Het Belfort. Jaargang 4

[p. 220]

Eene reis onder de zee.
(Vervolg van bl. 78.)

ONDER de andere besluiten door de Maatschappij van den onderzeeschen spoorweg genomen, teekenen wij nog aan als de bijzonderste, dat de gaanderij cirkelvormig zal wezen met eene doorsnee van vier meters en dertig centimeters, uitgenomen op den vloer waar eene aanzienlijkere breedte uit hoofde van het ijzeren spoor vereischt wordt; dat zij bij middel der elektriciteit zal verlicht, en de luchtverversching er gestadig door twee krachtige luchtpompen zal onderhouden worden. De baan blijft uitsluitelijk voor den ijzeren weg bestemd, en volgens een verslag bij het Engelsch Lagerhuis ingediend door Sir Edward Watkins, voorzitter der maatschappij, zal het mogelijk zijn er meer treinen te laten doortrekken dan er op welk anderen ook der groote ijzeren wegen rollen kunnen; hun getal zal tot twee honderd vijftig kunnen klimmen, elk met eene middelbare snelheid van vijf en veertig mijlen per uur, zoodat de doortocht van gansch den onderzeeschen weg niet meer dan eene halve uur tijds zou vergen. De hoofdsom voor zulke monsterachtige werken noodig, schijnt de honderd millioen franken niet veel zullen te boven gaan, zelfs, zoo men de voorstanders der onderneming mag gelooven, zal die som gemakkelijk gevonden worden.

Op welke wijze nu denkt men die onderzeesche gangen uit te graven? Is het soms gelijk de wonder-

[p. 221]

tunnels van de Cenis- en Sint-Gothard's bergen? Neen; deze twee gaanderijen, driemaal korter dan de nieuwe ontworpen weg, hebben voor hunne voltooiing verscheidene jaren geeischt; aan den Cenis-tunnel, twaalf kilometers lang, duurde het werk twaalf jaren; voor den Sint-Gothard's tunnel, veertien kilometers lang, werd er meer spoed aan den dag gelegd, want op zeven jaren tijds was hij voltooid. Evenwel, niettegenstaande de acht en veertig kilometers lengte van den nieuwen spoorweg, hoopt men hem op drie jaar en half gansch gereed te hebben, hetgeen eenen voortgang aanduidt van twee meters per uur. Waaraan valt zulk groot verschil te wijten? Alleenlijk aan den aard van den grond, want om die twee groote bergen, uit graniet en andere harde gesteenten samengesteld, te doorboren, is het noodig geweest er holten in te kappen waarin buskruit of dynamiet gelegd werd; met dan aan die stoffen het vuur te steken, veroorzaakte men eene ontploffing die telkens eene min of meer groote hoeveelheid rotsen losrukte. Doch hier hoeft men zulke geweldige middelen niet te gebruiken, het is immers maar krijtgrond dien men er ontmoet, wiens vastheid die van den graniet in verre niet evenaart; daarom kunnen de gaanderijen om zoo te zeggen uitgesneden worden, bij middel van het nieuw boortoestel door den Engelschen kolonel Beaumont, van het genie-korps, uitgevonden.

Dit toestel wordt in werking gesteld door samengeperste lucht en bestaat hoofdzakelijk uit eene liggende spil, op wier voorste gedeelte twee stalen staven, zoo lang als de doorsnee der gaanderij, kruiswijze vastgehecht zijn. Elk dier staven is voorzien van veertien stalen messen die in hunne draaiende beweging den krijtgrond versnijden; bij elke omdraaing springt de spil zeven millimeters en half vooruit, doch zoodra er eene diepte van een meter zeven en dertig centimeters afgesneden is, moet men het toestel stilhouden om het bij middel eener waterpers vooruit te schuiven.

[p. 222]

Twee werklieden zijn voldoende om het te bestieren; zijne snelheid bedraagt van anderhalve tot drie omdraaingen in éénen minuut, en de hoeveelheid afgesneden grond kan daarmee eene diepte van vijf en vijftig meters daags bereiken.

Meer dan vier jaren werden besteed aan de voorbereidende studiën en aan het nemen der voorafgaande schikkingen, zoodat het eigenlijk bedrijvig tijdvak eerst in 1881 kon beginnen. De Fransche maatschappij, die het aanleggen van de helft van den tunnel ondernomen had, deed te Sangatte eene gaanderij graven van twee meters en tien centimeters breedte, welke in de maand November 1882 reeds eene lengte van vijf honderd en zeven meters bereikt had. In 1883 werd het werk niet met denzelfden spoed voortgezet, maar men bereidde de boring van twee nieuwe putten, elk honderd en veertig meters diep, op welker bodem de gaanderij bestemd om het water van den onderzeeschen weg te vergaderen, haren aanvang had.

Op de Engelsche kust ging men nog sneller vooruit. De weg was begonnen met eene helling van twaalf millimeters en half per meter, in eene krijtlaag van buitengewone regelmatige richting; minder dan een jaar later, was het boortoestel twee duizend twee honderd meters vooruitgegaan, waarvan omtrent veertien honderd onder den zeespiegel, en op gansch die lengte was er niet ééne gevaarlijke doorzijging van water bestatigd geweest. In de lente van 1882 was het afhakkingspunt op een en vijftig meters onder het peil der ebbe gelegen; nu vermits de zee daar op dat oogenblik maar vijf meters diep is, zoo waren de mijnwerken nog door eene bedding van zes en veertig meters beveiligd.

Met ijver en moed zetten de arbeiders het werk voort, toen plotselings in het midden van 1882, de Engelsche regeering aan de maatschappij bevel zond de werkzaamheden te staken, tot dat een onderzoek, uitsluitelijk door officieren van het leger, nopens de mogelijkheid om den onderzeeschen weg te sluiten in

[p. 223]

oorlogstijd, zou plaats gehad hebben. De uitslag van dit onderzoek moest den leden van het Lagerhuis voorgelegd worden, opdat zij door eene stemming zouden te kennen geven of het voor- of nadeelig zou zijn met het uitgraven te laten voortgaan.

Het verslag dier kommissie was ongunstig en eischte de volstrekte opschorsing der werken. Het opperhoofd van het Engelsch leger, de hertog van Cambridge, en zijn algemeen stafoverste, Lord Wolseley, verklaarden van hunnen kant in eene mededeeling aan den staatsgeheimschrijver van oorlog, dat het openen van den tunnel aan Engeland veel onheilen zou berokkenen. Het land, zeiden zij, zal zijne afgezonderde ligging en tevens zijne macht verliezen, de vloot zal onnoodig worden; een bestendig leger, de verplichtende dienst, het bouwen van nieuwe sterkten, enz., zullen evenveel gevaarlijke gevolgen kunnen zijn van de toelating om den onderzeeschen weg te leggen.

Die meening werd gedeeld door de regeering zoowel als door de meerderheid van het Lagerhuis, die, niettegenstaande tegenstrijdige bewijzen, door eene stemming gebood dat de putten in het vervolg zouden gesloten blijven.

Sedert dit tijdstip liggen de werken stil, alhoewel zij niet verlaten zijn, want de maatschappij onderhoudt zorgvuldig in goeden staat al hetgeen reeds gedaan is in vooruitzicht eener verandering in de denkwijze der hoogere staatskringen. Jaarlijks hernieuwt zij in het Parlement de aanvraag tot vergunning om voort te gaan, doch telkens wordt deze verworpen; nochtans bemerkt men dat het getal der afgevaardigden die eene gunstige stemming uiten, jaarlijks grooter is, zoowel als dat der staatslieden die openlijk hunne neiging voor die grootsche onderneming te kennen geven. Wetenschappelijke vereenigingen weerleggen volkomen de opgeworpen zwarigheden der tegenstrevers, en bewijzen op verschillige manieren niet alleen de gemakkelijkheid van het werk, maar ook zijne nuttigheid voor den koophandel van Engeland.

[p. 224]

Zal dit bijna stelselmatig verzet tegen den onderzeeschen spoorweg zoodanig kunnen voortduren, dat men van het ontwerp zal moeten afzien? Het schijnt meer waarschijnlijk dat die tegenkanting mettertijd zal slijten, want de hier betwiste zaak is zeker een vooruitgang, eene verbetering die kan bestreden worden, doch vroeg of laat zich eens onvermijdelijk opdringt.

Antwerpen, O.L.V. College.

F. De Hert S.J.