|
| |
| |
| |
Boekennieuws en kronijk.
Vicissitudes politiques du Pouvoir temporel des Papes depuis 1790 à nos jours. Bruges, Desclée, I vol. in-8o de 458 pages. Prix 4 fr.
Een boek om den wensch te voldoen van Z.H. Leo XIII. Onlangs drukte de H. Vader het verlangen uit, dat ernstige mannen ter verdediging van 't Pausdom tegen de aanvallen van Leugen en Ongeloof zouden optreden. Hij begeerde inzonderheid, dat de valsche beschuldigingen, die men hedendaags in boeken, schriften en dagbladen rondvent, naar de echte oorkonden en de onwedersprekelijke bescheiden der geschiedenis door degelijke schrijvers werden weerlegd.
Aan dit verlangen voldoet in hooge mate het boek, dat wij aankondigen.
De schrijver, een landgenoot uit Aalst, de eerw. P. Karel van Duerm, S.J., verhaalt in deze 450 bladzijden het streven der Pausen voor het behoud der kerkelijke Staten, gedurende deze laatste honderd jaren, dat is van de Fransche omwenteling tot op onze dagen.
De inval der Republikeinen in de Pauselijke provinciën, de bedrijven van Napoleon I tegen de H. Kerk en Pius VII, de plaatselijke omwentelingen van 1831-1832, de wisselvalligheden van Pius IX, en zijn langdurig bestuur, de hervormingen door dezen grooten Paus ingevoerd, de voortgang der Italiaansche revolutie, de tusschenkomst van Frankrijk in de Romeinsche Zaken, de overwinning der oproermakers en roovers, de val eindelijk van het tijdelijk koningdom der Pausen, ziedaar de bijzonderste feiten door den schrijver verhandeld.
Belangrijk en boeiend verhaal, dat de ongerechtigheden der goddeloosheid en het manhaftig vasthouden der Pausen aan 't recht der Kerk klaarder dan ooit voor oogen stelt.
Door zijn vloeienden en sierlijken stijl, door zijne grondige kennis der hedendaagsche geschiedenis, waar elke bladzijde van getuigt, en door de ernstige opzoekingen, waarvan de blijken overal voor de hand liggen, heeft de schrijver dit werk hoogst aantrekkelijk voor den weetgierigen lezer, en hoogst merkweerdig uit historisch oogpunt voor den geschiedvorscher weten te maken.
| |
| |
Het uitgeven dezer studie, waar de echte oorkonden, om zoo te zeggen, de grondslag van zijn, is een groote dienst aan 't goede recht der Pausen bewezen. Hoe dikwijls betreurde men den mangel aan goede werken over de hedendaagsche geschiedenis. Thans is hierin, dank zij P.K. van Duerm, wat de Kerkelijke Staten aangaat, op lofweerdige wijze voorzien.
Het boek komt uit de drukkerij van M. Desclée, te Brugge; onnoodig dus er bij te voegen, dat de uiterlijke vorm aan de inwendige weerde ten volle beantwoordt.
De bestuurders van Middelbare scholen en Colleges hebben, dunkt mij, in de ‘Viciss.’ een allerbelangrijkst, een door en door nuttig boek, om tot prijs te dienen in de hoogere klassen hunner gestichten.
Leuven.
J.D.
Études littéraires, morales et religiouses, par Louis de Backer, ancien professeur à la Sorbonne. Gand, A. Siffer. Prix fr. 3,50.
Schoon en wetenswaardig boek van 380 bladz., waarin de schrijver, oud laureaat der Fransche Academie en buitenlandsch lid der K. Vl. Academie, grondig en in schoone taal beurtelings letterkundige, godsdienstige en wijsgeerige onderwerpen behandelt. Wijzen wij inzonderheid op zijne studie: L'Idée religieuse en Chine, Camilla Ferrari de treffende legende omtrent het ontstelen aan de gebroeders Van Eyck van het geheim betrekkelijk de olieverf, La reine de Roumanie, die meer waarde hecht aan de letterkundige kroon van Carmen Sylva dan aan haar koninklijken diadeem, en, least not last, eene uitgebreide studie over de Provençaalsche dichters van de eerste tijden hunner beweging tot nu. De schrijver vindt veel gelijkenis in de strijd der felibers met dien welken de Vlamingen te strijden hebben. Ook wijdt hij er een kapittel aan, getiteld: Provence et Néerlande, De heer de Backer is een der Vlamingen van Fransch-Vlaanderen die evenals wij en de Coussemaecker Vlamingen in het hart gebleven zijn en met ons thans den heiligen kamp mede strijden voor de moedertaal.
Beschrijving en geschiedenis van Winkel-Sint-Kruis, door Alex. Baert. Gent, L. van der Poorten, 8o.
Dit boekje is weinig meer dan eene statistiek van hetgeen te Winkel groeit, woont, nestelt; van de steenwegen, waterloopen en dies meer. De louter geschiedkundige bijzonderheden zijn ontleend aan de monographie der heeren de Potter en Broeckaert. Wat aan het werk ontbreekt, is eene schets van de zeden der bevolking, gelijk Mgr J. Habets gedaan heeft voor de gemeente Oirsbeek, en wat zeer wel doenlijk is wanneer men slechts ééne dorpsbeschrijving te geven heeft.
| |
| |
De naam der gemeente ware beter gesteld St.-Kruis-Winkel, gelijk men zegt: St-Eloois-Vijve, St-Lievens Houtem, Ste-Maria-Hoorebeke, St-Martens-Lennik, St-Denijs-Westrem enz.
Dendermondsche Drukpers, door Jan Broeckaert. Dendermonde, 1890, 8o, 211 bl. Prijs fr. 3,00.
Dit boek geeft de titels op der bekende schriften, te Dendermonde sedert de invoering der boekdrukkunst ten jare 1707 ter perse gelegd. De verzamelaar heeft zich niet bepaald bij de mededeeling van bibliographische bijzonderheden, maar heeft er ook biographische aanteekeningen bijgevoegd over de Dendermondsche drukkers. Het werk van den heer Broeckaert is eene merkwaardige bijdrage voor de vaderlandsche bibliographie, welke door de liefhebbers zeer zal gewaardeerd worden.
De Zeden en gebruiken onzer voorouders in de XIIIe en XIVe eeuwen, naar de Gedichten van dien tijd, door Frans De Potter. Antwerpen, 1890, 8o, 2,00 fr. (Gedrukt op 20 exemplaren).
Onze medewerker heeft hier eene lezenswaardige bijdrage geleverd tot de zedegeschiedenis der middeleeuwen. Opvolgendlijk brengt hij den lezer in kennis met de wethouders, de edelen, de priesters, de vrouwen, het volk, de kleederdracht, de huiselijke vermaken en spelen enz. uit de XIIIe en XIVe eeuwen. Wie eenen blik wil slaan in de middeleeuwsche samenleving, leze dit werk, dat geheel en al geschreven s naar de getuigenis onzer middelnederlandsche dichters.
Davidsfonds. - Het jaarboek voor 1891, dezer dagen aan de Leden gezonden, bevat, behalve de gewone mededeelingen omtrent de afdeelingen: het verslag namens het Hoofdbestuur, voorgedragen door den heer F. de Potter op de jaarlijksche vergadering te Loven, in April 1890; een zeer belangrijk opstel over de Onmatigheid, vertaald uit het Fransch van Dr. Delaunois, die er mede de gouden medaille verwierf bij de Koninklijke Academie van Belgie, en welk schrift, afzonderlijk gedrukt, in al de volksbibliotheken den werklieden zou moeten in handen gegeven worden. Verder komen in den bundel voor: Eene wandeling te Fourvière in 1886, door Th. Ign. Welvaarts, prior der abdij van Postel; Tessa's verrassingen en de Blinde Getuige, twee novellen, die zeker niet nieuw zijn (maar toch waarschijnlijk nieuw voor de lezers van het Jaarboek) en die, in alle geval, meer belangstelling zullen verwekken dan menig vonkel.... ‘nieuw’ verhaaltje, dat sommige letterkundige tijdschriften ons te ‘genieten’ geven.
De plechtige vergadering, welke dit jaar te Sint-Nicolaas plaats moest hebben, is uitgesteld om niet samen te vallen met het congres van Mechelen, waar ook de maatschappelijke zaak besproken zal worden.
Den 28 Mei de gewone jaarlijksche vergadering te Leuven;
| |
| |
een dienst zal er gezongen worden in aandenken van Kanunnik David, nu 25 jaar overleden.
De nieuwe afdeeling van Zele die pas gesticht reeds 150 leden telt, huldigde hare feestelijkheden in op 2den Paaschdag met een muziekfeest. - Asper altijd vol bloei en leven gaf insgelijks op tweeden Paaschdag een feest met voordracht door M. De Lille van Maldegem.
K. Vl. Academie. - In de zitting van Maart werden de prijsvragen voor 1892 voorgesteld.
Eerste vraag - Oudgermaansche Taalkunde. - Men vraagt eene verhandeling over het gebruik van naamvallen, tijden en wijzen in den Heliand.
Tweede vraag. - Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde. - Verhandeling over de klank- en vormleer in de werken van Jan van Ruusbroeck.
Derde vraag. - Nieuwere Taal- en Letterkunde. - Geschiedkundig en critisch overzicht van het Vlaamsch tooneel gedurende de XVIIe eeuw.
Vierde vraag. - Geschiedenis. - Huiselijk leven, zeden en gewoonten in eene Vlaamsche gemeente gedurende de 2e helft der XVIIIe eeuw, bepaaldelijk vóór de Fransche omwenteling.
De kunstschilder C. Montald heeft te Gent een aantal schilderstukken tentoongesteld, die eene groote ontgoocheling bij het verstandig publiek hebben te weeg gebracht.
Het voornaamste, een ontzaglijk groot doek (7 meters hoog en 14 meters breed), stelt zinnebeeldig voor: den Maatschappelijken Klassensttijd. Omhoog - de Vrede, Overvloed en Broederlijkheid; omlaag - de Worsteling tusschen Armen en Rijken.
Die voorstelling is teenemaal valsch.
Neen! de rijken voeren geen oorlog tegen de armen; de armen randen de rijken niet aan als bloedhonden Nooit, misschien, werden zóó vele pogingen beproefd om het lot der arbeidende standen te verbeteren, als tegenwoordig, door vorsten en wetgevers, door priesters en burgers, en het is op dit oogenblik zelf, dat men ons eenen toestand komt schetsen, die zelfs niet bestaat in de meest barbaarsche gewesten van Afrika!
Een Vlaamsch dagblad van Gent heeft den schilder den slechten dienst bewezen, niet alleen zijn werk te prijzen, maar hem denker, wijsgeer (!) te noemen. Nu, aan zijn gewrocht is juist ten laste te leggen dat het niet de vrucht van denken is. We zouden ons zeer bedriegen, of Montald heeft zich laten meesleepen door de lezing van een dier zoogenaamde ‘socialistische’ schriften, welke zich voeden met valsche voorstellingen, en die de samenleving dag aan dag moedwillig lasteren.
De schilder heeft, ontegenzeggelijk, meer dan een alledaagsch talent, maar 't ontbreekt hem teenemaal aan leiding. Hij leze, leze veel, en leere denken!
| |
| |
Waarom ook doeken van zulke ontzaglijke afmetingen? Verkeert hij misschien, gelijk vele zijner kunstgezellen, in den waan, dat men een groot schilder is als men eene groote schilderij voortbrengt?
Een twintigtal mindere stukken, meest Italiaansche landschappen, waren mede tentoongesteld. Ook schier altemaal mislukt! Kan men in die bosschen ademen? Alles is er opeengedrongen. Beter bevallen de portretten van eenen Italiaan, van wijlen P. Heckers en des schilders eigene beeltenis; maar in welke leelijke tonen zijn die geschilderd!
Kortom: de jonge kunstenaar had beter gedaan deze tentoonstelling niet in te richten. Hij werke beter - hij kan. Hij geve ons de gelegenheid, een andermaal met meer voldoening van zijne voortbrengselen te gewagen en voort de hoop te mogen koesteren dat de groote verwachtingen, bij zijn optreden op de kunstbaan in hem gesteld, zullen verwezenlijkt worden.
D.
Wedstrijd van tooneelletterkunde. - Ter bevordering der nationale dramatische kunst heeft de stad Antwerpen, bij besluit van 9 Februari 1891, eenen driejaarlijkschen wedstrijd van tooneelkunde uitgeschreven.
Al de schrijvers van Zuid- en Noord-Nederland worden uitgenoodigd om aan den prijskamp deel te nemen. Zij mogen mededingen met nieuwe oorspronkelijke dramas, comedies en blijspelen van allen aard, in gebonden en ongebonden stijl, en van een tot vijf bedrijven.
De uitgeloofde prijzen zijn verdeeld als volgt: voor het beste drama, 600 fr.; voor de beste comedie, 500 fr.; voor het beste blijspel, 300 fr.
De mededingende werken mogen niet reeds vertoond, gedrukt of anderszins bekend gemaakt zijn. Zij moeten, leesbaar geschreven, vóór 1 Juli 1891 vrachtvrij worden besteld in het secretariaat der stad Antwerpen.
Op straf van uitsluiting mogen de schrijvers zich hoegenaamd niet laten kennen. Hunne ingezonden handschriften moeten eene kenspreuk dragen, welke herhaald is op een bijgevoegd gesloten briefje, de namen en het adres des schrijvers bevattende.
De plaatselijke tooneelraad benoemd de jury, welke zal uitspraak doen vóór 1 Oktober 1891.
De bekroonde werken blijven het eigendom der schrijvers; doch het recht der eerste opvoering wordt den Nederlandschen schouwburg van Antwerpen voorbehouden.
De niet bekroonde handschriften mogen na de beoordeeling worden teruggeëischt. De niet afgehaalde worden na 1 Januari 1892 vernietigd.
Dichtprijskamp. - De Vlaamsche Broederbond, van Brugge, willende hulde brengen aan de gedachtenis van Prins Boudewijn,
| |
| |
heeft den volgenden Prijskamp uitgeschreven, tot welken al de Letterkundigen des lands worden uitgenoodigd:
I. Het vervaardigen van een Vlaamsch Dichtstuk, voor titel dragende: Prins Boudewijn herdacht.
II. Het Dichtstuk moet ten minste 250 regelen behelzen.
III. De vorm van het Dichtstuk staat den schrijver vrij.
Reeds uitgegeven stukken worden buiten den prijskamp gesloten.
IV. De mededingers moeten hunne stukken vóór den 1en October 1891 aan den Voorzitter des Broederbonds, vrachtvrij, doen geworden.
V. De Gedichten mogen niet onderteekend zijn. Zij moeten eene kenspreuk dragen, herhaald op den omslag van een gesloten briefje, bij het Dichtstuk gevoegd, en waarin de schrijver zijn naam en woonplaats doet kennen.
VI. De briefjes der niet bekroonde stukken zullen eene maand na de uitspraak van den keurraad, ongeopend, vernietigd worden.
VII. Aan den schrijver van het bekroond gedicht zal er een gulden Eermetaal en eene premie van Drie honderd frank, geschonken worden.
VIII. Een keurraad, bestaande uit 5 leden, door het Bestuur van den Vlaamschen Broederbond aan te duiden, zal de ingezondene werken beoordeelen.
IX. Het bekroonde Dichtstuk blijft het eigendom der Maatschappij, welke het recht heeft het te doen drukken.
X. De niet bekroonde stukken mogen teruggeëischt worden binnen de maand, die volgt op de uitspraak van den keurraad.
- Dezer dagen is een drama, Max Havelaer, getrokken uit Multatuli's lijfstuk, ten tooneele gevoerd te Amsterdam. - Julius De Geyter heeft eene volksuitgave laten verschijnen van zijn Keizer Karel. - Dom Pedro verhaalt in het Portugeesch de 1001 nacht. - Nestor de Tière geeft een bundel gedichten uit. - L. Mathot heeft zijne voordracht: Geschiedenis van de Antwerpsche Meeting, in boek laten verschijnen. - Ons Vlaanderen, zondagblad van Waregem, zal bij genoegzame ondersteuning eene veertiendaagsche causerie geven, geschreven door den eerw. heer J. Claerhout, dien de lezers van Het Belfort reeds lang leeren waardeeren hebben. De abonnementsprijs op Ons Vlaanderen is slechts fr. 3,50. - Men spreekt er van, den heer Frère-Orban het lidmaatschap aan te bieden in de Belgische Academie - Het ambt van bestendigen secretaris in gezegde Academie wordt vurig nagejaagd, 4 ernstige candidaten staan op het voorplan. - Mgr Rutten heeft te Luik eene prachtige voordracht gehouden over Vondel. - De Snellaertskring van Gent heeft aan de Wetgeving het inrichten gevraagd van een practischen leergang van Strafrecht aan de Hoogeschool dezer stad. Een paar advocaten hebben hiertegen protest aangeteekend, er eene aantijging van onbekwaamheid in ziende tegen den tegenwoordigen docent.
| |
| |
- Le Soir zegt in zijne Chronique Parisienne: ‘Ne croyez pas que le Flamand vous soit hostile. L'injure suprême en pays de Flandre, le mot fransquillon ne s'adresse pas à vous; elle cingle les Belges qui, maladroitement croient s'approprier vos mérites en singeant vos travers.’ Wel gezegd, de nagel op den kop. - Ondanks de heftige strijd geleverd rond de plaats van bestuurder der Academie van schoone kunsten te Antwerpen, is de aanstelling van den Gentenaar Albrecht De Vriendt toch overal met gunstige oogen aanzien geweest, immers is die verdienstelijke kunstenaar de man om de Antwerpsche school uit haar verval op te heffen. Hopen wij dat de Scheldestad weer de metropole des arts in Belgie worde.
† De heer Th. Verhoef, een der ijverigste leden van het Hoofdbestuur, is den 14 Maart 1891 te St.-Gillis, bij Brugge, overleden, na eenige maanden ziekelijkheid. In zijne jonge jaren schreef hij een boekje over de kerk van Lebbeke, te welker plaatse hij het ambt van onderwijzer bediende; later werd hij benoemd tot bestuurder der Staats-Normaalschool te Brugge.
Hij was geboren te Baasrode den 10 December 1826.
† Mevrouw Prayon geboren de Pauw, Moeder van advocaat Prayon-van Zuylen en zuster van Napoleon de Pauw advocaat generaal, beiden Vlaamsche kampers en leden der K. Vl. Academie.
† Léon Ambineau, medewerker aan L'Univers en schrijver van het schoone werk ‘Le Serviteur de Dieu’. - Meisonnier, de prins der Fransche schilders. - Elie Berthet, Fransch romanschrijver. - Théodore de Banville, Fransche dichter en de laatste der romantiekers. - August Becker, een der meest bekende romanschrijvers van Duitschland.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd