Band. Jaargang 13

[p. 434]

De Dode van Tripor

JE loopt door de hoofdstraat en je hart zingt. Er hangen vedels in de takken der bomen. Achter rode en malve geraniums gaat een venster open. Een vrouw van lichtjes over de veertig verschijnt in de opening, zwaar gouden oorringen in de oren in de vorm van een halve maan. Het jochie naast haar is als het schijfje bleke maan dat nog in de uitklarende lucht hangt. Het is een zomermorgen. Een troep vechtende musschen stuift voor je op. Een fors, tevreden uitziend zeeman, het baarbrandertje in de mond, glimlacht je voorbij, in zijn blauw-wit gestreepte trui, een blauw anker geborduurd op de plaats waar het hart klopt, waar het hart schreit, waar het hart zingt, waar het hart vecht... In het Paradijsstraatje gekomen, hoor je plots vrouwen gillen...

‘Kijk, die bedelaar zakt ineen!...’

‘Vlug de politie opbellen!’

‘Hierover, Mevrouw, in het bollenwinkeltje hebben ze een telefoon.’

‘Och arme...’

‘En hij is blind ook nog...’

Drie-drie-negen-zero-drie? Ja? Hier bij Pauwels in het Paradijsstraatje nr 8. Er is hier een bedelaar in elkaar gezakt... Kan de politie hem komen halen? Wat zeg je? Ja? Jullie doen het dus? Ja. Dank u.

‘Ze komen dadelijk, Mevrouw.’

‘De stumperd, hij leeft nog...’

‘Ja, zie, hij tast naar zijn hart...’

‘Hij is anders netjes gekleed voor een bedelaar...’

‘Maar wie zegt dat hij een bedelaar is?’

‘Ik niet!’

‘U Mevrouw!’

‘Ja, zo op het eerste gezicht, meende ik...’

‘Ja-ja, je moet eerst nadenken...’

‘Hoor, daar zijn ze reeds...’

Een ambulance-wagen komt aangestoven en een motorfiets.

‘Hier, mijnheer, hier ligt hij...’

‘Waarschijnlijk geen papieren bij?’

‘Komt méér voor.’

‘Och arme...’

‘Waarschijnlijk oververmoeid.’

‘Geen papieren. Onmiddellijk naar 't gasthuis overbrengen. Dr Purvinckx van de P.V.-Dienst opbellen.’

‘Jawel, Commissaris.’

[p. 435]

De man wordt opgeladen en de ambulance rijdt weg.

Je hart bonst en het gonst in je hersenen van jong reporter. Je belt dadelijk de redactie van de ‘Avondster’ op, om te verwittigen dat je het voorval op de voet zult volgen.

Je wordt niet in de kamer van het slachtoffer toegelaten, maar in de gang ontmoet je commissaris Sondervorst. De arts beluisterde de ademhaling van het slachtoffer en meent dat er geen doodsgevaar bestaat. Hij kan echter nu niet ondervraagd worden.

Onverrichterzake rijdt commissaris Sondervorst terug naar het politieburo. Jij gaat een stukje eten, maar na de middag loop je dadelijk weer het politieburo binnen, waar zich een matroos meldt. Je stapt het nevenvertrekje binnen en met je oor en oog voor de kier van de deur, kun je het volgende verhaal volgen.

‘Mijnheer de Commissaris, Koenraad Piek, matroos aan boord van de Mexican Gulf’.

‘Aangenaam matroos, wat kan ik voor je doen?’

De matroos veegt zich het zweet van het voorhoofd, kijkt even naar het getraliede venster voor hem...

‘Ik heb een verklaring af te leggen...’

‘Ga je gang.’

‘Deze morgen zijn we Uw haven binnengelopen met een drenkeling aan boord. Over zes dagen opgepikt in volle oceaan. Gedurende al die tijd heeft hij geijld, maar is niet tot het bewustzijn gekomen... Deze morgen omstreeks halfacht... wij waren nog in volle zee... zo meende ik althans...’

Kapitein: ‘Piek, hoe maakt de schipbreukeling het van morgen? Een goeie nacht gehad?’

Ik: ‘Hij is gans de nacht rustig gebleven, Kapitein.’

Kapitein: ‘Piek vergeet niet, indien hij moest bijkomen, bel mij dadelijk op, maar geef hem eerst een kop sterke thee...’

Ik: ‘Goed, kapitein.’

Ik schik mijn kajuit wat op als plots de schipbreukeling begint te spreken: ‘Hu! Hu! Genoeg van dat water, zeg ik, zet mij aan land!’

Ik replikeer onmiddellijk: ‘Kalm, schipbreukeling, kalm.’

Maar hij weer: ‘Ik wil aan land gaan, begrepen. A propos wie is U?’

‘Koenraad Piek, een vriend, een matroos, die U in zijn kajuit genomen heeft...’

‘Je liegt!’ barst hij uit, ‘ik heb sinds lang geen vrienden meer!’

Ik spoor hem weer aan tot kalmte, waarop hij weer antwoordt: ‘Ik wil aan wal, begrijp je!’ Dan zwijgt hij en veegt het speeksel van zijn mond. Het is enkele minuten doodstil in mijn kajuit, dat wil zeggen, ik hoor de machines zenuwachtiger dan ooit hun werk volbrengen, of ben ik zenuwachtig?

Plots roept de schipbreukeling: ‘Breng mij naar boven, wij zijn onder de kust!’

Ik zeg: ‘Maar je droomt, passagier, wellicht binnen een uur, maar nu nog niet.’

[p. 436]

Maar hij houdt vol: ‘Wij zijn onder de kust, zeg ik je, breng mij naar boven!’

Ik zeg: ‘U kunt niet opstaan.’ Hij: ‘Kijk, ik ben goed wakker nu.’

Hij schuift de gordijnen van voor de alkoof en zet zich overeind. Ik kan mijn ogen niet geloven. Ik neem hem onder de arm en ga met hem naar boven. Waarachtig Tripor is in zicht! Ik geef toe dat ik mij vergist heb.

‘Zie je wel, zie je wel!’ schreeuwt hij.

Ik informeer: ‘Hé, Thomas, wat is er aan de hand?’

‘Wij zullen voor de voorziene tijd binnen zijn, Piek, anders niets.’

En de schipbreukeling: ‘Wat zei ik je, wat zei ik je! Nu, luister eens, matroos, wanneer wij aanliggen, breng mij onmiddellijk naar de vishallen... Aan de ingang van de kleine gebouwen zul je een oud vrouwtje aantreffen... Geleid mij tot bij haar, zij zal mij wel thuis brengen. Begrepen?’

En ik bracht hem naar het vrouwtje, instee van naar de politiepost. Ik weet niet waarom ik het deed. Ik begreep niet wat ik deed.

Maar luister Commissaris:

‘Wel, wie wij daar hebben!’ zei het oude vrouwtje, ‘Johannes!’

Hij zei: ‘Die dood was is verrezen, Tille!’

Tille: ‘Heeft iemand anders je al gezien, Johannes?’

Johannes: ‘Ik vermoed van niet, Tille, zoals ik niemand meer kan zien, kan waarschijnlijk niemand een dode meer herkennen, tenzij jij.’

Tille: ‘Weet Ursuul dat je nog leeft?’

Johannes: ‘Ursuul? Leeft zij nog?’

Tille: ‘Ursuul is thans gelukkiger dan ooit, Johannes! Met het fortuin van jou slijt zij een onbekommerd leven.’

‘Mijn ongeluk werd haar geluk dan, Tille?’

Tille: ‘Kerel, 't wordt haar dood als ze je wederziet.’

Johannes: ‘Mijn wederkeer haar dood? Tille, hier heb je geld, breng mij bij haar... Als zij nog leeft wil ik haar spreken...’

Tille: ‘Maar Johannes, geef jij dat werkelijk? Goeie genade, wat overkomt je?’

Johannes: ‘Niets, Tille, niets, je hebt recht op beloning. Ik ben, ja ik ben Johannes van vroeger niet meer!’

Tille: ‘Wat is er je toch overkomen, Johannes, zet je even.’

En Johannes vertelt. Hij trilt over heel zijn lichaam.

‘Tille, na maandelange ruzie met Ursuul verkocht ik met Kerstmis onze laatste boot. Ik meende daarmee Ursuul de doodsteek te geven. Immers, waarmede zouden wij in de toekomst ons brood kunnen verdienen? Van het geld van de boot kreeg Ursuul geen cent, het ging op mijn safe op de bank. Op Oudejaarsavond vertrok ik met een dringende vracht smokkelwaar... als kapitein van een kleine schuit. Er was een grote extra-premie voorzien ...Eens voorbij Nora Dix stak er een geweldige storm op. Het was rond middernacht. Frank en Marcus waren boven. Ik bleef beneden. De boot slingerde geweldig. Het water sloeg met groot geraas over dek. Plots hoorde ik Frank om hulp gillen. Ik sprong naar de deur, kreeg ze met moeite open,

[p. 437]

trachtte ze open te houden... er door te komen... maar zij klemde mij vast. Ik zat gevangen. Ik weet niet goed meer wat er daarna gebeurd is; maar dit weet ik nog, dat de boot weinige tijd later is gezonken...’

De vrouw huiverde.

‘Beneden op de bodem van de oceaan was het licht als op een heldere zomermorgen, en... het was er helemaal niet koud! Een jonge kapitein bevrijdde mij uit mijn netelige toestand en drukte mij de hand... Ik wilde hem danken... doch het water belette dit en hij schudde het hoofd, wat, naar ik meen, beduidde dat die bedanking overbodig was... Ik was omringd door een lijfwacht van zwaardvissen en haaien. Hoe het kwam weet ik niet, maar, toen dacht ik een ogenblik aan het boegbeeld van onze eerste boot...’

‘Ach, ontzettend, Johannes...’

‘Nog ontzettender werd het Tille, wanneer ik in het boegbeeld het beeld van mijn Ursuul herkende, die mij als het ware vergiffenis schonk...’

‘En toen gingen zij weg, Mijnheer de Commissaris, en ik zei niets meer en liet hen weggaan...’

In het buro van de Commissaris is de lucht benauwend... Als de matroos vertrokken is, wordt je door de Commissaris geroepen. Hij zegt: ‘Harry, wij hebben alle stukken van het geval bijeen. De oude Tille van de vishallen is hier over de middag geweest... Zij bracht de ‘onbekende passagier’ naar zijn Paradijsstraatje... Ursuul was niet thuis, daarna is hij ineengestuikt... Het komt er nu nog alleen voor U op aan te weten hoe de man eigenlijk heet. Tille kent zijn familienaam niet...’

De telefoon rinkelt.

‘Allo, ja, met commissaris Sondervorst. Heb je de naam kunnen opvissen? Ja? Ik luister. Johannes, Baptista, Kervels. Dank U.’

Zich tot mij richtend: ‘Wel, je hebt het gehoord, de man die inmiddels overleden is, heette: Johannes, Baptista Kervels...’

Je gooit werktuigelijk, maar deze keer toch iets zenuwachtiger dan gewoonlijk, je peukje in het ebonieten asbakje op het buro, dankt de Commissaris en staat weer buiten... In de hoofdstraat van Tripor valt de schemering over mensen en huizen. Er hangt gelijk rouwfloers in de vensternissen. Een jonge vrouw met een roos in heur haar sluit een venster. Zeebonken stappen de kroeg binnen. Je hart klopt onrustig. Terwijl je naar de burelen van de ‘Avondster’ wandelt, mijmer je bij je zelf: ‘Er gebeuren vreemde dingen in een mensenleven... Kijk, die drenkeling had wel mijn vader kunnen zijn... Je hebt je vader nooit gekend, maar men heeft je verteld dat hij een zeeman was, die het met je moeder niet goed kon stellen en wel eens smokkelde uit gierigheid... om het geld in zijn safe op de bank op te stapelen... Maar kom, deze heete Kervels en niet Kulk...’

En 's anderendaags lees je in de concurrerende krant dat Ursuul eigenlijk Ursuul Kulk heet, dat zij een kind heeft gehad, dat zij te vinden heeft gelegd, met het verzoek het goed op te voeden en het Harry Kulk te heten... En dan schiet het je te binnen dat jij Harry Kulk heet!... En je weet niet of je iets hebt gevonden of verloren...

Elegast