Het Belfort. Jaargang 8

[p. 289]

Inkomrechten.

De heer advocaat Hermann de Baets van Gent, schrijft in 't Magasin littéraire van 15 October, een eerste artikel over 't inkomrecht op de granen.

In zijne inleiding stelt de schrijver zijne tegenstrevers in tegenstrijdigheid met hen zelven.

‘Gij vraagt, zegt hij, beschermrechten, maar gij wilt geenen opslag van 't graan!’ ‘Verschooning, wij vragen beschermrechten, en wij begeeren eene verhooging van prijs in de granen.’

Wij gaan uit van dees beginsel: In eenen welgeregelden Staat moet de werker kunnen leven van de vruchten zijns arbeids.

En dat princiep toepassende op den landbouw, de eerste en noodzakelijkste nijverheid, zeggen wij: ‘De landbouwer moet eerst en vooral leven, en wel leven van de vruchten zijns arbeids.’ Natuurlijke waarheid, door de h. Schrift bekrachtigd als Paulus zegt: ‘de arbeidende landman moet het eerst de vruchten genieten.’ (I. Tim. 2); en nochtans is dat tegenwoordig onmogelijk.

De lasten en pachten zijn te hoog, en de prijs der vruchten staat te laag.

Ik zal niet spreken van Sociale physiologie of van de Mercuriale der vreemde markten volgens de stocke-vraag en 't stocke-aanbod; ik neem den boer op zijn land en gelijk hij leeft.

Verleden week zag ik omtrent Aalst eenen boer werken op zijn land. ‘Vriend, vroeg ik, hoeveel zakken graan hebt gij op dit land gewonnen?’

‘10 zakken per dagwand, Mijnheer.’

‘En wat geldt het koorn?’

‘10 tot 11 fr. den zak.’

‘Hoeveel mest hebt gij van noode om dat land te vetten?’

‘Mijnheer, 'ne kortewagen per roede zou zeker niet te veel zijn, en 'ne kortewagen per roede wordt verkocht 1 fr.’

‘En welke is uwe pacht?’

‘80 fr. 't dagwand.’

‘Maar dat is onmogelijk, dat is veel te veel!’

[p. 290]

‘'t Is gelijk ik zeg, Mijnheer; - en al 't land dat gij van hier ziet betaalt evenveel; en als men afslag vraagt, zijn de heeren doof.’

Alzoo dan, die boer trekt van zijn dagwand land eene weerde van 110 fr.; en hij moet betalen 80 fr. pacht en 100 fr. mest!

Neem nu dat hij met een tweede vrucht nog 50 fr. kan winnen; hij verliest dus ten minste, op zijne pacht en zijne vetten, 20 fr. - En waar blijven zijn andere onkosten, en zijn zure arbeid?..

Ik vraag het: is dat menschelijk? En moet er geen spoedige hulp gezocht worden?

En wat zal die boer doen om zijne pacht en schulden te betalen?

Ten eerste, te kort schieten, met voluit betalen. Dat weten de eigenaars; hoeveel boeren staan er op hunne registers niet met achterstellen van 3, 4 en 5 jaren?

Wat zal de boer nog doen?

Zijne kinderen, jongens en meisjes (gewoonlijk voor hun verderf naar ziel en lichaam) naar de stad zenden om in de fabrieken te werken en er eenige centen te winnen - of wel, hij zelf voor drie, vier maanden naar Frankrijk trekken en er zich dood slaven om geld te hebben voor zijne pacht.

Men zal zeggen dat de toestand van mijnen boer eene uitzondering is, en dat veel landen verpacht worden aan minderen prijs, aan 60, 50, 40 fr. 't dagwand. Dat kan zijn, maar twee zaken staan vast:

1^o) De pachter kan niet toekomen;

2^o) De pachtboeren maken het grootste getal uit.

De boerderij kwijnt dus en vergaat; en als de boer kwijnt, alles kwijnt, Inderdaad:

1^o) Als de boer met al zijnen arbeid schaars toekomt, dan kan hij natuurlijk in de stad weinig of niets aankoopen. Vraag het maar aan al de winkeliers die kleedingstoffen, stoven, kassen, stoelen, printen enz. verkoopen. Waarom slabakt hun handel? Omdat de boer geen geld heeft.

Alles wat hij wint en verkoopt, moet dienen om zijne pacht te betalen; en hij zelf leeft bekrompen en ellendig.

2^o) Als de boer niet leven kan, komt hij of zijn kinderen werk zoeken in de stad, en ze worden stielbedervers.

In onze kleine stad van Aalst zijn er met honderden werklieden van den buiten, en ze zijn bereid te werken aan alle prijzen, ja zelfs aan één frank per dag. Voor 'nen buitenmensch kan dat voldoende zijn; hij heeft bijna geen huishuur te betalen; daarenboven hij wint patatten en graan op zijn akkertje dat hij buiten uur en 's avonds laat bewerkt; - maar de werkman der stad heeft ten minste 2 fr. per dag van noode om toe te komen.

Daarom, zeggen wij, 't is in 't belang van burger en werkman, 't is volstrekt noodzakelijk dat de landbouwer op zijn veld kan bestaan.

Maar, zegt advocaat de Baets, men beeldt zich in dat die inkomrechten zullen betaald worden door den vreemden invoerder, en dat

[p. 291]

is eene dwaling; want, inkomrechten of niet, de prijs der granen op de vreemde markten hangt niet af van een klein landeken gelijk België; en de vreemdeling zal hier niet zijn graan verkoopen onder den prijs.

Dat alles is waar en juist, en wij geven dat gereedelijk toe. 't Is de Belgische verbruiker die eigenlijk die inkomtaks zal betalen, en daarenboven nog 'nen hoogeren prijs geven voor het graan.

Die twee zaken zijn onvermijdelijk, - maar ook noodzakelijk als men den landbouw wil helpen en redden.

De kwestie is deze:

Wat is er slechter voor den werkman der steden zijn brood 2 of 3 centiemen meer te betalen per kilo, of wel zich te zien onderkruipen in zijnen stiel door den uitgeschudden landbewerker?

Wat is er slechter voor de kleine burgerij het brood 2 of 3 centiemen meer te betalen per kilo, of wel bijna niets te verkoopen aan de landbouwers die schaars hunne pacht kunnen afleggen?

Wij gelooven dat het voordeeliger is voor werkman en kleinen burger dat het graan aan wat hoogeren prijs staat, en dat de landbouwer op zijn veld kan leven en welvaren.

Wij denken niet, gelijk de heer de Baets, dat ‘de bescherming van landbouw een vergift is zoo verderfelijk voor den landbouwer zelve als voor gansch het volk;’ integendeel, wij zien er de eerste opbeuring in van de grootste nijverheid van ons land, van de noodzakelijkste en overvloedigste bron van nationale welvaart..

Dat men de inkomrechten beschermrechten noeme of wel vergoedingrechten, dat doet niets ter zake.

De inkomrechten zullen, in eene redelijke mate, den prijs van 't graan doen klimmen en den landbouwer laten leven.

Wij onderstellen natuurlijk dat de prijs van 't graan in België lager sta dan op de vreemde markten; anders is er geene reden van bescherming of vergoeding meer.

De invoerder zal in België van zijn graan den prijs trekken dien hij verkrijgt op de vreemde markten van Chicago, New-York, Londen of Amsterdam; dat alles is klaar.

Het inkomrecht, dat aan 't einde der rekening de Belgische verbruiker betaalt, blijft in de kas van Belgenland. Dat alles is lang en klaar door adv. de Baets uiteengedaan.

Wij vragen voor de eetbare granen geen hoog inkomrecht; dat men beginne bijv. met 2 fr. per zak. Dat inkomrecht zal den boer reeds een weinig helpen, en daarbij 20 millioen fr. in de Staatskas brengen. Dat men die 20 millioen uitsluitelijk gebruike om den landbouw en zijne nijverheden op te beuren. - De andere landvoortbrengsels, nijverheidsplanten moet men krachtiger beschermen, en bijv. op 't Russisch vlas een hooger inkomecht zetten.

Wij beweren niet dat door die middelen de landbouw zal gered zijn en herbloeien; neen, maar 't zal toch een eerste hulp zijn.

Voeg daarbij de vermindering van grondlasten; en eindelijk (dat

[p. 292]

is nog het bijzonderste punt) eene zekere evenredigheid tusschen de pachtsom en den prijs der landprodukten.

Daarom hebben wij in ons programma ‘der Christen Volkspartij in Vlaanderen’ een artikel ingelascht: Regeling der pachten door Boerenbonden (samengesteld uit eigenaars en pachters).

De eigenaars mogen niet zeggen: wij hebben dat land zooveel betaald. en wij moeten toch 1 1/2 of 2 per cent hebben van ons kapitaal. Dat is slecht geredeneerd; als uw grond of kapitaal zooveel van zijne weerde heeft verloren, daalt natuurlijk in dezelfde mate de rente van uwe hoofdsom.

Wat is er wisselvalliger en veranderlijker dan de oogst?

En ik spreek nog niet van onvoorziene rampen, onweders of hagelbuien die den oogst vernielen; hoeveel verandert de oogst niet volgens een min of meer gunstig weder?

Welke daling en rijzing op de vreemde markten?

En de pachter zou alle jaren denzelfden vasten prijs moeten betalen! Maar dat is niet redelijk, noch mogelijk.

In de billijke regeling der pachten ligt dus grootendeels de oplossing der landbouwquaestie.

Aalst.

A. Daens.