Het Belfort. Jaargang 3

[p. 239]

Driemaandelijksch overzicht.

LETTERKUNDE. - Als gij de bijzonderste bijdragen van een groot nieuwsblad gelezen hebt, leest ge wel eens allerlei kleine maren om uwen geest te ontspannen: wij durven verhopen dat loopende nieuws, kleine wetensweerdigheden op den akker der letterkunde en der wetenschap door een nederigen zanter verzameld, u niet min belang zullen inboezemen als de faits divers van uw nieuwsblad; wij durven betrouwen dat ge ons vergeven zult dat wij soms met ijdele handen opkomen: op breede velden liggen dikwijls weinige aren verspreid: heden 1 September is ons de Polybiblion van Augusti toegezonden, een tijdschrift dat den lezer moet inlichten aangaande al het wetenschappelijk en letterkundig nieuws van geheel de wereld. Daaruit vernemen wij duizend kleine bijzonderheden, dat Jules Lemaître eene bijdrage over den Immortel van Daudet liet verschijnen in het Journal des Débats, dat J.M. de Heredia die sterk staat in de klinkdichten en er in vijf en twintig jaar vijftig miek, een nieuw klinkdicht, sur un marbre brisé, in de Revue Félibrienne geplaatst heeft, dat M. Sully Prudhomme zijne gedichten Le Prisme en Le Bonheur ten prijze van 6 fr. bij Lemerre heeft uitgegeven, dat er een nieuw werk van Tolstoï, Verhalen en Fabelen in 't fransch wierd overgezet en bij Plon en Nourrit verscheen, dat een onuitgegeven brief van Racine gevonden wierd, dat Barbey d'Aurevilly in een nieuw oordeelkundig werk de geschiedschrijvers met forsche grepe penceelde, de wetenschap van Gaston Boissier heidensch noemde en Taine een grooten moed toekende, dat er twee Turksche kluchtspelen vertaald en bij Leroux gedrukt wierden... Ja duizend gevarenissen van dien aard vonden wij, maar nieuws van doorslaande gebied... geen!

- Onze lezers zullen het heldendicht van Julius De Geyter leeren kennen door de kernachtige studie van een fijnen oordeelkundige, Pastor Claeys van 's konings Vlaamsche Taalkamer.

Wat denkt Max Rooses van De Geyter's gedicht? De zake kan belang opleveren en de beoordeeling van den kundigen criticus staat te lezen in de 5^o en 6^o aflevering van 't Nederlandsch Museum.

[p. 240]

‘De verschijning van Keizer Karel en het Rijk der Nederlanden werd in het liberaal Vlaamsch België geruimen tijd met hooggespannen verwachting te gemoet gezien..... Vlaanderen, Nederland was een vaderlandsch epos rijker geworden.... De belangrijkheid van het onderwerp, de veelzijdigheid der handeling, de pracht van den vorm, de frischheid en kruimigheid der taal maakten Keizer Karel tot een parel van echt Vlaamsche kunst, die in onze Nederlandsche letterkunde eene schitterende plaats ging innemen....’

Eerst doet Max Rooses uitschijnen wat hij in het gedicht bewondert:

Keizer Karel is een epos ‘met kleine afgeronde en afgebroken tafereeltjes, ieder op zich zelf staande, glanzende met eigen kleur en licht als de parels van een snoer uit bontgekleurde en ongelijke steenen bestaande, en verbonden door een band zoo weinig zichtbaar en zoo plooibaar als de draad die binnen in het hart der parels zit.’

‘Ook de taal is kruimig, buigzaam, afgewisseld in den hoogsten graad... eene taal, die, even afwisselend als het honderdluikige tafereel, zich plooit naar alle tongen, daalt en rijst met de voorvallen, die zij bezingt, immer natuurlijk en gezond...’

Wat schrijver afkeurt of zwak vindt geeft hij ook te kennen:

‘De dichter schijnt er niet van doordrongen, dat de Gentenaars de stichting van het Rijk der Nederlanden van Karel wezenlijk verwachtten of eischten.... Heel het werk door blijft 's dichters droom een thema, waarop hij telkens terugkeert, een denkbeeld van edelen aard, geschikt om geestdrift te wekken, maar niet innig genoeg met de gebeurtenissen saamgeweven, niet doorgedrongen in den geest der personages, niet tot drijfveer van bezingenswaardige daden geworden.’

‘Het grootste gebrek van het Reinaertsvers is het kort op elkander wederkeeren der rijmen, die paar aan paar met eentoonigen tiktak eindeloos en afmattend het gedicht doorklinken.’

- Burgersdijk vertaalt Shakespeare in heerlijk Nederlandsch. Het elfde deel zijner overzetting is verschenen en bevat Cymbeline, Koning Hendrik VIII, en den Storm.

- Het 25^ste en laatste deel van Busken Huets Fantasiën en Kritieken is uitgegeven. Door een franschen criticus Ch. Simond wordt hij met Jules Lemaître vergeleken.

- Drie fransche meesters hebben dit jaar elk een tooneelspel gedicht: Leconte de Lisle liet bij Lemerre: L'Apollonide verschijnen; 't onderwerp is heidensch, de verzen zijn in een classieken vorm gegoten, de indruk is koud. De Banville heeft op een licht onderwerp met twee persoonen: Pierrot en la fée Urgèle in geestige en grillige verzen een kluchtspel gedicht: Le Baiser. Richepîn gaf een tooneelspel uit in drie bedrijven: Le Flibustier.

[p. 241]

De verzen zijn van zeer gewoon maaksel. Hier en daar zijn er prachtige regels die den dichter van de zee verraden:

Et les beaux jours vécus sur elle à pleines voiles!
Et les nuits où l'on croit cingler vers les étoiles!

Moesten wij zelve de eindeklokke luiden van de fransche dichtkunst men zou minachtend uitroepen dat wij overdreven zijn: daarom laten wij het woord aan een franschen keurmeester, Jules Tellier, die in zijn werk: Nos poètes, bijna al de fransche dichters van onzen tijd bespreekt en bekend maakt, en in een liefelijken trant hunne strekking en hunne werken met lichte en vlugge tinten afschetst:

‘De ouderen zijn ontmoedigd en nieuwe aankomers zullen ook ontmoedigd worden. 't Ware zonderling dat eene kunst zou bloeien als er niemand belang in stelt. Aangezien er bijna geene liefhebbers van verzen meer bestaan mag men zeker zijn dat er welhaast bijna geene dichters meer en zullen gevonden worden... De schitterende beweging van 1830 staat om uit te sterven te midden de algemeene onverschilligheid... Zingen voor dooven is een vermaak dat men weldra moede wordt... Wij zijn oud, zeer oud. 't Is nu rond de acht honderd jaar dat de geheimvolle Turoldus het Roelands lied dichtte: de zanggodinnen verouderen lijk de menschen. De onze is acht eeuwen oud: 't is eene schoone oudde, en wij en mogen niet verwachten dat ze altijd blijve bestaan...’

- Helene Swarth vermaant Hilda Ram ‘dat de loftuigingen van zekere coterieën haar doof maken voor de wanklanken in haar gedichten.’ (Ned. Dicht- en Kunst-Halle, 5 fl. bl. 268.)

- In de stille lucht onzer dietsche letteren is er een onweder losgeborsten.

Dr Swarth Abrahamsz. heeft in den Gids van 1 Juli laatstleden eene lange bijdrage geschreven over de geaardheid en de werken van Multatuli. Hij heeft hem gevolgd van zijne geboorte tot zijne dood, hem ontleed en beschouwd als staatsbeambtenaar, hervormer en mensch. Hij aanziet Eduard Douwes Dekker als neurasthenicus, als een ongelukkige met slechte levenstuigen belast en den vloek van buitengewone levensomstandigheden dragend.

Nu al de bladen, al de tijdschriften vallen met razernij op Dr Swarth en verheffen Multatuli als de edelste figuur uit heel de Nederlandsche Geschiedenis der twee laatste eeuwen, als een onovertroffen schrijver, als een vaderlander die tegen den stroom van laster, ondankbaarheid en kortzichtigheid heeft geroeid.

De Nieuwe Gids begint zijne bijdrage als volgt: ‘Doctor Swarth is een onverstandig man’, om te sluiten in dezer voege: ‘Dr Swarth is een dom, een zeer dom mensch.’

- Twee prijsvragen onzer fransche Academie van Brussel die voor onze dietsche letterkunde belang hebben:

[p. 242]

Tegen 1 Februari 1890: Op oordeelkundige en wetenschappelijke wijze den invloed weerderen der fransche letterkunde op de Nederlandsche dichters der XIII^e en XIV^e eeuwen.

Tegen 1 Februari 1891: De geschiedenis schrijven der Nederlandsche proza voor Marnix van Sinte-Aldegonde.

Wanneer gaan de prijzen voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde gesticht over tot de Vlaamsche Taalkamer?

Wetenschappen. - ‘Keizer Karel, de beul van Nederland’ roept Flandria in heur n^r van 8 Juli laatstleden.

Poogden wij dat te weerleggen, 't waren woorden in den wind; stoppen wij liever den mond aan die vlaamsche kwaadsprekers van den volksbeminden keizer, aan die valsche Vlamingen du parti de la France met een Noord-Nederlansche, protestantsche en bijgevolg onbevooroordeelde getuigenisse.

De Nederlandsche Spectator drukte in zijn n^r van 19 Mei:

‘Dat Keizer Karel zware schattingen hief van rijke gewesten als Vlaanderen, was zijn recht; hij had veel geld noodig voor al zijn oorlogen. Vlaanderen bloeide onder zijne regeering - men denke aan Antwerpen! - zooals trouwens al de Nederlanden tijdens zijn bewind tot een ongekend hoogen trap van aanzien stegen. Daarom zijn nog niet alle middelen goed te keuren, door hem aangewend, om zijne “beden” met bedreigingen en desnoods met geweld vervuld te krijgen, - maar in hoofdzaak is zijne regeering Nederland ten zegen geweest.’

Die laatste woorden diende D^r Paul Frederick op het titelblad te drukken der tweede uitgave van zijnen geschiedenisboek: De Nederlanden onder Keizer Karel.

- In Rond den Heerd, bl. 250 van den loopende jaargang, bracht onze medeschrijver Em. De Monie een geleerden opstel ten papiere over de Vlaamsche geloofszendelingen. Hij deed terzelfder tijde eenen oproep aan al dezen die eenige inlichtingen, oorkonden of oude boekskes wegens dat onderwerp bezaten, en verzocht ze hem daar bescheed af te doen opdat er een volledig en geschiedkundig werk zoude kunnen ontstaan, gewijd aan den roem en de grootmoedigheid der edele Vlaamsche zendelingen.

- In de voorloopige verslagen ter bereiding van den oudheidskundigen landdag van Charleroi komt er eene schoone studie van D^r N. Cloquet over het voorgeschiedkundig aardewerk.

Men placht dat goed, keltische pottebakkerswaren te heeten: nu wordt door M. Schuermans de benaming ‘voorromeinsch aardewerk’ voorgesteld.

Vele oudheidskundigen beweren scherven van potten ontdekt te hebben tusschen de vondsten van het oudste steenen tijdvak,

[p. 243]

in de spelonken door onze voormenschen dier tijden bewoond. Mannen echter lijk M. de Nadaillac komen op tegen 't gevoelen van M. Dupont en willen de potten onder de vondels van het tijdperk des gekapten steens niet meêrekenen.

Voor het tijdstip van den geslepen steen heeft men vele scherven en stukken van potten uitgedolven. Naarmate de menschen vooruitgaan, naarmate hunne steenen wapens en gereedschappen volmaakter worden, verbetert ook hun aardewerk en wint het in gedaanten en versiersels. De versiering bestaat uit lijnen van stippels; daarna vindt men meetkundige gestalten tot dat de potten eindelijk met eene laag van fijne kleiaarde en vet bepleisterd en waterdicht gemaakt worden.

Voor het tijdstip door het gebruik van 't ijzer gekenmerkt vindt men potten van alle grootte en allerlei gedaanten, die bij middel van de draaischijf gevormd eerst glad gemaakt, nadien gepolijst en later glanzend gemaakt wierden.

't Is op de voortbrengselen der pottebakkerij van de voorgeschiedkundige tijden dat geheel de oudheidskunde gesteund gaat.

- In de Revue des questions scientifiques van 20 Juli laatstleden, komt er eene aangename en duidelijke navorsching van X. Stainier over het aardrijkkundig uitzicht van Brabant en den strijd tusschen aarde en water gedurende al de aardkundige tijdstippen. De studie is met verschillige kaarten toegelicht. Die eenige aardkundige studiën gedaan hebben kunnen daar die stoffe herhalen en hunne leering op eene bekende streke toepassen.

- M. Cels der Société Anthropologique van Brussel meende den lang gezochten homme tertiaire gevonden te hebben in het zand van Landen. De lagen waarin de steenen voorwerpen ontdekt wierden, waren niet gestoord geweest en de maatschappij besloot dat de stukken door M. Cels aangeboden geen bewrochte maar afgeschelferde silexen waren.

- Iedereen weet door de nieuwsbladen dat de zaak der Franken in de waalsche streken ten oudheidskundigen landdage van Charleroi met veel vuur besproken wierd. In de Mémoires et Rapports die voor het Congres uitgegeven wierden liet M. Van Bastelaer eene studie verschijnen over de frankische begraafplaatsen van 't ommeland van Charleroi.

Hij onderscheidt vier tijdstippen: dit der Sicambers waar geene graven van bewaard zijn, dit der Salische Franken van de derde eeuwe tot het begin der vijfde, dit der Merowingers strekkende tot de achtste eeuwe en het vierde van latere dagteekening. Hij beschrijft heel nauwkeurig al de voorwerpen, lijkpotten, versierselen, en wapens die in de menigvuldige graven ontdekt wierden.

M. Van Bastelaer schrijft: ‘Wij waren menigmaal benieuwd om te weten hoe het komt dat men in 't vlaamsche land geene

[p. 244]

overblijfselen der germaansche volksstammen aantreft en dat ze uitsluitelijk in 't walenland gevonden wierden? Waarom en komt men geen een frankisch vat in de oudheidskamers der vlaamsche streken tegen? Volgens mijne overtuiging ontbreken de graven niet, maar men heeft ze niet opgedolven en de grond heeft zijne geheimen niet ontbloot.’

Wij moeten het rechtuit bekennen: 't is een schande dat onze oudheidskundige gilden geen frankische oudheden ondekt en hebben. Er heerscht hier te veel onverschilligheid in zake van wetenschap. De Walen hebben schatten vergaard en wij Vlamingen moeten met ijdele handen en blozende kaken hun schimpend vermaan aanhooren.

De Walen denken niet dat alle Dietschers plichtig zijn. De Noord-Nederlanders hebben zooveel als de Walen gevonden, zoo wij uit een vereerenden brief van Prof. D^r W. Pleyte, bewaarder van de toonzale der oudheden te Leiden vernamen:

‘De Frankische vondsten zijn in Nederland in grooten getale vertegenwoordigd... De Franken hebben sporen achtergelaten van hunne komst als volkenbond, in 400 de Romeinen verjagende tot op Karel den Groote. Wij onderscheiden twee perioden, de Franken tijdens de lijkenverbranding en daarna. Wij vinden de eerste periode vertegenwoordigd langs de Maas, van Maastricht tot aan de monding voornamentlijk in de graven van Limburg en Noord-Brabant, aan den Rijn van Xanten tot Wageningen, op de Veluwe aan de hoofdwegen; een centrum was Garderen. Kenmerkend zijn de urnen met spitsen buik, de glazen kralen en wapenen: spata, sax en scrama-sax. De volgende periode is in gansch Nederland vertegenwoordigd, herkenbaar in de graven, munten en het vaatwerk. Van de Nederlandsche Oudheden die ik bewerk, zijn thans Friesland, Drenthe, Overijssel en Gelderland verschenen; aan dit werk is eene oudheidskundige kaart toegevoegd, waarop de voornaamste vindingsplaatsen van Frankische oudheden zijn aangegeven.’

Laat ons hopen dat het in Vlaanderen zal beteren en dat de vondsten op sommige plaatsen lijk te Lede gedaan ons zullen aansporen om op de stappen der Noord-Nederlanders te wandelen, en op de plaatsen te delven wier namen oude grafsteden te kennen geven en die het helleken, de helhoek, de helleketel, het cattenkerkhof geheeten worden.

- De Glossaire Archéologique van wijlen Victor Gay zal niet onderbroken worden. E. Molinier zal het nuttig en oorbaar werk voortzetten.

- In de 5^e aflevering der Dietsche Warande lazen wij met veel genoegen de volgende reken: ‘Om het volksleven der vroegere dagen, van nabij te leeren kennen, is het voorzeker van

[p. 245]

belang den toestand der huishouding na te gaan, en het oog te vestigen op de weelde welke daarin, vooral door de aanzienlijke geslachten, werd ten toon gespreid.

Dit bracht mij er toe een paar inventarissen, ontleend aan het archief der stad Vianen in deze Warande te plaatsen, waar de tentoonstelling van de meubelen en het porcelein der jongere heeren van Brederode allicht een goed figuur zal maken.’ Daarna worden de twee staten van goederen van 1646 en 1689 medegedeeld: zij bevatten de namen van allerhande gerief en gereedschappen en doen ons om zeggens in eene adelijke woonste van over twee eeuwen rondwandelen. Wanneer krijgen wij een dietschen oudheidskundigen Woordenboek?

- De Navorscher die gedurig zant op het gebied van munten penningkunde, meldt dat die wetenschap in Frankrijk dreigt uit te sterven en vervangen wordt door de Philatelie of dolle zucht om postzegels te verzamelen en in een album of schrijfboek te plakken.

- De maatschappij l'Emulation van Brugge heeft voor 't Congres van Charleroi een vraagboek van Folklore opgesteld, ten gevolge der heerlijke redevoering verleden jaar door God. Kurth over dat onderwerp te Brugge uitgesproken.

In 't korte onderzoekt het Taalverbond het volgend vraagstuk: de folklore op de lagere school! Sommige pedanten zullen weldra die wetendheid geheel en gansch bespottelijk maken.

Taalgeleerdheid. - In Noord en Zuid houdt C. Bake taalpolitie. In N^o 3 van den loopenden jaargang spot hij met geëikt in stede van geijkt. In Vlaanderen zijn er integendeel die rijzen spellen voor reizen. Eigendommelijk en voorwoord worden als duitsche uitdrukkingen aangewezen. Voorwoord staat ook in vlaamsche boeken te lezen. Sommige schrijvers verwarren ten koste, ten nadeele en op kosten, op rekening. Worden nog als duitsche samenstellingen verwezen: gemeengoed, privaatlessen, vreemdwoorden enz. 't Is noodig voor menigen schrijver in noord en zuid dien tuchtdienst in te richten. Bake getuigt: ‘Dat zelfs de beste schrijvers nu en dan tegen ons taaleigen zondigen, is wel een bewijs, dat wij Nederlanders, wat het gebruik onzer moedertaal betreft, niet zeer vast in onze schoenen staan.’

- Te Hamburg bij Richter is er een werk verschenen dat voor ons eenig belang kan opleveren: Der Kampf des Niederdeutschen Dialectes gegen die Hochdeutsche Schriftsprache.

- Wat voor eene taal is het Etrurisch? Twee honderd jaar heeft men erop gezweet om te bewijzen dat het eene arische taal is. Niemand en aanschouwt het als eene semitische sprake. 't Etrurisch is eene taal op zijn eigen of beter het behoort tot den ougro-altaïschen taalstam. Taylor verdedigt sedert lang deze meening.

- 't Verschijnt eene friesche Bloemlezing van J. Buitenrust

[p. 246]

Hettema. Het tweede deel Middelfriesch en het derde: Nieuwfriesch zijn reeds uitgekomen. Het eerste deel: Oudfriesch en het Glossarium zijn nog te verwachten. (Ned. Museum.)

- M. Raoul de la Grasserie zet in het Muséon zijne vergelijkende navorschingen voort over den aard van het voornaamwoord. Om de eigenschappen van het voornaamwoord te doen uitkomen spreekt hij van den tweeden naamval die in sommige talen de volgende gedaante heeft: Pieter zijn boek. Schrijver haalt zijne voorbeelden uit de Indiaansche spraken van Noord-Amerika, o.a. uit de tale der Dacotahs: Paul-i-Shaki: Paul zijn hand. Meer dan eens bespreken de geleerden als heel zeldzaam en eigenaardig wat in ons oudsprakig Vlaamsch alledaagsch is en wij zagen ze in onbekende talen van Asia en Amerika wortels en zeisels opspeuren die wij hier alle dage tegenkomen.

- 't Woord van Meester Joos en de alomgevoelde invloed van Meester Gezelle dragen vruchten in Oost-Vlaanderen. De zantersgilde van Zuid-Vlaanderen - eenige moedige onderwijzers die genot en geestesleven zoeken in tale en folk-lore - geeft sedert 1 Juli een plaatselijk maandschrift uit: Volk en Taal. - Wij heeten het welkom en vonden ons beschot in den keurigen inhoud. Wij troffen in de beschrijving der kinderspelen eene bevestiging aan der schoone uitlegkundige ontleding van Loquela (n^o 3, 1886) nopens 't bare loopen. Die kundige onderwijzers zanten ook plaatsnamen: wij zouden hun aanraden met den Glossaire toponymique van G. Kurth kennis te maken en na zijn voorbeeld de plaatsnamen van een dorp te eenegader te verzamelen en op te luisteren.

- Johan Winkler schrijft in den Navorscher (afl. van Aug. bl. 466): ‘Het is volstrekt niet noodig bij de patronimykale plaatsnamen, op ink, (= ing en inga) eindigende, en in de saksische gouen van ons land zoo veelvuldig voorkomende, te denken dat daar een “slotsylbe hem” afgeknepen of afgesleten zij. Eerst heetten zulke saten “bij de Volkingen, to den Hiddinken, ten Wassinken.” Later liet men in het vlugge spreken die voorzetsels en lidwoorden achterwege, en noemde die plaatsen enkel: Volkingen, Hiddink, Wassink, Harlingen enz.’

- Een allerbelangrijkst nieuws voor de spraakwetenschap is het volgende: In het blad Miscéllanées van Oegst laatstleden heeft de eerw. P.Ch. Robert van Rennes bewezen dat het woord sâphâp voorkomende in de geschiedenis van den toren van Babel niet labium sprake maar overeenkomst van gevoelens te bedieden heeft, zoodanig dat bij den toren van Babel niet de eenheid van de tongen maar de eensgezindheid gestoord wierd.

- Leest in de Bulletins der Koninklijke Academie van Belgenland de verslagen der heeren Le Roy, Willems en Vanderkindere over het bekroond werk van G. Kurth, aangaande de scheidslijn tusschen de germaansche en waalsche tongvallen in ons vaderland (3^e Sér. Tome XV n^o 5 1888).

[p. 247]

De grenslijn die loopt van de Maas naar Boulogne komt van den inval der Salische Franken in de vierde eeuwe. Zij vestigden hunne zaten in de vlakten van 't Noorden van Belgenland door de Romeinen verlaten en wierden in 't Zuiden door eene verdedigde heirbaan tegengehouden.

De grenslijn van 't Noorden naar 't Zuiden komt van de Allemannen en Frankische oeverbewoners.

- In de Germania zweites heft, Weenen 1888, wordt een gedicht van 1483 meegedeeld en ontleed, dat voor de geschiedenis onzer taal belang oplevert.

't Is dy Gemein Biecht van Johann von Soest in verzen opgesteld naar eenen biechtboek van den tijd den Modus Confitendi van den Benedictijn Andreas de Escobar.

De taal bestaat uit Rhijnfrankische en Nederlandsche deelen.

- De Dicht- en Kunsthalle geeft voort de belangrijke lijst vak- en kunstwoorden van Coopman, lid van 's Konings Taalkamer. De taalkundige is nu bezig met de woorden te verdietschen die in verband staan met de spoorwagens.

In de 6^a afl., bl. 301 vinden wij o.a. de volgende benamingen die nog eens te meer bewijzen dat het vlaamsch voor het fransch in zake van vakwoorden moet onderdoen en dat het onmogelijk is in 't vlaamsch over ernstige zaken te handelen!

De lezer vergelijke:

Tête du tampon: Bufferkop.

Plateau de buttoir: Bufferschijf.

Clavette pour tige de buttoir: Bufferstangensleutel.

Rond de suspension d'un ressort en forme d'étrier: Draagveerbeugel.

Goujon de suspension d'un ressort: Draagveerbout.

Support de suspension d'un ressort: Draagveerband.

- M. Serrure zet in het Muséon zijne gallische studiën voort en in de aflevering van Oegst geeft hij de vervoegingen der taal van Gallië volgens de bewaarde gallische opschriften. 't Weinige dat er van de gallische vervoegingen is overgebleven trekt van leest en gedaante op de vervoegingen van 't latijn, zoodanig dat het gallisch met evenveel recht als het umbrisch, eene zusterspraak van 't latijn mag geheeten worden. Wat ommekeer te wege op het gebied van taal- en volkenkunde indien de stellingen van Serrure aan den eisch voldoen en de proeve der oordeelkunde vermogen te staan!

In de Revue Celtique van dit jaar, die in heur eerste nummer een prachtig Glossarium van gallische woorden op munten gevonden mededeelt, en zagen wij geen melding van de opsporingen van Serrure. Zou M. d'Arbois de Jubainville verlegen zijn het keltisch gebouw te zien instorten?

Desselghem.

J. CLAERHOUT.