Band. Jaargang 13

[p. 287]

Het boekenrek

‘Mensen achter de Dijk’, door Filip De Pillecijn. Uitgave ‘De Clauwaert’, Leuven. 298 blz.

Moest de in meerdere opzichten zeer vruchtbare auteur Filip De Pillecijn slechts dit ene boek geschreven hebben, dan nog zouden we hem begroeten als een onzer allerbeste hedendaagse Vlaamse romanciers. Want zowel stilistisch gezien, als voor wat inhoud en sfeer betreft, staat deze roman torenhoog verheven boven de middelmatigheid die zo kenmerkend is voor de grote massa van onze huidige romanproductie. In dit nieuwe boek brengt schrijver een diep ontroerende evocatie van de mensen en het land tussen de Schelde- en Durmedijken, dit paradijs van zijn jeugd. Vooral in het oproepen van het stemmingsbeeld heeft De Pillecijn hier een bij ons ongeëvenaarde meesterschap bereikt. ‘Mensen achter de Dijk’ is echter meer dan louter fijnzinnige stemmingskunst. Het is tevens een scherpe, alhoewel ietwat laattijdige aanklacht tegen de sociale wantoestanden welke bij 't begin dezer eeuw nog om een bevredigende oplossing schreeuwden, niet alleen in de stad, maar vooral op het platteland. Met deze roman, die onlangs reeds zijn derde druk beleefde, schonk De Pillecijn ons zijn zuiverste kunstgewrocht.

O.D.M.

‘Terugkeer naar Atlantis’, door Hubert Lampo. Uitgave A.A.M. Stols, 's Gravenhage. 228 blz.

Hubert Lampo is een der weinige na-oorlogse romanciers waarvan in waarheid kan getuigd worden dat ze tot de elite behoren. Wie hiervan nog niet overtuigd zou zijn leze zijn jongste roman: ‘Terugkeer naar Atlantis’ waarin we kennis maken met Dr Dewandelaer, een eenzaat die zijn dokterspraktijk uitoefent in een arme buitenwijk ‘als een vreemde schimmel tegen de wand van de grote stad aangedrukt’. Wanneer deze hoofdpersoon het overlijden van zijn moeder op het stadhuis gaat aangeven verneemt hij daar dat zijn vader, die hij dood waande, sedert jaren als vermiste is opgegeven. Zo komt hij tot de ontdekking dat deze man op een regenachtige avond, jaren geleden, zijn woning verlaten heeft om tabak te kopen, en nooit tot de zijnen is teruggekeerd. En dan stelt zich voor Dr Dewandelaer de vraag wat er zijn vader toe dreef zijn kalm familieleven prijs te geven om een

[p. 288]

mysterieuse droom na te streven. Waarom deze man verdween zonder het minste spoor na te laten en waarheen het lot hem wel kan gevoerd hebben.

Deze hunkering naar een zuivere en betere wereld, ook Dr Dewandelaer zal ze in zich voelen groeien, vooral dan na de confrontatie met zijn jeugd gewekt door het opdagen van een paar onvergetelijke vrouwenfiguren. Ook in hem zal eens de roep van Atlantis weerklinken, ook hij zal gaan ofschoon hij nog niet rijp is om te weten waarheen die weg zal voeren.

Deze roman bevat de mooiste bladzijden welke Lampo tot nog toe schreef.

O.D.M.

‘Water’, door Jan Geerts. Uitgave Jan Van Tuyl, Antwerpen-Zaltbommel (Triomfreeks). 224 blz. Prijs, geb.: in reeksverband, 65 fr. Buiten reeks 130 fr.

De waterramp welke anderhalf jaar geleden Nederland (en ook Vlaanderen) teisterde, werd voor meer dan een schrijver een dankbare inspiratiebron voor een nieuw boek.

Jan de Hartog schreef een eerste maar tamelijk oppervlakkige roman over de grote stormramp van Februari 1953. Bij de uitgeverij Heideland te Hasselt verscheen kort daarop ‘God schudde de Wateren’ door Arie van der Lugt. En thans zorgt de Triomfreeks voor een zeer verzorgde uitgave van een derde boek, geschreven door de jongste en de minst gekende van deze auteurs, ik bedoel de roman ‘Water’, door Jan Geerts.

Alhoewel dit laatste boek in zekere romantische détails niet vrij te pleiten is van een bepaalde naïviteit, durven we het toch ter lezing aanbevelen omdat de evocatie der tragiek van de bewoners der getroffen gebieden, en van de heldenmoed der redders, uitgegroeid is tot een aangrijpend document van het vreselijk gebeuren dat in de geschiedenis zal vermeld blijven als de Februariramp van 1953.

O.D.M.

‘Dood in de Jungle’, door Michaël Hastings. Uitgave Het Spectrum, Utrecht-Antwerpen (Prisma-boeken). 236 blz. Prijs ing. 20 fr.

Moest de Engelsman Michaël Hastings Nederlands kennen, dan zou ik hem er erg van verdenken dat hij zijn inspiratie voor deze roman gezocht heeft in twee werken van een Vlaamse koloniale auteur: het toneelstuk ‘K.Z. 25’ van Frans Demers en de roman ‘Noodlanding’ van J.M. Eising (pseudoniem van Frans Demers).

Het gegeven van deze drie werken is, mits kleine détailwijzigingen, hetzelfde: een vliegtuig moet een noodlanding maken in de wildernis. De overlevenden zijn van de wereld afgesloten. Er zijn goeden en slechten onder deze overlevenden wat aanleiding geeft tot gespannen verhoudingen en conflicten op leven en dood. Er is de strijd tegen honger, dorst en vermoeienis, tegen de onmedogende natuur, er is vooral de strijd tussen de mensen zelf. Een strijd waarin de goeden uitgroeien tot zeer goed en de slechten tot zeer slecht omdat een middenweg hier nu eenmaal uitgesloten is.

Evenals beide voornoemde werken van onze beste Vlaamse koloniale auteur, zal ook deze roman van Michaël Hastings het grote lezerspubliek ongetwijfeld weten te boeien.

O.D.M.