Het Belfort. Jaargang 5

[p. 155]

Eerweerde heer De Monie.

We cam.....

....... departing leave behind us

Footprints on the sands of time!

Longfellow. Psalm of Life.

E.H. Emile De Monie was te Roeselare geboren den 28ⁿ van Hooimaand, 't jaar 1846.

Hij studeerde in 't Klein Seminarie zijner geboortestad en bekwam de eerste plaats in Rhetorika.

Hij was opvolgentlijk leeraar der vierde latijnsche klas, der tweede latijnsche klas in 't klein Seminarie van Róeselare, onderpastor van Sint Gillis te Brugge, en sedert 1885 leeraar van godsdienst in 's Rijks Onderwijzeressenschole van Brugge.

Hij stierf den 3ⁿ van Nieuwjaarmaand 1890 en wierd den 7 onder eenen grooten toeloop van vrienden en priesters begraven.

De priesters van 't Brugsche weten dat het een godvruchtige, welsprekende priester was, in de kennis der godsgeleerdheid geleersd en gespoord.

Als leeraar was De Monie uitmuntend.

Hij deed zijne leerlingen studeren en beminnen. 't Is niet genoeg voor de jongelingen, te blokken: zij moeten de weerde der oude dichters, de schoonheid der Dietsche letteren gevoelen. Zij moeten liefhebberij bezitten voor kunde en geschiedenis.

‘O, wat leerden wij daar Grieksch! Wat smaakten wij daar de geschiedenis! Wat smaakten wij daar Vondel en Gezelle,’ riepen de leerlingen in dankbare bewondering uit.

Geen een leerling, die aanleg had, en een hert om te gevoelen, die niet als blauwvoet uit die klas kwam.

Roeselare en voor een groot deel de klas van M. De Monie waren de bakermat der herboren Vlaamsche Beweging.

De Monie was nog geschat onder zijne vrienden en gewezen leerlingen als taalkenner.

't Was hij die de bijdrage schreef over Vlaamsche Taalkunde in 't Belfort van November 1886. Ze was geteekend X. Thielt, en ze wierd in den Vlaamschen lande nog al veel besproken.

Hij behoorde tot de school van Bopp en Max Müller en zijne lessen waren de doorgronde inhoud der vergelijkende spraakkunst van Bopp. Daarin was hij van zijnen tijd. Nu zou hij natuurlijk reeds verouderd zijn.

[p. 156]

't Geen hij meest stud erde was het vraagstuk van de spelling der plaatsnamen: diesaangaande schreef hij merkwaardige opstellen in Rond den Heerd van 't jaar '87.

Hij was ook volkomen thuis in de Middelnederlandsche taalkunde en schreef daarover zeer schoon in de Vlaamsche Vlagge.

Als kenner van de spraakkunst kon hij volgens de beginselen der Nederlandsche spraakleer al de zoogezeide eigenaardigheden der West-Vlaamsche School goed doen, zoo wel als M. Joos. Hij was vijand van de bastaardwoorden.

De Monie en wrocht niet, riepen sommigen in Vlaanderen.

De waarheid is dat hij uit voorzichtigheid zijnen naam onder zijne opstellen niet en liet drukken.

In 1879 schreef hij een wonderschoon boeksken, dat bij onzen uitgever gedrukt wierd: Hoe wij katholieken behooren school te houden. Hij schreef verschillige opstellen over taal- en letterkunde in de Vlaamsche Vlagge, in Rond den Heerd, in de Student. Hij bezorgde de uitgave der brieven van Pater Vyncke, wiens boezemvriend hij was, en waarvan hij den laatsten bundel nu ging laten drukken. Hij heeft den Biekorf helpen stichten.

Oordeelende dat het noodig was een enkel vak te verkiezen, een enkel vraagstuk te doorgronden, was hij voornemens voortaan al zijne krachten te besteden aan de geschiedenis der Vlamingen in den vreemde, en voornamentlijk der Vlaamsche zendelingen, voortreffelijk onderwerp dat een andere werker zal opnemen.

De Monie was schrijver. Hoe vloeiend en hoe rijk was de Dietsche penne onder zijne handen! Niemand, na Gezelle, die ze in West-Vlaanderen met zooveel gemak hanteerde. Dat is misschien nieuws voor velen: geen een zijner trouwe vrienden aleventwel en zal mij tegenspreken.

Vaarwel, dierbare vriend en medewerker, in name van 't Belfort, dat gij genegen waart! In name uwer dankbare leerlingen en diepbedroe, le vrienden! Vaarwel in name van 't Dietsche vaderland, dat gij in 't verdoken zoo vele diensten wist te bewijzen! Vaarwel!

De Monie, wij gedenken U en wij bidden voor U.

R I. P.

Brugge

Een trouwe Vriend.