van zaken te doen inzien. Langen tijd werden die pogingen verijdeld, eindelijk gelukten ze, dank aan Reivaart.

Het is onnoodig op de hoogst zedelijke strekking van het werk te wijzen. De karakters zijn scherp afgeteekend en bijzonderlijk in het derde en vierde deel is het verhaal waarlijk boeiend.

[p. 226]

‘Maar de taal,’ zal de lezer zeggen! ‘Kan. Duclos is een van oudsgekende Westvlaamsche schrijver. Is zijn werk voor een niet Westvlaming genietbaar?’ Stel u gerust lezer. Hier en daar zult ge wel een woord en wending vinden die enkel in West-Vlaanderen gebruikt wordt, maar daarom zult gij niet te min genot vinden in deze treffende bladzijden, die tezelfder tijd en uwe verbeelding door hunne boeiende tafereelen zullen streelen en uwen geest met vele geschiedkundige waarheden verrijken, daar alles in eene zoo klare als zuivere en vloeiende taal wordt voorgedragen.

Dr. C.V.

Jonge Ranken, door Betsy Juta. Leiden, Blankenberg en C^o, 1896, kl.-8^o, 226 blz.

Het uitstekend sterke papier, waarop deze gedichten (waarom ‘Sonnetten en Verzen?’) zijn gedrukt, is een zinnebeeld van den gezonden inhoud. Niet dat wij daarin geene gebreken ontmoeten, evenmin als jonge twijgen geenen aanleg hebben krom te groeien; maar de onderwerpen, waarop de gedachten door verzen zich wentelen, en de wijze waarop die worden uitgedrukt, zijn van zulke natuur, dat wij op den duur van deze ‘Ranken’ goede vruchten mogen verwachten.

Wij kunnen de dichteres slechts aansporen om altoos recht zelfstandig, recht oorspronkelijk en eenvoudig natuurlijk te zijn, en niet te vragen: hoe zou de lezer, hoe Jan, Piet en Klaas over mij oordeelen, na de lectuur van van Eeden, Couperus, Brom en vele anderen. Ook deze jonge dichters verdienen den zelfden raad - eenvoudigheid en natuurlijkheid. Daar waar genoemde jonge lieden dit het meest in 't oog gehouden hebben, zijn zij het best geslaagd.

Zoo vermijde Mej. Juta dan ook, anders dan genoemde heeren, de samenstelling van nieuwe woorden, het willekeurig afbreken van andere. Zij vermijde woorden gelijk zeeblank lijf, ‘omgloeid door het licht der luchten’ (113), het ‘sneeuwen voorhoofd,’ in plaats van ‘sneewwit voorhoofd’. Saffo, die ‘door Afrodite bedwelmd’ wordt, is ook al geene natuurlijke gedachte; de ‘luid bespraakte plagen van donker doen’ (bl. 30), ‘rein-blije rust’, ‘zich baten’, ‘verglijden in mysterie's eeuwigheid’, ‘rust-verglijden der wijsheid’ (65). Op 27 is zeker in den laatsten regel het woord een, en op blz. 32 l.r. het woord schenk uitgevallen. De gewoonte der jonge schrijvers om meer aphoristisch dan duidelijk te schrijven, doet ons nog een oogenblik aarzelen.

Mej. Juta hoede zich toch bijzonder voor opzettelijk moder nisme, en bestudeere recht vlijftig de duidelijkheid van onze groote meesters. Zij heeft te veel talent, reinen, christelijken zin en gevoel dan dat wij haar werk niet zouden aanbevelen, zeer hartelijk aanbevelen, want zij is, wat de dichterlijkheid betreft, op recht goeden weg, de andere eigen schappen, om eene groote kunstenaresse te worden, laten zich oefenen en aanwinnen.

Liever is ons goede, smakelijke kost op onaanzienlijke schotels, dan geparfumeerde en getruffelde spijzen op het prachtigst porcelem.

De eenvoudigheid, zegt het spreekwoord, is de stempel der waarheid.

De Vrijdagsmarkt te Gent, door Fr. de Potter - Dit boek, behelzende 164 bl. in 8^o, is een uittreksel uit het groote werk van genoemden schrijver over zijne geboortestad Gent, en eene geschiedkundige beschouwing van het vermaarde plein, waar, sedert het ontstaan der gemeente tot den huidigen dag, zoovele en zulke gewichtige gebeurtenissen voorgevallen zijn. Schrijver beschouwt de markt in 't opzicht van handel, volkszeden en geschiedenis; als gerechtsplaats, als tooneel van openbare plechtigheden en volksvermaken, als verga-

[p. 227]

derplaats der gewapende gilden en ambachten, kampende voor hunne privileges, rechten en vrijheden; verder geeft hij de beschrijving van de voornaamste gebouwen, welke vroeger de markt bezoomden of er nog te zien zijn, de geschiedenis der ambachten, welke er hun zetel hadden, enz. enz.

Het boek is zeer net gedrukt en versierd met een aantal fraaie platen, onder andere een viertal, die niet in Gent van den vroegsten tijd tot heden verschenen zijn. De uitgever, de heer I. van der Poorten, heeft zich geene kosten ontzien om dit nuttig en leerzaam boek een sierlijk uitzicht te geven. Prijs, fr. 1,50.

Geen Gentenaar, die zijne stad lief heeft en gaarne met haar roemrijk verleden wil bekend zijn, zal dit werk willen missen. Vooral als leesboek in volksbibliotheken kan het groot nut stichten, door het opwekken van het vaderlandsch gevoel, dat men in onze dagen maar te veel poogt te onderdrukken; insgelijks kan het uitstekend dienen tot prijsboek.

Les sources de la Chronique de Flandre jusqu'en 1342 (Parijs, Cerf, 1896, 13 bl.) Onder dezen titel heeft Prof. H. Pirenne eene critische studie uitgegeven over die Fransche Kronijk onzer geschiedenis, die bij velen tamelijk hoog geboekt staat. Hij bewijst dat de schrijver afkomstig was uit Fransch Vlaanderen en bijna niet dan Fransche texten tot grondsteun van zijne compilatie gebruikte. Hij verdeelt de Kronijk in vier hoofdstukken:

I.	Van Liederiek van Harelbeke tot Willem van Normandie (1128), eene bloote besnoeiing zonder waarde van de Ancienne chronique de Flandre.
II.	Van Diederiek van den Elzas tot na den slag van Bouvinnes; dit deel heeft enkel voor bron eene geschiedenis der Fransche koningen gekend door het Handschrift n^r 6295 van de Boekerij van Parijs. Natuurlijk is er in dit gedeelte bitter weinig spraak van Vlaanderen.
III.	Van den slag van Bouvinnes tot Gewijde van Dampierre: hier volgt de schrijver de Récits d'un menestrel de Reims.
IV.	Het belangrijkste en uitgebreidste deel gaande van Gewijde van Dampierre tot 1342. Hier is eene verlorene Fransche Kronijk gevolgd die ook benuttigd werd door den opsteller van de Chronographia regum Francorum.

Men ziet het, niettegenstaande de beroemdheid dezer Kroniek, is zij slechts opgesteld in Franschen geest door een armzaligen compilator, die met weinig oordeel en zonder eenige critiek het een of ander boek afkorte: zij is dus van weinig wetenschappelijke waarde, en men moet Prof. Pirenne dank zeggen dit feit zoo meesterlijk opgeklaard te hebben.

De vrouwelijke opvoeding in haar verband met de eischen des levens, door Mej. Maria du Caju. - Nieuwe vermeerderde uitgave. Gent, A. Siffer, fr. 1,00.

Dit schrift werd, bij de eerste uitgave, door gezaghebbende personen allergunstigst beoordeeld. Ook deze nieuwe druk, vermeerderd met eene reeks rekenkundige opgaven betreffende de huishoudkunde en het werkelijke leven, is reeds met lof vermeld. Boekjes van dien aard zouden dienen overal verspreid te worden. De nuttige wenken, de kostelijke raadgevingen welke het vervat, zouden allicht hier en daar de goede vruchten kunnen teweeg brengen, welke de schrijfster beoogt: zedelijke en stoffelijke verbetering van de vrouw, wier bestaan, in onze dagen, door ijdelheid of gemis aan vooruitzicht, veelal zeer te wenschen laat.

[p. 228]

Confetti, par Hermann de Baets. - Gent, A. Siffer. - Prijs: 50 centiemen,

Een vlugschrift van 38 bladzijden, formaat van het Magasin Littéraire, inhoudende eene voordracht van den welsprekenden redenaar over de slemperijen van karnaval en de nuttelooze uitgaven in 't algemeen.

De thesis, dat eene uitgave, waarvoor hij die uitgeeft, niets nuttigs in ruiling verkrijgt, een zuiver verlies is voor de samenleving, wordt er met veel kracht en overtuigende argumentatie in verdedigd tegen degenen die in de verkwisting, in het prachtvertoon, in de kostelijke vermaken de redding zien van burgerij en kleinhandel.

Deze thesis, waarvan de waarheid, in algemeenen zin, niet te ontkennen valt, is doorvlochten met de dramatische voorstelling der ellende door de karnavalzotternijen veroorzaakt.

Wij bevelen dit vlugschrift warm aan bij alle belangstellenden in den welstand, zoowel van burger en kleinhandelaar als van den werkman, en betreuren slechts ééne zaak, namelijk dat de Fransche taal, waarin het zoo meesterlijk geschreven is, de goede en gezonde gedachten, welke het bevat, belet tot den werkman door te dringen.

De heer advokaat de Baets is - men ziet het op elke bladzijde van zijn werk - doordrongen van de liefde tot het volk en van het verlangen dat volk nuttig te zijn. Dat kan men echter met schrijven niet, tenzij men schrijve in de volkstaal. Moge de heer de Baets eenen vertolker vinden, die in staat zij zijne denkbeelden onverminkt aan het Vlaamsche volk bekend te maken. (Getrokken uit het Fondsenblad).

Atlas illustré ou géographie en images, par J. Roland. - Prix fr. 3,75. Namur, Wesmael-Charlier.

Deze atlas is de verzameling der platen die in het schoolboek van denzelfden schrijver de voornaamste aardrijkskundige beschrijvingen of uitleggingen vergezellen en toelichten. Bovendien bevat hij nog al de kaarten met de afbeeldingen der voortbrengsels van natuur en nijverheid op de geschikte plaats, en daarnevens in tekst den korten inhoud van 't belangrijkste dat nopens de provincie, het land of het werelddeel in den ‘Cours de géographie’ gezegd is. In een woord de ‘Atlas illustré’ is 't aanschouwelijkste van al de aardrijkskundige werken die wij onder oogen kregen.

Code administratif de l'enseignement primaire, par Alexis Stasse, directeur au gouvernement provincial de Liège. - Prix 5 francs. Namur, Wesmael-Charlier.

Het werk bevat twee deelen: 1^o Tekst der schoolwet van 20 September 1884-15 September 1895, met uitleg; 2^o bijzondere wetten en verordeningen in betrekking met het Lager Onderwijs (schoolaanneming, conferentiën, verbeteringsraad, 't bouwen van scholen, enz. enz.)

In zijnen uitleg der schoolwet geeft de schrijver eerst een artikel en daarna al de uittreksels van het vertoog der beweegredens, van den ministeriëelen omzendbrief over het uitvoeren der wet, van de besprekingen van Kamer en Senaat enz. die den tekst eenigzins kunnen verklaren. Het boek zal dus nuttig geraadpleegd worden door de onderwijzers en door alwie de bepalingen der schoolwet in 't wijd en in 't breed wil kennen.

De Vlaamsche taal in het Leger, door Edw. Van Hove. - Brussel, L. Wys, Bergstraat. Prijs fr. 0,25.

Dit boekje, waarvan de opstellen reeds in het Vlaamsche Volk

[p. 229]

verschenen zijn en er de algemeene aandacht aangetrokken hebben, bestudeert een nieuwen en gewichtigen kant der Vlaamsche beweging, welken niemand tot hiertoe aangedurfd heeft, namelijk: het vervlaamschen van ons leger.

De schrijver, die eene bijzondere en grondige studie gemaakt heeft van zijn onderwerp, behandelt opvolgenlijk: het Vlaamsch in het leger in het algemeen, het krijgsonderricht bij middel van onze taal, de verdietsching der krijgsvoorschriften, de hulp door de Vlamingen te verleenen tot dit doel. Hij weerlegt het argument van rassenstrijd, welk sommigen zouden kunnen opwerpen en eindigt met een woord aan de Vlaamsche soldaten.

Onmogelijk het werkje te ontleden zonder het geheel af te schrijven, want alle kapittels zijn zaakrijk en getuigen van bevoegdheid en initiatief. Dat men het koope en studeere om van de zaak een ‘plate form’ te maken voor eene nieuwe verovering van ons recht.

Het boekje is ook te bekomen bij den schrijver, Brederodestraat 237, te Antwerpen.

Leven der HH. Juditha en Godelieve, door Alf. Van Loo. - Boekdeel in-12 van 64 bldz. Prijs: fr. 0,50.

Dit nieuw werkje, waarmede M^r A. Van Loo zijne reeks Levens van Heiligen verrijkt heeft, is stellig niet het minst aantrekkelijk. Op eene boeiende wijze worden ons erin de rampspoeden en beproevingen verhaald van twee jonge vrouwen die, om hunne deugd vervolgd, en door hunne echtgenooten op de hardvochtigste wijze behandeld, een geduld en eene onderwerping aan den dag legden, zooals men er alleen bij heilige zielen kan aantreffen. Klaar wordt ons door hunne levenswijze aangetoond aan welke bron de ware christen moet gaan putten wanneer tegenspoed en miskenning hem neerdrukken, en hoe hij, door Gods gratie ondersteund, in den heldhaftigsten graad die deugden kan beoefenen, welke zielevrede geven op aarde en de eeuwige glorie in den hemel.

Als prijsboek verdient het eene bijzondere aanbeveling. Gent, uitgever A. Siffer.

Een rechtskundig tijdschrift voor Vlaamsch-België zal te Brussel in den boekhandel Treurenberg, 16, worden uitgegeven. De redactie bestaat uit: de heeren Jul. Vander Linden, advocaat en lid der Kamer van Volksvertegenwoordigers; H. De Hoon substituut van den prokureur des konings en leeraar van Vlaamsch strafrecht bij de hoogeschool van Brussel; A. Delcroix, doktor in rechten en bureeloverste bij het ministerie van binnenlandsche zaken en openbaar onderwijs; L. Ouwerx, advocaat en oud-leeraar van Vlaamsch strafrecht bij de hoogeschool van Leuven; Odilon Périer, advokaat; K. Brants, gemeentesekretaris van Etterbeek, secretaris van den opstelraad.

Onder de meewerkers telt men: de heeren Edw. Coremans, Antheunis, De Winde, Alb. Fredericq, Heuvelmans, Josson, Prayon, Vanneste, de Visschere, de Baets, De Witte, Schicks, enz., allen advocaten, magistraten of hoogleeraars.

De prijs van inschrijving is 10 fr.

De sociale werken volgens het Congres van Mechelen.

Dit boekje geschreven door S. Van Mechelen, onderpastoor te Turnhout en verschenen bij J. Splichal aldaar (prijs 25 centiemen) zij warm aanbevolen.

Koninklijke Vlaamsche Academie. Zitting van 17 Februari 1897 Benoeming van de jury voor het keuren der prijskampen.

[p. 230]

Lezing door den heer de Potter van eene studie, bewijzende, met stukken tot staving, dat onze taal sedert de 13^e eeuw dienst gedaan heeft als rechtstaal. Als bijvoegsel geeft de schrijver eene lijst van ruim 200 rechtswerken in het Nederlandsch.

Door den eerw. heer Bols wordt eene keurige en belangrijke voordracht gehouden over ‘Oude Liedekens.’ De redenaar doet oproep tot iedereen om de oude Vlaamsche zangen, tekst en muziek, aan de vergetelheid en het uitsterven te ontrukken.

Beide lezingen zullen in de Verslagen en Mededeelingen ver schijnen. Daarbij zal het pleidooi van den heer de Potter afzonderderlijk gedrukt worden en voorzien van eene Fransche vertaling, ten einde de Vlaamschonkundigen in staat te stellen te oordeelen hoe men in de laatste tijden onze taal gelasterd heeft, om daarin eene schijnreden te vinden om aan de Vlamingen hun recht te weigeren.

Davidsfonds. - Prijskamp uitgeschreven door de afdeeling van Assche.

Onderwerp. Geschiedkundige bijdragen over de gebeurtenissen in het kanton Assche en omstreken gedurende de jaren 1794-1803.

Voorwaarden. De handschriften moeten voor 1ⁿ October 1897, onder omslag met kenspreuk, ingezonden worden aan den heer L. Lindemans, bestierder der kostschool te Opwyck, voorzitter der afdeeling, tot wien men zich ook kan wenden voor nadere inlichtingen. De handschriften worden het eigendom der afdeeling.

Prijzen. 1^e prijs, 100 fr.; 2^e prijs 50 fr.

Bronnen waar de mededingers kunnen aan putten:

1^o	Plaatselijke oorkonden en overleveringen, op vaste gronden berustende.
2^o	Ons Vaderland tijdens de Fransche overheersching, door Theodoor Sevens (uitgave van het Davidsfonds).
3^o	Onze Boeren, door A. Snieders. (id.)
4^o	De Belgische Conscrits, door Thys.
5^o	Les Conscrits Belges, par Orts.
6^o	De Geschiedenis van Affligem, door Dom. Bernard. (Gent, A. Siffer).
7^o	Quelques noms et quelques faits concernant la guerre des Paysans, par Van Caeneghem.
8^o	Leven van den Kardinal van Frankenberg, door Arthur Verhaegen.
9^o	Histoire des environs de Bruxelles, par Wauthers.
10^o	Sanculot en Brigand, door J. Muyldermans (Belfort 1896).

Op 24 Januari vierde de afdeeling Diest het feest harer ontwaking met een concert en eene voordracht door den eerw. heer Daniëls over de oude en nieuwe vestingen der Demerstad. Den 21 Februari sprak er de zeer eerw. heer Kanunnik Muyldermans over ‘Geloof en Wetenschap’. Te Brugge had eene voordracht plaats door hoogleeraar G. Claeys over de ongrondwettelijke verminking-Lejeune, te Malderen een concert, te Brussel een muziekfeest met eene voordracht door K. Brants. - Meest al de afdeelingen zijn dapper aan het werk met het ijveren voor het wetsvoorstel der heeren De Vriendt en Coremans; zij zenden verzoekschriften, dringen aan bij de gekozenen hunner omschrijvingen, richten meetings en vergaderingen in, alzoo te Brussel, Gent, Hasselt, Brugge enz. enz.

[p. 231]

Vlaamsche belangen. - Het verwerpen door den Senaat van het wetsvoorstel des heeren De Vriendt en Coremans heeft waarlijk eene rilling van verontwaardiging en verzet door het Vlaamsche land doen gaan. Overal wordt er protest tegen aangeteekend; manifesten worden gezonden en meetings gehouden. De stemming van onze Hooge Kamer mag bijna eene gelukkige fout genoemd worden, want Vlaanderen, dat scheen te sluimeren, is uit zijnen doodsslaap wakker geschud en het beste is te verwachten voor onze beweging van die krachtige ontwaking van het vaderlandsche gevoel. De wensch ten voordeele van de Vlaamsche wet in den Gemeenteraad van Gent voorgesteld door de heeren De Ceuleneer en Siffer is na eene hevige bespreking aanvaard met 22 stemmen tegen 5 en 6 onthoudingen: al de katholieken zijn er gunstig aan geweest. De groote meeting in onze stad den 21 Februari gehouden werd door eene geestdriftige menigte van duizenden en duizenden gevolgd; de volgende redenaars namen er opvolgenlijk het woord: Baron de Maere, Lybaert, De Ceuleneer, Siffer, Fredericq, Van Beveren, De Munnynck, De Vynck en Semey van Gent; De Vriendt de vader der wet, Reinhart, Hoste en Prayon van Zuylen van Brussel; de Visschere en Sabbe van Brugge en Pol De Mont van Antwerpen. De nationale meeting den 28 Februari te Brussel belegd, genoot een onmetelijk succes, men schat op 15000 Vlamingen welke zich in den Vlaamschen schouwburg verdrongen. Namen er het woord, in twee verschillige zalen, de heeren: Van Driessche, De Beucker, De Vriendt, Coremans, Prayon, Priester Daens, Sabbe, Anseele, Plancquaert, Fredericq, Rochette, De Poortere, Max Rooses, De Villers, Reinhard, De Visschere, Hoste, Ramaeckers, Schietz en Pauwels.

Beteekenisvol feit, de Gemeenteraad van Luik heeft met 19 stemmen tegen 10 eenen wensch verworpen ten voordeele van het amendement-Lejeune. Dit strekke tot voorbeeld voor de bastaard Vlamingen.

Vlaamsch voor de consuls. - De regeering heeft door verschillende Koninklijke besluiten een examen ingericht van licenciaat van den hoogeren graad in handels- en consulaire wetenschappen (Staatsblad 2 October 1896; 17 Januari en 1 Februari 1897). Wij willen hier die inrichting zelf niet bespreken noch doen uitschijnen dat een zelfde graad door verschillende examens bekomen kan worden door het feit dat drie ministeriën ieder eene bijzondere inrichting hebben voorgeschreven. Wij willen het volgende doen uitschijnen: Men is het eens over de noodzakelijkheid voor onze consuls de Vlaamsche taal te kunnen spreken, daar onze zeelieden allen Vlamingen zijn en ten hoogste eenige woorden Engelsch, maar voorzeker geen woord Fransch verstaan. Nu, voor het examen ingericht door het ministerie van binnenlandsche zaken moeten de recipiendarissen bewijzen dat zij in staat zijn de Vlaamsche taal te gebruiken. Volgens art. 4 van het Koninklijk besluit over het examen ingericht door het ministerie van buitenlandsche zaken: wordt den candidaten rekening gehouden met de bewijzen, die zij kunnen leveren over hunne kennis... van de Nederla(a)ndsche taal (aldus niet verplichtend). Door het ministerie van nijverheid en arbeid wordt een examen over het Nederlandsch enkel voor de Belgische leerlingen van het Handelsgesticht van Antwerpen vereischt; maar op het eindexamen is het Nederlandsch verplichtend voor allen.

Het zou veel eenvoudiger geweest zijn een enkel examen in te richten, door een Koninklijk besluit door de drie ministers onderteekend, en vragend van alle candidaten eene practische ondervraging over de Nederlandsche taal.

Varia. - Musée Belge is een nieuw tijdschrift voor hoog- en middelbaar onderwijs, te Leuven uitgegeven door een comiteit, waarin zetelen als voorzitter hoogleeraar P. Willems van Leuven en M. Waltzing,

[p. 232]

hoogleeraar te Luik. Eene Revue des humanités verschijnt er ook, alsmede een tijdschrift geheeten Spectateur catholique, waarin een merkwaardig artikel verscheen over Mgr. d'Hulst, door R. Narsy. - Bonn gaat zijnen vermaarden inboorling Karl Simroch, een 20 tal jaren geleden overleden, een gedenkteeken oprichten. Simroch gaf uit Handbuch des Deutschen Mythologie, vertaalde in Hoogduitsch De Niebelungen, Gudrun en verschillende oude Germaansche liederen, legenden en sagen. - De Tijdspiegel drukte eene belangrijke studie van D^r J. Pee over den Duitschen letterkundige Hermann Suderman. - Van Ten Brink's Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde is de 19^de aflevering verschenen, negen portretten luisteren ze op. - De vijfjaarlijksche Staatsprijs van geschiedenis is toegewezen aan den heer Duvivier, voor zijn werk ‘La Querelle des Dampierre et des d'Avesne’. - Van Theodoor Sevens wordt aangekondigd ‘De kerk van O.L. Vrouw te Kortrijk van den vroegsten tijd tot heden’, met platen en menigvuldige bewijsstukken. Prijs, fr. 2,50. - La Revue des religions van Parijs, versmelt met Museon van Mgr de Harlez te Leuven. - P.J. Cuypers, de vermaarde Hollandsche bouwkundige, zal ter gelegenheid van zijnen 70^en verjaardag door Hollandsche en Belgische kunstenaars vereerd worden met een album. Zijne levensgeschiedenis zal ook uitgegeven worden, opgeluisterd door zichten van zijne bijzonderste scheppingen, als is het Rijksmuseum te Amsterdam. - De Vlaamsche School verandert van formaat en gaat over onder de redactie van Pol de Mont. Zij is een ware prachtuitgave geworden met haar kostelijk papier, haar heerlijken druk en hare artistieke platen. - Een dubbele prijskamp wordt uitgeschreven voor een Vlaamsch en een Fransch gedicht tot tekst van den muziekwedstrijd gezegd ‘Prijs van Rome’. De gedichten mogen boven de 200 verzen niet gaan en moeten ingezonden zijn voor 1^ste April 1897 aan het Secretariaat der Koninklijke Belgische Academie te Brussel, waar men ook alle noodige inlichtingen kan bekomen. De prijs is eene som van fr. 300 of een eeremetaal van dezelfde waarde.

† Adolf Van de Velde, vader van Lieven en Jozef Van de Velde en grootvader van Raphaël Stroobandt, alle drie overleden in den Congo, is te Gent gestorven in den ouderdom van 93 jaar. Hij was een vriend van Conscience welken hij tijdens de gebeurtenissen van 1830 leerde kennen; hij werkte in den tijd mede aan de Jaarboekjes van Rens, aan Kunst- en Letterblad en aan het woordenboek dat zijn broeder Jacob Van de Velde met Sleeckx uitgaf.

† Gustaaf Den Duyts, Gentsche kunstschilder van grooten naam; hij had eene voorliefde voor de treurige winter- en avondzichten, die harmonieerden met zijne droefgeestigheid, gevolg van eene jaren lange kwijnende ziekte. De stoet der Edelgesteenten te Brussel was ook zijn werk. - † Aristide Maton, bestuurder en opsteller van ‘Revue pratique du Notariat’. - † Weyerstrass, de geleerdste mathematicus van Duitschland. - † Mgr Joûo Esberard, aartsbisschop van Rio-de-Janeiro; deze prelaat van Belgischen oorsprong was schrijver van veel zeer gewaardeerde geschiedkundige, liturgische en godvruchtige werken. - † Pater Pholianus Naessen O.S. Fr. die verleden jaar uitgaf, het groot historisch werk Franciscaansch Vlaanderen en vroeger Geschiedenis van het voormalig klooster der Minderbroeders te Dixmude. Hij is gestorven te Kairo.