Het Belfort. Jaargang 1

[p. 161]

Vlaamsche belangen. Davidsfonds.

SEDERT de verschijning van de dubbele eerste aflevering onzes tijdschrifts is er een gewichtig feit voorgevallen met betrekking tot onzen taalstrijd. Vele jaren reeds werd er door de Vlamingen gevraagd dat het Staatsblad in de beide talen zou uitgegeven worden; dit was zelfs een der vele desiderata, door de Vlaamsche Grievencommissie in 1857 uitgebracht. Dikwijls hadden, enkele voorstanders der Vlaamsche zaak en enkele letterkringen op de vertaling der door de Moniteur af te kondigen wetten, verordeningen en benoemingen aangedrongen, maar telkens zonder vrucht, ja nagenoeg zonder den minsten weerklank.

En nochtans waren de redenen, door genoemde Commissie voorgebracht, gewichtig genoeg om er bij stil te staan en den uitgedrukten wensch te bevredigen. Na de voordeelen te hebben uiteengezet, welke zouden verkregen worden door het vervlaamschen der openbare besturen in het Vlaamschsprekend gedeelte des lands, zegde het verslag:

‘Een ander voordeel, onmiddellyk uit den aert der zake zelve te verwezenlyken, zou uit voorgemelde maet-regelen ontstaen, namelijk het fnuiken van den nood-lottigen invloed, dien thans in vele plattelandsgemeenten, welker zaken in 't Fransch worden verricht, éen enkel persoon op den ganschen raed uitoefent. Wy bedoelen

[p. 162]

den secretaris, die dikwijls alléen, hoe gebrekkig soms ook, Fransch kan schryven, dat de overigen niet of zeer moeilijk verstaen, en aldus aen de te nemen besluiten, voor 't minst, eene wending kan geven die met de inzichten van den raed niet overeenkomt. Dat is nog eene reden ten bewyze van de noodzakelykheid eener Nederduitsche uitgave van het officiëel gedeelte van het Staatsblad (Moniteur), behalve dat alle gemeentebesturen dienen kennis te krygen van alle acten, van het Staatsbestuur uitgaende, en wel even spoedig als die der Waelsche gewesten.’

Wat antwoordde het beruchte ‘Tegen-Verslag’ van ‘Vlaanderen's redder’, den heer Rogier?

Geene sylbe! Ja toch: ergens in een hoekje, waar er gesproken wordt van de officiëele uitgave: Bulletin du Musée de l'Industrie, zegt men (zonder evenwel het Staatsblad bij name te noemen:) dat de overzetting ‘van bijna alle de uitgaven, waarvan de Commissie gewaagt,’ eene ‘nuttelooze vermeerdering van kosten zoude geweest zijn....’

Zóo was het ontwerp blijven steken, totdat over eenige maanden het Davidsfonds en een aantal andere Vlaamschgezinde genootschappen andermaal aan de wetgeving verzochten, het officiëel gedeelte van den Moniteur ook genietbaar te maken voor de Vlamingen.

Den 13 dezer kwam de quaestie in den Senaat ter bespreking, en vijf katholieke leden: de hh. van Ockerhout, de Coninck, Lammens, Surmont en Cornet (deze laatste een Waal) ondersteunden met kracht den eisch der Vlaamschgezinden, die door een liberaal lid, den heer de Sélys, bestreden werd.... Dezes beweegreden? Ziehier - maar bedwingt uwen lach, Lezers: ‘Le flamingantisme est le point noir de notre nationalité!’

De heer Cornet heeft met klem en overtuiging den eisch der Vlamingen ondersteund, met reden bevestigende dat onze nationaliteit, verre van door de volle erkenning der rechten van al de leden des Belgischen gezins te verzwakken, daardoor maar te sterker kan

[p. 163]

worden. Deze woorden van den achtbaren Senator voor 't arrondissement Soignies werden op al de banken der rechter zijde warm toegejuicht.

Een Antwerpsch senator, de heer van den Bemden, beantwoordde op staanden voet de uitdaging van den Waal de Sélys, die spottend gevraagd had waarom men in den Senaat ook geen Vlaamsch zou spreken. De heer van den Bemden legde daarop, in 't Vlaamsch, de verklaring af dat hij sprak voor de eer en het recht van de taal des volks, welke verklaring insgelijks door de rechter zijde met geestdrift werd toegejuicht.

Vooralsnog, eilaas! geeft het gouvernement niet toe, als enkel er in bewilligende dat het niet - officiëel gedeelte des Staatsblads (bepaaldelijk het eigenlijk gazetten- en theaternieuws) zal afgeschaft worden. Maar geen moed verloren! De heer Minister erkent de billijkheid van den eisch, de rechtvaardigheid van het beginsel, dat de Vlamingen door de regeering willen zien inhuldigen. Nog éene poging, en wij bekomen ons recht!

Onlangs klaagde de heer Prayon-de Pauw er over in 't Nederlandsch Museum dat de invloed der Flaminganten, op politiek terrein, aan 't verflauwen is. Dat is zeer waar.... bij onze tegenstrevers. Maar bij de katholieken, eenieder heeft het wel bemerkt, grijpt gansch het tegenovergestelde plaats. 't Vlaamsch beginsel wint hier elken dag veld en met volle vertrouwen reiken de Vlaamschgezinden de hand aan hen, die als vertegenwoordigers der katholieke belangen optreden. Beide belangen toch zijn niet van elkaar te scheiden. Vindt men er nog enkelen, die 't niet veel ophebben met onzen kamp tot herwinning van al onze rechten, wij weten dat dit niet aan kwaden wil, niet aan bepaalde vijandelijkheid te wijten is, maar alléenlijk voortspruit uit de omstandigheid dat zij, kwalijk opgevoed (uitsluitelijk in 't Fransch) en onbekend met de behoeften en rechtmatige verlangens van het volk, niet behoorlijk omtrent ons doel en onze strekking zijn ingelicht. - Hebben de Vlaamsche liberalen wel eene verontschuldiging in te

[p. 164]

brengen als sommige katholieken? Neen. De meesten toch genoten hun onderwijs in Staatsgestichten, waar, hoe onvolledig ook, het onderwijs der moedertaal toch soms al ernstiger was ingericht dan in eenige van de onze. In vele dier gestichten zijn leeraars geweest, die met geestdrift voor onze taal waren bezield en dien geestdrift aan hunne leerlingen trachtten eigen te maken. Is een kandidaat voor de wetgeving in de meeste onzer arrondissementen, bijzonderlijk aanbevolen uit hoofde zijner vlaamschgezindheid, bij de liberalen niet wel mogelijk - aan onzen kant wordt het anders bevonden: wij wijzen op De Laet en Coremans, vroeger Lod. Gerrits, te Antwerpen, en zelfs in de meest verfranschte onzer arrondissementen weten onze kandidaten verplicht te zijn, openlijk en plechtig eene hulde te brengen aan de Vlaamsche beweging. Wilde te Gent een Vlaamsche kamper, man van talent, overtuiging en moed het voetspoor drukken van wijlen P. de Baets - in welke politieke vereeniging zou men zijne kandidatuur durven bestrijden?

Zóo verre zal de liberale partij het hier moeilijk brengen, want om tot dáar te geraken zou zij eenen ommekeer moeten doen, die niet te voorzien is. Mogen ook al enkele harer leiders van den taalstrijd hun best doen om verandering te brengen aan den toestand, zij zijn niet zóo vrij, niet zóo onafhankelijk als de leiders der Vlamingen aan onzen kant. Coremans doopte hunne partij met den naam van parti de la France, en feiten zijn er reeds genoeg om de gegrondheid dier aantijging te bevestigen. - Heeft de laatste discussie in den Senaat het getal niet met nog éen vermeerderd? Werd, in de fransch-liberale drukpers, het verzoek der Vlamingen weeral niet met spot, ten minste met kleinachting, onthaald?

Intusschen - dank zij gebracht aan de heeren van Ockerhout, de Coninck, Lammens, Surmont, van den Bemden, en vooral aan Cornet om in de eerste wetgevende vergadering zoo manmoedig en zoo welsprekend ons recht te hebben verdedigd.

[p. 165]

Wij sluiten met eene goede tijding voor de vrienden van het Davidsfonds. IJper heeft nu ook eene afdeeling, waar, op dit oogenblik, reeds meer dan honderd nieuwe leden ingeschreven zijn. - Lokeren, Ronse, Veurne enz. enz. - wanneer ontwaakt gij?

Verder vernemen wij met genoegen dat de Poperingsche afdeeling van het Davidsfonds werkzaam is tot het oprichten van een gedenkteeken op het graf van De Bo. De inschrijvingen worden gezonden aan M^r Keukelinck, hoofdonderwijzer te Poperinge.

D.