Het Belfort. Jaargang 5

[p. 64]

Een oud gelukzalig nieuwjaar.

HEILIGHEID en leget niet in den schijn,

heiligheid leget in heilig te zijn;

kleed noch doek noch heilige stede

en geven alleen geen heilighede,

maar zaachtmoedig ende ootmoedig van gronde,

ende zeer gestichtig zijnde van monde,

devoot ende aandachtig in zijnen gebede,

dit is voor God zekerlijk heilighede.

Die zijnen onwin kan verdragen,

ende harde woorden, zonder klagen,

verlies van goede ende van eeren,

ende alle ding kan in 't beste keeren,

wat hij ziet oft wat hij hoort,

ende hem nieuwers in en stoort,

gag'et hem tegen, gag'et hem mede,

dit is voor God zekerlijk heilighede.

Die hen altijd van zonden wachten,

ende luttel op hen zelven achten,
ende God boven alle ding beminnen,
ende wel bewaren haar vijf zinnen,
Gods passie wel in 't herte dragen,
ende altoos geerne van God gewagen,
ende in penitentie bedwingen haar lede,
dit is voor God zekerlijk heilighede.

[p. 65]

 

Die geren vergeven die hen misdoen,

 

ende den zelven daartoe nog goed doen,

 

ende haren naasten troosten ende leeren,

 

ende houden die geboden des Heeren,

 

ende weldoende in God hen alleen verblijden,

 

ende onrecht zaachtmoedelijk konnen lijden,

 

ende, wat hen toekomt, blijven in vrede,

 

dit is voor God zekerlijk heilighede.

 

 

 

Die hen zelven altijd verkleenen,

 

ende dikwijls om hun zonden weenen,

 

vasten en bidden bij nachte bij dagen,

 

gelijk de heilige voormaals plagen;

 

die verduldelijk dragen een anders last,

 

ende in den geloove blijven staande vast,

 

in allen vermoeien houden getemperdhede,

 

dit is voor God zekerlijk heilighede.

 

 

 

Wat wille ik meer van heiligheden schrijven?

 

Die heilig zijn, zien dat ze heilig blijven!

 

Draagt dit altijd in uwe memorie,

 

ende wacht u ook zeer nauw van ijdel glorie,

 

ontbeidende den eeuwigen loon hierboven;

 

hieromme moeten wij God altijd loven,

 

kleen in ons zelfs ooge, met zaachtmoedighede,

 

dit is voor God zekerlijk heilighede.

 

 

 

Neemt, lieve vrienden, deze leeringe klaar

 

altsamen voor een zalig nieuwe jaar! Anno 1575.

Uitleg.

Altsamen. Al te zamen, gekort altsamen, altsaamn, altsaan, alssaan, alssan, alsan, assan, beteekent hetgene aaneenhoudende is, het zij van tijdswegen, b.v. ‘'t is alsan 't zelfste;’ het zij van plaatswegen, b.v. ‘ze zaten altsamen bij de stove.’ - Ende. Nog gehoord, b.v. in Heere ende Meester, elk ende een, over end' weder, uit ende in, maar meest en dagelijks enne uitge-

[p. 66]

sproken, of gekort en. - Gag'et. Andere uitsprake van gangt het, gang'et; gaat het, gaat't. Hoe gag'et, voor hoe gaat het, hoe gaat't, dat hoort men nog bij streken. - Gewagen. Gewag maken, melden, spreken. - Heilighede. Heiligheid. Vergelijkt waarhedig van waarhede, waarheid. - Leget. Nu gekrompen tot legt, ligt, leit. - Luttel. Lettel, letter, weinig. B.v.: ‘'t Is te letter. 't Is veel te letter betaald. Beter te letter als te vele.’ - Onwin. Dat woord en vinde ik nievers geboekt, 't en zij hier. Wat beteeken'et? Win is een platduitsch woord, dat misschien vlaamsch is ook. Zou men niet zeggen, b.v.: ‘Den eersten keer dat hij meedeed om prijs, het was win, en de twee volgende keeren was 't onwin. Zijnen onwin kunnen verdragen bediedt waarschijnelijk zijne neerlage. zijne onderlage kunnen verdragen. - Plagen. Van plegen, plag, geplogen. Nu zegt men voor ze plagen ze plachten, ze plochten. - Zaachtmoedig. Nu zachtmoedig. 't Woord zacht was vroeger lang, zaacht; in die lange â zit eene m of n verscholen, die later uit het woord verdwenen is. In 't Hoogduitsch is 't nog sanft.

D^r Guido Gezelle.