|
| |
| |
| |
Boekennieuws en kronijk.
Onze nationale letterkunde, eene keuze uit de werken der beste Zuid- en Noordnederlandsche schrijvers. Dat is de titel van een Vlaamsch Pantheon dat de onvermoeibare Pol de Mont zich voorstelt uittegeven bij de we Jacobs te Ninove. Om de 14 dagen zal eene aflevering verschijnen van 36 bladz. in-12o, aan fr. 5,50 de reeks van 25 voor de inschrijvers, en fr. 0,25 afzonderlijk genomen. Thans is verschenen Ballade en Romancen van Willem Billderdijk. De verzamelaar kondigt brokstukken aan uit Vondel, Hooft, Bredero, Poot, Huygens, Luyken, Cats, Poirters, Wellekens, Zevecote, Langendijk, Helmers, van Effen, de van Haren's, Feith, Bilderdijk, Tollens, Staring, Messchert, Immerseel, Ledeganck, van Duyse, Th. van Rijswijck, G. Antheunis, S. Daems, Guido Gezelle, Gust. Segers, R. Stijns, Hél. Swarth, Mej. Belpaire, enz.
Zulk Pantheon kan ongetwijfeld veel goed stichten en de meesterwerken onzer schrijvers, tot voorbeeld en genot, meer en meer verspreiden. Doch alles hangt af van de keuze die zal gedaan worden, ook zullen wij wachten ons oordeel te vellen tot dat eenige afleveringen het licht zullen gezien hebben, vooralsnu die uitgave in princiep aan onze lezers warm aanbevelende.
A.
Onze huisdieren, voordrachten door Pater Victor Van Tricht, S.J. Boekdeel met 160 bladz. in-8o. Prijs fr. 1,00. Uitgevers: S. Leliaert, A. Siffer en Cie, te Gent.
Wie kent de fijne, gemoedelijke en welsprekende conferentiën niet van den geleerden Pater Van Tricht -? Hoe dikwijls is reeds de wensch niet uitgedrukt deze boeiende aanspraken te vertalen voor onze volksbiblioteeken en onze prijsuitdeelingen -? De uitgevers S. Leliaert, A. Siffer en Cie, die op 8 jaar tijd zich door de menigvuldigheid, den goeden keus en de verzorgde uitvoering hunner boeken op de eerste plaats onder onze uitgevers weten te hijsschen hebben, altijd op den uitkijk om ons met degelijke werken te begunstigen, hebben den bal in de vlucht opgenomen en onmiddelijk zich met den gevierden voordrachtgever in betrekking gesteld om zijne beste studiën in het
| |
| |
Vlaamsch optedisschen. Reeds hebben zij gedrukt Onze insekten, Onze vogels, De strijd om het bestaan, en nu geven zij de beschrijving in hunnen oorsprong, hun leven en hunne praktische bestemming van het Paard, den Ezel, de Koe, de Geit en het Schaap.
Deze voordrachten zijn waarlijk het puik en de kruim van den begaafden redenaar: zij steken vol wetenschap doch de geestige zetten, de roerende verhaaltjes en de dichterlijke bespiegelingen die ze doorspekken vergulden de wetenschappelijke pil en doen ze gemakkelijk slikken aan min weetgierige en weethongerige monden.
Welk nuttig en voortreffelijk volksboek, welk geschikt prijsboek! Daarbij is de stijl zuiver, vloeiend en in zijne ongekunstelde eenvoudigheid altijd sierlijk en gekuischt. De vertaler heeft er een gewetenswerk van gemaakt, want niets is moeielijker dan echt Fransch te vertalen, en Pater Van Tricht spreekt en schrijft geen Belgisch Fransch. Integenstelling met het meeste deel onzer Fransche schrijvers die het geijkt Fransch onmach tig zijn en het grootste deel onzer vertalers die Fransch schrijven in Vlaamsche lompen gekleed, zijn Schrijver en Vertaler hier beïden ten volle in den geest hunner wederzijdsche taal.
Maria's Luik, Luxemburg en Namen of beschrijving van de Wonderbeelden en merkweerdige Bedevaartplaatsen van O.L.V. in gemelde provinciën, door P.-S. Stephanus Schoutens, Minderbroeder-Recollect. Prijs fr. 0,85. Dit is het werk waarmede de godvruchtige schrijver zijne reeks van Mariabeelden en Mariabedevaartplaatsen voortzet, immers schreef hij reeds Maria's Vlaanderen en Maria's Antwerpen en Limburg; wenschen wij dat hij die taak voortzette en ons zóó gansch België geve met de hand te slaan aan Maria's Henegouw.
Dit boek geschreven om de liefde tot de H. Maagd te vermeerderen en te verspreiden beantwoordt ten volle aan de opvatting van den schrijver, het sticht en het predikt en de gemoedelijke en sobere stijl werkt doelmatig mede om het betrachte oogwit te helpen bereiken. Zeggen wij daarbij dat de taal in het algemeen zuiver en vloeiend is, doch wij zouden er liever min genetiefs in ontmoet hebben, ergens brengt die tweede persoon soms iets stroefs mede, en is hij geenszins in den geest onzer volksspraak.
Niet alleenlijk bevelen wij dit werkje aan voor zijnen stichtenden inhoud maar onder opzicht van bevordering der geschiedenis. Vele historische feiten in verband met het onderwerp worden er verhaald, en gehecht aan eene treffende gebeurtenis prenten zij zich beter in het geheugen van het volk.
B.
Raadsels voor het Vlaamsche volk, gerangschikt, vergeleken en verklaard door A. Joos. - S. Leliaert, A. Siffer en Cie, te Gent.
De eerw. heer Joos, de geleerde taalkundige, de bevoegde voorvechter der ordentelijke volkstaal, de onvermoeibare werker
| |
| |
die, slechts 30 jaar oud, reeds zoovele degelijke gewrochten achter den rug heeft, heeft zich recht verdienstelijk gemaakt met bij zijne spraakkundige studiën dit uitstapje op Folklore te wagen tot nut en verzet van school en huiselijken haard.
Met behulp zijner talrijke normalisten heelt hij 515 raadsels bijeengezant nog in onze gouwen in omloop. Hij geeft de varianten van streek tot streek, hij verhaalt de geschiedenis van het raadsel en besluit zijn werk met de oplossing der raadsels en taalkundige aanmerkingen in betrek met zijn onderwerp.
Wilt gij eenige aangename avonden slijten met rond den haard de geestige vragen en gezegden in dit boek vervat door uwe huisgenoten te laten raden, koop het boek. Het is overigens broodgoedkoop, voor 112 bladz. in-8o, slechts fr. 0,80.
Dietsche Warande, geïllustreerd tijdschrift, gewijd aan Letteren, aan Toon- en Beeldenkunst, alsmede aan Zuid- en Noordnederlandsche oudheden. Het verschijnt zesmaal 's jaars, op den 15n dag der maand. - Prijs: fr. 12,50. - Omtrent een jaar geleden hadden wij het genoegen onzen vrienden van Noordzoowel als van Zuid-Nederland de verplaatsing en uitbreiding van de meer dan 30-jarige Dietsche Warande aan te kondigen. Wij hebben ons over den nieuwen loop der zaak slechts te verheugen. Wij worden ondersteund door drie soorten van inschrijvers:
1o Vrije inschrijvingen waaronder het koninklijk huis en de ministeriën van Noord en Zuid; 2o Inschrijvingen van medewerkers; 3o Handels-abonnementen: zes kostelooze aankondigingen, 1/4 tot 1/2 bladzijde groot, voor fr. 12,50 of fl. 6.
Alle artikelen werden in den jaargang 1888 afgesloten, zoodat 1889 begint met eene reeks van nieuwe artikelen, over alle vakken van Schoone kunst en Beschavingsgeschiedenis, waarin de Dichtkunst in gebonden en ongebonden stijl eene voorname plaats bekleedt.
In 1888 is door de Dietsche Warande veel meer geleverd dan beloofd was. In plaats van 600 blz. klom men tot 775 blz. druks, buiten de advertentiën; bovendien verscheen geene enkele aflevering zonder verlichting, bestaande (behalve de groote premieplaat) in nabootsing van schilderijen, portretten van beroemde mannen, wapens, zegels, enz. in groote verscheidenheid, waarvan niets was toegezegd. Wanneer het getal inschrijvers nog vermeerdert, zullen, in 1889. de illustratiën aan rijkdom en schoonheid, als ook het getal bladzijden nog toenemen. Het overzicht der tijdschriften zal nog vollediger, zich over alle landen uitstrekken. Verder zal de jaargang 1889 eene reeks levensberichten van nieuwe kunstenaars en geleerden met hunne beeltenis bevatten.
Eene inschrijving op den jaargang 1889 geeft recht op eene plaat (formaat, behalve den rand, 25 × 20 cent.,) voorstellende den dichter Coornhert, gegraveerd door Goltzius, op eene grootte van 50 × 40 centimeters, tegen betaling van fr. 2 of fl. 1.
| |
| |
Inventaris van de oude archieven der stad Aelst, uitgegeven onder de bescherming van het Stadsbestuur. - Aalst, J. van Branteghem, 1888, in-8o. - Dit boek behelst opgave der perkamenten en registers, die 't gemeentearchief van Aalst uitmaken. Het werd met veel zorg samengesteld door den heer F. d'Hoop, bewaarder van het Staatsarchief alhier, en net gedrukt bij J. van Branteghem. Het is in de beide talen, waar wij niets tegen in te brengen hebben, dewijl de archieven der Vlaamsche gemeenten niet alleen door Vlamingen geraadpleegd worden. Wat evenwel de opsteller vergeten heeft, is de vermelding welke stukken reeds gedrukt zijn, iets zeer belangrijk voor degenen, die opzoekingen te doen hebben, en onder welke er weleens zijn zullen die, bij gemis aan zulke aanduiding, nuttelooze kosten voor reis en afschrijving zich zullen moeten getroosten.
De opsteller, of zijn vertaler, schrijft Aelst, Haeltert, St.-Baefs, Oudenaerde, enz.; waarom stelt hij dan Vlaanderen, Gent in plaats van Ghend of Gendt, en Oudenaerde voor Audenaarde? De vertaling, overigens, laat te wenschen,
G.
Le Magasin Littéraire et Scientifique (bij de Uitgevers dezes). Prijs fr. 10,00 voor 12 afleveringen in-8o op zwaar prachtpapier gedrukt; het telt onder zijne medewerkers bijna al onze Fransche katholieke schrijvers van naam als ook eenige gekende letterbeoefenaars van Frankrijk. Thans gaat het met voortdurigen vooruitgang zijn 6e jaar binnen.
‘Cette Revue, fondée à Gand en 1884, rencontra dès ses débuts le meilleur accueil dans le monde des lettres, en même temps qu'elle recevait les plus vifs encouragements de la presse catholique. Nous croyons qu'elle ne s'est pas montrée indigne de si précieuses sympathies. Ses collaborateurs ont crû en nombre et en valeur; et grâce à la fidélité de ses premiers abonnés auxquels de nouveaux contingents sont venus s'adjoindre, elle s'est vue en mesure de développer successivement son mode de publication; trimestrielle d'abord, bimestrielle ensuite, elle va paraître désormais tous les mois par livraisons de 100 pages au moins. Déjà en 1888 - tandis qu'elle paraissait tous les deux mois seulement - elle a donné 1200 pages de texte. Le prix de l'abonnement n'a pas varié, et restera fixé à 10 fr. pour la Belgique, à 12 fr. pour l'étranger.
Eclairé par les conseils et secondé par le concours personnel de plusieurs notabilités scientifiques et religieuses, le Magasin Littéraire remplit avant tout une mission spéciale dans le travail de rénovation littéraire qui se poursuit en Belgique. Il empêche que ce mouvement soit abandonné sans partage aux mains d'auteurs irréligieux et immoraux, “naturalistes” ou “décadents”. Il affirme son. respect, son amour de l'Eglise, et dans la sphère littéraire il croit pouvoir être actuel, pouvoir rester jeune, tout en tenant compte des grandes traditions du passé.
| |
| |
Destiné spécialement à la Belgique, le Magasin Littéraire, oeuvre de décentralisation, s'adresse aussi aux pays voisins; il s'efforcera de tenir ses lecteurs au courant de ce qui s'y produit de plus important dans le domaine littéraire et artistique, et visera à être pour l'étranger l'écho fidèle des lettres et des arts en Belgique.
Persuadés que les yeux doivent être satisfaits pour que l'esprit le soit pleinement, les fondateurs du Magasin Littéraire ont donné à leur revue une toilette artistique dont le prospectus donne une idée.’
Koninklijke Vlaamsche Academie. - In hare zitting van 24 Dec. is M. Van Even, in vervanging van wijlen M. Dodd, bevorderd tot werkend lid en M. Scherpenseel, consul van den Transvaal, te Brussel, benoemd tot buitenlandsch lid. De heer Désiré Claes van Namen en A. Janssens van Sint-Niklaas zijn er briefwisselende leden gekozen. Het Belfort dat de eer heeft die drie laatstgenoemde heeren onder zijne medewerkers te tellen, biedt hun zijne warmste gelukwenschen.
Door de benoeming van den heer Van Even staat er thans weer een zetel open van briefwisselend lid.
Het handschrift met kenspreuk. ‘Repos ailleurs’ ingezonden voor den prijskamp over onze Vlaamsche taalwetten wordt bekroond, en zal uitgegeven worden mits eenige wijzigingen door de verslaggevers voorgesteld. De schrijver ervan is Mr Prayon-van Zuylen van Nyevelt, briefwisselend lid der Academie.
Mr Van Hoorebeke, advocaat, zendt tot mededeeling een stuk uit de 14de eeuw, waaruit blijkt dat een zekere graaf van Valkenberghe, de vrouwe van Lillo voor het gerecht gedagvaard hebbende in het Fransch, de Raad van Vlaanderen besliste dat die dagvaardiging als nietbestaande moest gerekend worden daar de gedaagde het Fransch niet machtig was. Dit kan als eene les gelden voor onze 19de eeuwsche wetgevers.
De algemeene openbare zitting welke plaats had den 27 Dec. in het lokaal Dammansteen, Vlasmarkt, werd door een vrij talrijk publiek bijgewoond. Buiten de leden, hebben wij opgemerkt den heer Gouverneur van Oost-Vlaanderen, den zeer eerw. heer Kanunnik Stillemans, Voorzitter van het Seminarie, M. de Maere Limnander, M. Libbrecht, Voorzitter van den provincialen raad onzer provincie, enz., enz.
De aftredende bestuurder Jr N. de Pauw, houdt eene belankrijke lezing over zijne lievelingsstudie, de Middelnederlandsche letterkunde en schetst ons in breede trekken Van Maerlant, Boendale, Van Velthem, Ruusbroeck en al de namen welke die tijdperken met letterkundigen roem overladen hebben.
Verder wijst de geleerde en welsprekende redenaar op hetgeen de Vlaamsche Taal- en Letterkamer reeds op dit vruchtbaar veld gedaan heeft en nog gaat doen. De Sevenste bliscap van Maria
| |
| |
is reeds uitgegeven door M. Stallaert, de eerste aflevering van Woordenboek op Alexanders Geesten door M. Roersch, alsook het bekroonde werk van M. Petit over Middelnederlandsche bibliographie. Maleghijs wordt bezorgd door den spreker zelf, de Seven vroeden door M. Stallaert en Troyen door hem zelf en M. Gailliard.
Dat de Belgische Koninklijke Academie alle dergelijke werkzaamheden sedert lang reeds gestaakt had was reeds eene voldoende rede tot het stichten der Vlaamsche Academie die zal blijven, zelfs groeien en bloeien onder de vriendschappelijke en verdraagzame werking der twee staatkundige gezindheden, onder de aanmoediging der grootste Hollandsche geleerden, en ondanks de vijandelijkheid, het pruilen en het onschadelijk doodzwijgen van een handvol partijdige tegenstrevers.
Na hem trad M. Micheels op met eene studie tot onderwerp hebbende: De invloed der letterkunde op de beschaving. In vluchtige schetsen deed hij ons den invloed kennen van al de letterkunden met hunne beroemde beoefenaars, te beginnen van de Hebreeuwen en den Bijbel tot op onze dagen. Jammer dat de tijd ontbrak om in meer bijzonderheden te treden, ook moest de redenaar zijne merkwaardige voordracht besnoeien die veel uitgebreider was, want zij was, zegt men, opzettelijk gemaakt met het inzicht ze voortehouden wanneer hij mocht benoemd geworden zijn tot leeraar van letterkunde aan de Gentsche Hoogeschool, waarvan inderdaad verleden jaar spraak geweest was.
Beide gewrochten zullen met vrucht en genoegen gelezen worden in de Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie.
Davidsfonds. - Het Hoofdbestuur heeft krachtdadig het zijne bijgebracht om van het Coremans-wetsvoorstel te redden wat er van gered is. Het heeft zich niet alleen tot de Kamer gericht maar ook tot al de Vlaamsche volksvertegenwoordigers, het heeft de afdeelingen aangezet persoonlijke pogingen bij hunne lasthebbers aantewenden en het heeft al de Kamerleden die de eer hebben in zijne besturen te zetelen, dringend verzocht zich te herinneren dat zij bestuurleden zijn van het Vlaamsch Davidsfonds. De bladen melden dat het Davidsfonds de debatten over de wet van Coremans in het Vlaamsch gaat uitgeven.
- De afdeeling Vilvoorde heeft op 23 December haar jaarlijksch avondfeest gegeven, afgewisseld met zang en tooneel: Pierre de galeiboef en Het standbeeld van Tuimelaar stonden op het programma. - Den 26 Dec. hield de afdeeling Kortrijk een concert-voordracht, waarop M. Sevens sprak over ‘De Vlaamsche beweging en Dr F.-A. Snellaert van Kortrijk’. Insgelijks vierde op tweeden kerstdag de onvermoeibare afdeeling van Borgerhout eenen toonkundigen avondstond. - De bloeiende afdeeling Asper bereidt een concert-voordracht voor de maand Januari.
| |
| |
Kunstnieuws. - Franciscus, oratorio van Edg. Tinel, gaat te Brussel uitgevoerd worden. Ongetwijfeld zal dit meesterstuk van onzen genialen toondichter daar denzelfden geestdrift verwekken als te Mechelen. De partituur is verkrijgbaar aan fr. 20,00.
Op 18 Januari wordt te Londen, Lucifer uitgevoerd, het meesterlijke gewrocht van onzen Pieter Benoit. Waarlijk begint de voorzegging van Fretis waar te worden dat dit meesterstuk de gansche wereld rond zou trekken. Immers Holland en Frankrijk hebben het reeds gehoord, en nu buiten Engeland, gaat het insgelijks in Duitschland en Italië ten gehoore gebracht worden.
Eindelijk gaat Prudens Van Duyse zijn standbeeld hebben in zijne vaderstad. Te Dendermonde is er tot dit doel eene commissie tot stand gekomen bestaande uit de heeren De Bruyn, minister, Burgemeester Van Damme, J. Rosseel, Jan Broeckaert, A. De Schepper en Schepen Van De Voorde.
† Te Londen Lauwrence Oliphant, vermaard Engelsche reiziger en schrijver. In werken volksgeliefd en klassiek geworden beschreef hij zijne reizen in Indië, in den Caukasus, in de Chineesche steppen en in Canada.
† Antoon Oomen, waarvan nog Het Belfort eenige schetsekens gedrukt heeft is den 14 November te Antwerpen overleden in den ouderdom van 74 jaar.
Hij schreef Naar Jerusalem door het Davidsfonds uitgegeven en Het Plantenrijk.
Hij beoefende de natuur- en plantenkunde, hanteerde het schilderpenseel, doch die groote verscheidenheid was oorzaak dat hij het niet ver in de letterkunde gebracht heeft. Voor het overige was het een edel en christelijk man.
† Mathilde Bourdon, gekend onder den naam van Mathilde Froment, is dezer dagen, 71 jaren oud, overleden te Belle, Fransch-Vlaanderen.
Zij was eene der verdienstelijkste katholieke romanschrijfsters voor dames, en stond met eere nevens hare medekunstzusters de Navery en Fleuriot. Vie réelle, een hare beste gewrochten, beleefde talrijke uitgaven en werd in vele talen overgezet. Les trois soeurs, Pulcherie, Marie Tudor, L'adoption en 25 andere worden met smaak gelezen door het publiek waartoe de schrijfster zich wendde. Men zoeke in hare boeken die mannelijke kracht niet, den opmerkzaamheidsgeest niet van den Engelschen roman, noch het scheppend en treffend vernuft van een genie, het is het gewone huisleven met zijn stil kabbelend gevliet soms tegengehouden door eenen gevallen steen of tot stroom gewassen door de plasregens van eene donderbui.
Zij was sedert lang medeopstelster ook aan het gekende en gewaardeerde Journal des demoiselles.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd