Het Belfort. Jaargang 12

[p. 75]

Vlaamsche belangen.

Na meer dan eene halve eeuw strijdens heeft de Kamer der Volksvertegenwoordigers eindelijk de wet gestemd, welke de Vlaamsche taal als officieel erkent, volgens welke al de wetten des lands eenen officieelen tekst in beide talen zullen bekomen.

In geheel het Vlaamsche land is deze stemming begroet geworden als de volledige erkenning van het recht der meerderheid; geen enkele wanklank werd vernomen in het algemeen koor, dat van Oostende tot Hasselt was opgegaan om die heuglijke zegepraal te vieren. - Geen enkele, in 't Vlaamsch, wel te verstaan, want de Ligue wallonne, die hatelijke uitdrukking van taaltirannij en overmoed, hief dadelijk kreten aan van woede en gramschap, welke genoegzaam te kennen gaven dat de geest van 1830, die voor Vlaanderen zoo noodlottig is geweest, nog bij hen niet is uitgestorven; dat er in België nog eene fractie van lieden bestaat, begerig om de Vlamingen als overwonnelingen te behandelen, even erg als in de jammervolle tijden van vreemd geweld en verdrukking.

Hiermede bedoelden zij, natuurlijk, eene beweging op het getouw te zetten ten einde het mogelijk te maken dat de door de Kamer gestemde wet in den Senaat zou verworpen worden. Nog op dit uur durven zij zich voeden met de hoop, dat zij hun doelwit zullen bereiken.

Tegen die heillooze werking is geheel het Vlaamsche land opgekomen; Davids- en Willems-Fonds, al de katholieke en andersgezinde Vlaamsche vereenigingen hebben verzoekschriften gezonden naar den Senaat, vragende om de wet zonder verminking te stemmen. Allerwege zijn deputatiën van het Davids-Fonds hij de heeren Senators van de Vlaamsche provinciën gegaan, met klem en kracht sprekende in gelijken zin. Inmiddels gingen de Ligues wallonnes hunnen gang, weldra gevolgd door een paar andere Franschgezinde Kringen, bestaande uit.... jonge zich in 't Fransch oefenende advocaten....

Wij zullen bij dit laatste feit niet stilstaan: de ongelukkige jongelingen, geheel in het Fransch opgevoed, luttel met onze taal bekend, hebben, in hunne kortzichtigheid, als 't ware, zich onmogelijk gemaakt om later, om 't even voor welken raad, als candidaat door de Vlamingen

[p. 76]

te worden aangenomen. Maar het heeft ons, en zeer velen, niet weinig bevreemd, dat Fransche dagbladen, anders nog al gereed om de Vlaamsche eischen te steunen, de aankondiging en het protest van den Jeune barreau gantois zonder het minste woord van blaam, zelfs niet van verwondering, hebben medegedeeld.

Tot die bladen behoort de Gentsche Bien Public, en daar eene Vlaamsche gazet hen dit onder den neus wreef, antwoordde hij daarop in 't nummer van Zondag 13 December.

De Bien Public blijft, zoo verklaart hij, Vlaamschgezind (op zijne manier), en om van die Vlaamschgezindheid dadelijk bewijs te geven, voegt hij er in éénen adem bij:

‘La vérité est que nous ne parvenons pas à nous enthousiasmer pour cette réforme, fondée en strict droit, mais dont nous n'apercevons pas d'utilité pratique (de Bien Public onderlijnt) pour les Flamands, tandis que nous craignons qu'elle n'ait certains inconvénients au point de vue de l'intérêt général du pays.’

Het half-eeuwig deuntje is dus nog niet versleten! Telkens dat de Vlamingen eene grief aanklaagden, een recht vorderden, kwamen ‘welwillende’ menschen met ‘certains inconvénients’ en ‘des exagérations’ voor den dag, en zij schudden en beefden van de gevaren, welke l'intérêt général du pays zou lijden, moest de grief worden geweerd. Gelukkiglijk mochten die welwillende taalverdedigers slapen op hunne beide ooren, 't hoofd diep onder 't laken gestoken - er daagden geen inconvénients op.... En als het onrecht had opgehouden, sprak niemand meer van exagérations!

En gesteld - er zouden nu (wat we toch betwisten!) certains inconvénients bestaan, wat mag dit, in vergelijking van het recht, dat te erkennen en te bevestigen is? Welke staatkunde zou het zijn, krachtens welk godsdienstig beginsel zou men een volk weigeren wat hem rechtmatig toekomt?

Niemand, een Staatsman evenmin als wie ook, mag er aan denken eene onrechtvaardigheid te plegen: de christelijke leer maakt op dit punt geene de minste uitzondering. Hoe is het dan mogelijk, eene uitzondering te verzinnen ten nadeele der Vlamingen, die zelfs, uit hoofde hunner meerderheid in de natie, meer voordeelen zouden kunnen vragen dan de minderheid?

Zou de Bien Public zijnen stelregel op eenig ander gebied dan op dat der taal durven toepassen? En zoo niet - waarom dan op taalgebied?

Maar als de Bien Public de utilité pratique niet begrijpt van 't officieel verklaren van Vlaamsche wet-teksten (welke n.b. bestaan voor provinciën en gemeenten - sans inconvénients s.v. pl.! hoewel in alle provinciën Vlamingen en Walen zijn) dan geeft hij ons een bit te kleinen dunk van zijn scherpzinnigheid.

‘Pas d'utilité pratique’!

Hoe is 't mogelijk, zoo iets te drukken?

[p. 77]

Welhoe, er is geen practisch nut voor den Vlaming, de landswetten te kunnen raadplegen in zijne eigene taal? Welhoe, millioenen Belgen, die geen Fransch verstaan, zouden het recht niet hebben de wetten te kennen, welke zij moeten naleven? Die wetten zouden voor hen eene doode letter moeten blijven? De officiéele Vlaamsche tekst der wetten zou hun niet meer nut bijbrengen dan eene slechte vertaling door eenig dagblad, of door wie ook?

‘Nous avons dit naguère qu'il nous paraissait au moins étrange de faire voter par des législateurs des textes de lois, qu'ils ne comprennent pas et nous croyons que cette observation est fondée.’

Inderdaad? Maar waarom zijn er dan Fransche wet-teksten, welke door Fransch-onkundige Vlamingen in de Kamer gestemd moeten worden? Of wil men misschien dit ‘argument’, omgekeerd, doen gelden tot een bewijs, dat er geen enkel-Vlaamschsprekenden meer in de Kamer mogen zetelen?

En als het traktaat van België met Japan in het Nederlandsch gestemd werd, door eene Kamer welker leden voor het meerendeel het Nederlandsch onmachtig waren - heeft de Bien Public geprotesteerd? Of zou men aan de Vlamingen in België weigeren, wat men aan Japan heeft toegestaan?

Verder zegt het blad:

‘Avec plusieurs jurisconsultes, nous nous étions dit aussi que le dualisme des textes législatifs était de nature à multiplier les constatations et les procès, ce qui n'est pas précisément conforme à l'intérêt général.’

De Bien Public neme 't ons niet euvel, zoo wij die ‘jurisconsultes’ zoo maar niet gereedelijk als ernstig beschouwen; en zoo ze wezenlijk bestaan, dan meenen wij dat ze niet als rechtsgeleerden spreken, maar als haters van de volkstaal in Vlaanderen; dat ze veeleer tot het ras der anti-Vlamingen behooren, dat ras hetwelk, sedert 1830, onze taal zoozeer achting en liefde toedraagt dat het haar heel gaarne den nek zoude willen omdraaien.

Dat de ‘goede raad’ aan de Flaminganten niet mocht achterblijven, spreekt van zelf. Rogier, le sauveur des Flandres, had dikwijls zulke hartelijke aanbevelingen in den mond. De Bien Pnblic besluit dus:

‘Ce n'est pas la faiblesse, c'est au contraire le peril de certaines revendications, trop exposées à être considérées ou représentées comme un danger pour l'existence de notre unité nationale. Il ne faut pas élever dans la législation des barrières et des séparations que l'on ne voudrait pas retrouver sur la carte.’

Daar hebben wij het!

De Vlamingen, meerderheid in de natie, vragen hun recht; maar de wetgeving mag dit niet toestaan, want de Vlaamsche fiansquillons, ‘jurisconsultes’ en andere, gepaard aan de Walen, beschouwen dat recht als een ‘danger pour l'existence de notre unité nationale!’

[p. 78]

We staan verbluft over zooveel.... laat ons bedaard blijven, en een beleefd woord gebruiken - we staan verbluft over zoo veel kortzichtigheid en zoo weinig goedbegrepen vaderlandsliefde! Den Vlamingen zou dus geen recht te geven zijn, omdat de Walen daartegen opkomen, de nationale eenheid daardoor zou kunnen verbroken worden... Maar, lieve Hemel! waar bestaat de eenheid, wanneer men de Vlamingen verongelijkt? Meenen onze franschgezinde ‘jurisconsultes’ misschien, dat de Vlamingen geschapen zijn om ‘amen’ te zeggen als de fransquillons gesproken hebben?

Zou het niet honderdmaal gevaarlijker zijn, de Vlamingen te kwellen, recht te weigeren, hunne taal te vernederen, dan het grievend, vernederend ongelijk ten gelieve der Walen te bestendigen?

Zekere Staatsmannen, zekere ‘jurisconsultes’ en zekere dagbladschrijvers vergeten maar al te licht, dat het Vlaamsche land de beste, nagenoeg de eenigste steunstok is van den troon en van onze staatsinstellingen, en dat het eene politieke ezelarij zoude wezen, hem te weigeren wat men erkennen moet te zijn fondé en strict droit.

De Bien Public, in zijne polemiek met het Fondsenblad, zegt dat hij bevoegd is de Vlaamsche taalquaestie te bespreken, gelijk wie ook. Zijn recht om daarover te handelen zullen wij hem niet betwisten, maar hij zal wel aannemen, hopen wij, dat hij geen gelijk kon hebben tegen geheel het Vlaamsche volk! Geen enkel in 't Vlaamsch geschreven blad, geen enkel Vlaamsch genootschap, geene enkele Vlaamsche gemeente heeft in zijne meening gedeeld; terwijl hij, daarentegen dezelfde taal laat hooren van degenen, die bekend staan als de aartsvijanden van onzen stam, van ons zelfbestaan, van ons recht, van onze vrijheid! - Wat dient er meer gezeid om te bewijzen, dat hij verkeerd loopt, dat hij ongelijk heeft?

Wij besluiten:

De Senaat, laat het ons verhopen, zal het wetsvoorstel Coremansde Vriendt onverminkt stemmen, en de tijd zal de doctrinairen - om 't even aan welke staatkundige zijde, om 't even op welk gebied, - wel leeren, dat de zoo zeer (in schijn?) geduchte inconvénients enkel bestaan in de verbeelding van zekere menschen, die maar geen rekening houden noch van tijd, noch van omstandigheden, en wier uurwerk nog altijd wijst op ‘Septembre mil huit cent trente.’

Het Davids-Fonds is in de hoogst gewichtige omstandigheid van den dag niet werkeloos gebleven.

Door het Hoofdbestuur werden al de afdeelingen aangemaand om zonder verwijl met de heeren Senators der Vlaamschsprekende arrondissementen te onderhandelen, hetgeen bereids door het bureel der Gentsche afdeeling, en ook door andere, werd gedaan.

Nu vernemen wij dat door het bureel des Hoofdbestuurs eene algemeene plechtige vergadering der afdeelingsbesturen wordt bijeen-

[p. 79]

geroepen te Brussel, in de eerste dagen van Januari 1897, vóór de samenkomst in den Senaat. Leden van de Kamer der Volksvertegenwoordigers zullen uitgenoodigd worden op deze vergadering het woord te voeren.

De Flandre libérale, gedagteekend 20 December 1896, behelst een schrijven, gezonden door ‘une des personnalités les plus éminentes de l'enseignement supérieur’ en waar het volgende in voorkomt:

‘Il importe de surveiller avec soin et de signaler les conséquences néfastes du régime imposé à l'enseignement de l'Etat par les exagérations flamingantes.’

De ‘personnalité éminente,’ na o.a. gerept te hebben van de ‘justes revendications des Belges parlant les divers patois flamands,’ en na gewezen te hebben op eene ‘minorité remuante et ambitieuse’ - waarmede geheel de Vlaamschgezinde partij bedoeld wordt - drukt het volgende, wat duidelijk blijk geeft van zijne colossale onwetendheid of van zijn moedwillig, onbeschaamd liegen:

‘Il faut bien reconnaitre que la bibliothèque flamande belge ne comprend guère que quelques manuels très élémentaires, une poignée de nouvelles et de piécettes de théâtre, que nos voisins des Pays-Bas n'ont guère dans les sciences exactes que des livres traduits de l'allemand ou du français, et que leurs savants publient volontiers leurs mémoires en français, voire en latin.’ Dit alles om te zeggen dat de Fransche literatuur veel rijker, veel ernstiger is dan de Nederlandsche.

De Flandre libérale is wel zoo goed, te erkennen, dat de gelijkstelling der beide talen in België rechtvaardig is, maar het blad der ‘eminente’ hoogleeraren teekent geen het geringste protestje aan tegen de bewering, dat onze letterkunde op hoogstens een honderdtal kleine boekjens te wijzen heeft.

Met Domheid of Kwaadwilligheid is niet te redeneeren!

Aanleiding tot bedoeld schrijven was eene klacht over het ontoereikende van het onderwijs der Fransche taal in de Staatsscholen van middelbaren graad. Wij geven het de Flandre toe, dat het onderwijs der Fransche taal ten onzent moet grondig zijn, maar eischen evenveel voor het onderwijs der Volkstaal, welke langzamerhand het voertuig zal worden van de wetenschappelijke opleiding der Vlamingen. De ‘eminente’ hoogleeraar wil de studie in het Fransch uitbreiden, die van het Vlaamsch inkrimpen. Laten wij hem dien droom, en houden wij voet bij stek: het onderwijs der Nederlandsche taal is nog overal onvoldoende; wel verre van het te verminderen, moeten wij onverpoosd aandringen om het te doen versterken!

Die zoogezegde ‘personnalité éminente’ is gekend, zij laat te veel hare ooren doorsteken, en geen Vlaming in Gent zou hoeven te zoeken om te weten op wiens hoofd de ezelsmuts te plaatsen zou zijn.

P. Tieden.