Het Belfort. Jaargang 4

[p. 159]

Ons Vlaanderen,
huldezang aan Mgr Lambrecht, XXIII^en Bisschop van Gent.
Fragment.
Gent en zijne kerken.

Daar ligt voor uwen blik de stad der koene strijden,
(Gij noemt haar 't roemrijk Gent)⁽¹⁾ die van der vaadren tijden
Zoo menig kostbren schat bewaard houdt in haar schoot.
Ja, roemrijk, doch niet slechts in haar verleden groot -
Rijk nog aan eigen schoon en eêl door eigen waarde,
Nog steeds het heerlijk hoofd van 't edelst land der aarde!...
Bouw dankaltaren op in d'aanblik van het land
Dat God u toonde en gaf, en pleng uw dankoffrand...

Wie vond, in d'omtrek, geen genoegen, na te schouwen
Hoe, in één zicht, de stad met voorstad ligt ontvouwen
Op gansch een doorsneê, met haar reeks van torens, met
Haar werkpaleizen, met die masten in haar net
Van dok en haven, met heur tal van ijzren lijnen
Langs waar ge, uit elke vert', den stoomreus ziet verschijnen
Die, ijlend op zijn baan, gelijk in zegetocht
Zijn blanken wimpel zwaait en uitrolt in de locht
En schaatrend binnenvaart? Of met haar vestingwerken
En heuvelgrond, hervormd in lusthof; met haar perken
Waar elke luchtstreek haar gebloemte in overplant,
Haar tooiend die de kroon der bloemenwereld spant?
Een bloeiend saamgezicht der oude en jongre dagen
Die in verscheiden trant hun eigen stempel dragen;
Verbonden tot geheel - de Kerk- en Volksgemeent;
De Godsdienst, 't Werk, de Kunst in breed taafreel vereend.

(1) Zie Mandement n^o 3.

[p. 160]

 

Ginds, 't hoogste, rijst Sint Baafs, op wiens verheven transen,

 

Van uren ver in 't rond, men de avondzon ziet glanzen -

 

De zware torenbouw, arduinen reus, maar die

 

Zich fiksch en rijzig recht. Dicht bij Sint Bavo, zie,

 

Spreidt, op zijn dunne spil, de Draak zijn breede vlerken

 

En kronkelt 't gulden lijf. 't Volk weet wat reuzenwerken,

 

Te lande en zee gepleegd, het Boudwijn kosten mocht

 

Toen hij voor 't Belfort dees tropee in 't Oost bevocht.

 

't Is 't sierlijk Sint Niklaas dat rechts zijn vormen teekent.

 

Voor eedler torenkroon was Sint Michiels berekend

 

Wiens dikke stomp, toch trotsch, zich daar op zijde houdt.

 

Hoog op Blandinus' berg beheerscht en overschouwt

 

Van 't hooggetimmerd dak, Sint Pieters' dom en toren

 

Den zuiderkant...

 

 

 

Gegroet! getuigen van hiervoren!

 

Die onzer vaadren kunst, hun godsvrucht roemt en macht!

 

't Verblijde u dat hun geest leeft in hun nageslacht:

 

Gij ziet als door een kring van kerken u omsloten

 

In ieder voorgeborchte uit d'ouden grond gesproten,

 

Wier weidsche tempelbouw u zelv' ter zijde streeft

 

En waar nu 't mild geloof die kunstjuweelen geeft

 

Waarmeê 't van eeuw tot eeuw hunne oudre zusters tooide.

 

Wie kent de schatten niet die 't oud geloof er strooide

 

In kwistig' overvloed? Een kunstgeschiedenis,

 

Die eeuwen samengrijpt, en outer, tombe, nis

 

En muur en zij-kapel beschrijft met hare jonsten -

 

Der templen eigen schat van onderscheiden konsten,

 

Van beitel, van penseel. 't Is hier 't verheerlijkt Lam

 

Dat op Van Eycks palet zijne eeuwge kleuren nam.

 

O, de oude Vlaamsche School, zoo rein en zoo verheven

 

Als 't christen ideaal, hare ingeving en leven -

 

De hemel ginds omhoog, de hemel hier op aard:

 

De heimnis van 't Geloof, der maagden leeljengaard;

 

't Mystieke kerksymbool en al de lieflijkheden,

 

Van meer dan aardschen glans, die deugd en goedheid kleeden.

 

Tot welk' taafreelen grootsch die kunst haar plannen meet',

 

Het tooverend penseel dat zij hanteert, vergeet

 

Geen perel aan een kroon, geen boordelint aan 't laken

 

Van rok en manteldracht, geen tralie te volmaken

 

Van 't kanten sluierdoek, geen wimper aan een oog.

 

 

 

Daar opent Rubens ons het levensvol vertoog

 

Van 't hoogste meesterschap in weergaloos groepeeren

 

Tot handlende eenheid, en van 't kunstrijk zelfbeheeren

[p. 161]

 

Bij onbeperkte kracht. Die schildert wat hij ziet:

 

't Geen hem de werklijkheid aan forsche vormen biedt

 

Zal leven op zijn doek.... Geharnast, met den degen

 

Des ridders op de heup, knielt Bavo om den zegen

 

Zijns Vaders, Sint Amand. Hij zoekt, ter strengste abtdij

 

Zijn gravenmantel met de ruwe monikspij

 

Te wisslen.

 

Ginds, Van Dyck die met zijn zachter lijnen

 

Den glans der lieflijkheid laat over 't Smartbeeld schijnen,

 

Groet Duquesnoy! Hem roemt het blanke Chistusbeeld

 

Dat, over 't marmren graf, met blik en houding streelt;

 

Om 't Kruis, ter zijde, is zacht de linkerarm geslagen...

 

Gij zondaar, hoop!... 't Kruis heeft de Levensvrucht gedragen...

 

Waar is nu, Dood, uw zege, en waar uw prikkel, Dood?

 

 

 

Wat school en kunstvorm gij onthaaldet in uw schoot;

 

Wat nieuwere gedachte, o middeneeuwsche tempelen,

 

Zich uitte nevens de oude, en zelfs der oudheid stempelen,

 

Uw muren ingedrukt, verduisterde voor 't oog,

 

De Christne weergeboorte op 't kunstgebied, onttoog

 

U aan de oneigen dracht en kleeding u gegeven;

 

Ze onthult den levensvorm door de oudheid u beschreven,

 

En werpt de windsels af gebonden om uw leên

 

En geeft, volschapen, eens u weer aan uw voorheen.

 

 

 

Goedheil U, lichtsheraut! Apostel vroom en edel

 

Der Christne kunstleer! die om d'eerbiedwaarden schedel

 

Geloof en kunde en kunst in kroon te zamen vlecht!

 

Goedheil U, Jan Bethune!... Op grondsteen vast en hecht

 

Hebt gij een Lucas-school gevestigd die zal blijven!

 

Goedheil heur meesters die der Jeugd haar pad beschrijven

 

Met - eigen lof en roem... Voort, in dat glorie-pad!...

 

Verhaegen, gij, herbouw de Vlaamsche maagdenstad!

 

Van Assche, geef ons weer 't Sint Jacobs van 't verleden!

 

Ga, d'eedlen tempelwand van 't doode kalk ontkleeden,

 

En haal den ouden steen en 't oude beeld hervoor

 

En span het oud gewelf weer boven beuk en koor...

 

 

 

H. Claeys, pr.