Logo DBNL
Het Belfort. Jaargang 10 (1895)

Het Belfort. Jaargang 10

(1895)– [tijdschrift] Belfort, Het–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
tekstkritische noten

Bijdragen tot de kennis van het leven en de werken van Jan van Ruusbroec.

III (Vervolg).
2. Dit scrijft brueder Jan de coc vanden D 288a; H 50. goeden prioer van Gruenendale den iersten prioer van gruenendale.

4Besiet ende gaet alde werelt dore ocht al kersten- 5heit doere, hoe vele ghereckeleker, ghewaregher, 6gheesteleker menschen dat ghi vinden sout, ja 7die, sonder middel van Gode verlicht ende vercleert 8sijn uter hoechster eennicheit Gods. Want dier menschen 9en saghic noeit meer dan enen: Canonc regulier, den 10prioer van Gruenendale; hi was en(de) es vervolt metter 11wijsheit Gods te male, want sine boeke ende sine 12heileghe verlichte stemme die prisic boven alle dietsche 13tale; want ic en dorste noeit menschen ghereckeleec‖ te 14gronde prinsen noch loven meer dan hem alleene, want wie

tekstkritische noten

1dat enen mensche ghereckeleec prinsen sal, die moet sijns 2kinnisse ende wetentheit hebben hoe dat hi van binnen voer 3Gode steet opgherecht met eeweghen dienste ende met 4eeweghen loeve: want also vele es een mensche ghewarechs 5prins ende gheestelex loefs wert, alse hy Gode heft ende 6wert heet. Ja dats also vele alse een mensche vrileec om 7Gode werken ende liden mach, van buten ende van 8binnen, al dat hem te werkene ende te lidenne staet. 9Item wi selen ons selfs ende alre eyghenheit alsoe 10bloeteleec utgaen overmids een grontoetmoedich ver- 11nieten ende verdiepen ons selfs onder den‖ vrien 12wille Gods, soe dat ons God beroeve(n) ende afnemen 13mach alle natuerleeke eyghene leetsamheit; ende laeten 14God met ons gheberen ende ghewerden nu voer(t)meer 15ende ewelijc, soe dat ons gheen dinc noch overval te 16swaer noch te ondraechgheleec sijn en mach; ja noch 17sterven, noch leeven, noch gheen torment, eest hemelsch 18eest helschs, wat dat ons God oochte eneghe creatuere 19toesent. Ja helsche pine noch hemelsche vroude, noch 20verlies noch ghewin, des en soude een vernietende 21grontoetmoedich mensche twent aensien, noch een noch

tekstkritische noten

1ander, wat trubelacien ocht wat doeghene dat hem toe 2och jeghen comen mochte. Want enen vernietenden 3grontoetmoedyghen mensch en mach men niet verladen 4noch beswaren met ghenen laste van buten oochte van 5binnen. Maer ic segghe u dat wel voer waer, dat ic 6noit menschen en sach noch en bekinde die van ver- 7nietender grontoetmodicheit iet wiste te segghene, ja 8noch groet noch cleine, meer dan van eenen her 9Janne van Rusbroect, minen lieven gloriosen biecht- 10vader, den prioer canoonc regulier van Gruenendale; 11want van hem alleene ende van sinre heylegher glorioser 12scrijftueren, die hi te male gracioseleec ghedicht ende 13ghemaect heeft uten heileghen gheeste, alte wel con- 14corderende over een met der heilegher kerken. Siet van 15desen goeden heileghen man soe wetic meer goets 16alleene te segghene dan ic doe van allen menschen‖ te 17samen die in eertrike sijn‖ ochte leeven. Maer seker ic 18en derf u sijn leeven noch sine heyleghe wandelinghe 19niet loven noch prinsen, want ic moste al onder bliven. 20Maer sine heileghe leeringhe die gheeft ons ghetughe ende

tekstkritische noten

1oppenbaer orconde, hoe ende in wat manieren dat hi 2ons een voergaende exempel ende een ghewarech spieghel 3van heileghen levenen heeft ghewest. maer noch vele 4edelekere ende vele diepere ende oec vele hoechlekere 5soe heeft hi selve gheleeft dan hi voert gheleeren can. 6Want sine waerde ende sine minleke scriftuere dat en 7gheeft ons sijn binnenste leven niet; maer sijn leven, 8dát gheeft ons de waerde. Want gheliker wijs seldi 9weten dat alle watere ende oec alle rivieren in den 10beghenne van ierst oerspronghen uter welder zee ende 11vloeien weder toter zee. Siet aldus was oec al des 12goets heilechs mans leven wel ende eersamleec ghe- 13oerdyneert toe Gode, te hem selven ende te sinen 14evenkersten, overmids godleke karitate toe allen menschen. 15Want Gode was hy vrileec ende oec eenechleec sinen 16gheest ghevende. Ende dit was ende es al noch sine 17hoechste ende sine ierste offerande, daer hi Gode 18inden iersten teekene in sinen weseleken opgancghe met 19allen heileghen Gods gnoch doet. Ende inden anderen 20teekene daer hy Gode alte wel met behaechde, dat was

tekstkritische noten

1also ic vore sprac overmids sine graciose vernietende 2grontoetmoedicheit, want hi was ende es al noch hem 3selven vernietende onder Gode ende onder alle menschen 4toeter doot toe. Want‖ overmids sine vernietende gront- 5oetmoedechheit soe quam God tot hem met hem selven 6ende met allen sinen heileghen ende met ix coren der 7inghelen. Ende also oppenbaerde hem God desen 8goeden heileghen man met al sinre glorien die God 9selve gheleisten ende verlersten conste, want met sinre 10vernietender onderworpender grontoetmodicheit soe heeft 11sunderlinghe mijn lieve biechvader her Jan van Rusbruechc 12alle sine grote‖ heilicheit vercreghen, ja ende oec mede 13sine edele gloriose leringhe die hi al eertrike dore 14ghesaeit ende ghespraeit heeft, Gode tenen eeweghen 15loeve ende oec talre menschen gheesteleken noet behof. 16Want ic en wet noch oec en can gheweten emmer niet 17beters noch oec gheen salegher dinc, dan te niete 18werden ofte begheren te werdene te niete overmids 19gront ontsunkende oetmoedicheit ons selfs. Want over- 20mids vernietende grontoetmoedicheit ons selfs soe verniet 21hem God tot ons, ende also trecken wy Gode

tekstkritische noten

1gheest met gheeste te male in ons. Dat wien also 2trecken moeten des onne ons God. Amen.

+ 3. Vanden prioer hebbic ghehoert segghen in ghewarecheiden.

3Ic hebbe ghehoert van her Jan van Scoenhoven dat 4hi ghehort hadde ende gheweten vanden prioer, dat 5hem die proest eens verboet dat hi nemmeer mis 6en dede sonder sinen oerloef, overmids dat hem een 7brueder seyde, die hem te missen diende, dat hi te 8cranc wiert misse te done ende dat niet goet en ware, 9want hi en zeer cranc inder missen ghesien hadde(1). 10Ende alst den proest aldus gheseyt was ende de prioer 11doen bi hem quam, seide hi hem: ‘her Jan van 12rusbroec, prioer, ghi en macht niet meer misse 13doen’. Ende doen vrachde hem de goede prioer:

tekstkritische noten

1‘waer omme pater’? Doen antwerde hem die proest: 2her Jan, prioer, my is ghesecht van u dat ghi alte 3cranc wort misse te doen, ende dat ghi wel te flau 4werden moecht.’ Doen antwerde hem die goede 5prioer: ‘Ay lasy! goede vader, en wilt mi des niet 6verbieden.’ Doen seyde de proest: ‘goede prioer, het 7ware beter ghelaten dan ghedaen, als ghi te cranc waert.’ 8Doen antwerde die prioer: ‘Neen, vader, en wilt dat 9werc der missen my niet verbieden, want ic niet te 10cranc en bin’ Doen antwerde de proest: ‘neen, her 11Jan? hoe comt dat my dit gheseit is?’ ‘Pater, ic saelt 12u seggen, op dat ic niet beroeft en worde van mijnre 13blijscapen, want dat ambacht der missen te doene dat 14dat is mijn glorie ende zalicheit, vroude, blijsscap ende 15eere. Ende en waent niet dat ic‖ cranc werde inder 16missen, want icker staerc in werde; ende doen die 17ghene diet u seyde wende dat ic cranc were, wasic sterc 18ende vrome ende hadde Gode te minen wille. Want 19onse lieve here quam selve ende openbaerde hem my, 20ende vervolde my met glorien (ende) blijsscapen die 21onsprekelijc‖ was; want hy vervolde mijn herte met 22blijsscapen ende vrouden alsoe, dat ic daer mede soe

tekstkritische noten

1verbeelt ende veronleghet was dat ic schen onmachtech 2te wesen mijns selfs. Ende dit was die crancheit die 3de ghenen dochte dat ic hadde ende daer af dat hi u 4seyde, doen hi u seyde van minre crancheit, dat 5anders niet en was dan ic u nu ghesecht hebbe. Ende 6hier omme en wilt my niet verbyeden misse te doene, 7daer hem onse lieve here my aldus in openbaert ende 8vertoent, ende vervolt mijn herte met glorien ende 9blijsscapen; want alsic dat laten moet, dat sal my 10swaer wesen ende sijn’. Siet, als die goede heyleghe 11her Jan van Rusbruec, de prioer, den proest sinen 12vader aldus gheantwerdt hadde, siet, doen antwerde 13hem de proest weder ende seyde: ‘Pryoer, my is 14herde lief dat ghi voert meer wilt misse doen, als 15ghy wilt sonder oerloef van my te biddene. Ende ic 16danck den lieven here die u visenteert ende verblijt 17soe zere overmids sijn grondelose ontfermhertecheit. 18Ende uwe vernietende oetmoedicheit die doet u winnen 19groete doechdelijcheit.

tekstkritische noten

4. Vanden goeden prioer van Gruenendale, H 281. her Janne van Rusbroec.

3Ic hebbe horen segghen den selven her Janne van 4Scoenhoven, daer ic hier vore af screef, die den 5goeden prioer van Gruendale wel kende ende 6mede te wonen plach vele jare ende menighen dach; 7- ende oec enen anderen goeden heylegen man die 8uut Hollant was, ende die toten goeden prioer te 9comen plach ende by hem te blivene bi tyden een 10maent of ii of iij, of sonwyle een half jaer. Siet, dees 11goede man, die gheheeten is meester Geert de Groete, 12met rechte mach hi wel de groet heeten, want hi een 13groete cleerc was, ende groete werken ghedaen heeft, 14als menighen mensche wel condich is, ende oec ochs- 15siens is alder werelt. Siet, dese goede man, meester 16Geert de Groete, plach te segghene dat hi den goeden 17heylegen prioer niet min verlijcht en hielt vanden 18heylegen geest dan hy dede sente (G)regorius onsen 19heylegen vader den paus van Romen, overmids sijn

tekstkritische noten

1ghevoelen dat hy van hem hadde, overmids dat hiere 2dicke by plach te sine, ende te siene (sine) oefeninghe 3ende wise van buten(1) ende sine leeringhe ende sermone, 4ende sijn grontvernietende oetmoedicheit, daer hi zeere 5af ghepreesen is vanden ghenen dien te kennen 6plaghen, ende hebben van hem gheseyt ende ghescreven, 7dat her Jan van Rusbroec alle sine groete heylijcheit 8vercreghen heet met sinre grontvernietenre oetmoedicheiden. 9Siet, ic segghe u noch meer van meester 10Geert ende den prioer voerseyt. Meester Gheert was 11in Hollant woenachtijch, ende hoerde daer segghen 12vanden prioer, ende van sinen levenne, ende begreep 13in sijn herte dat hi tot hem trecken woude, ende hem 14visenteren. Ende tooch tot Groenendaele. Ende als hi 15daer quaem binen der poerten, doen was die goede 16prioer...

(Wordt vervolgd.)

Wiliem de Vreese.



illustratie


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs