Band. Jaargang 13

[p. 61]

‘En waar de Ster bleef stille staan’
Of: hoe zij de voet tussen de deur schoven...

ALLES schijnt er op te wijzen dat het Vlaamse kultuurleven te E'stad en in de Katangaprovincie op het punt staat een nieuwe, en naar wij hopen, hoge vlucht te nemen. Een groep jongeren bracht ons twee prachtopvoeringen van Timmermans' ‘En waar de Ster bleef stille staan’, en het zal niet bij deze opvoeringen blijven.

Er is verder de Vlaamse boekhandel ‘Flandria’, de eerste in Kongo die naam waardig, die reeds de economische vuurproef blijkt doorstaan te hebben.

Er is het nieuwe weekblad ‘Standpunten’ waarvan Jan Van de Weghe de redactie waarneemt.

Andere waardevolle initiatieven zullen volgen.

Steller van volgende kleine bijdrage is een dier actieve jongeren aan wie wij o.a. het succes van Timmermans's stuk te danken hebben.

Wanneer hij het heeft over de Vlaamse élite, dan denkt hij niet aan een groepje zelfgenoemzame intellectuëlen die zich in de ene of de andere toren wensen af te zonderen, maar aan de élite van het hart, de wil en de geest.

Hij weet dat men deze niet uitsluitend - zelfs niet vooral - vindt bij de houders van universitaire diploma's.

E. Roos

De toneelgroep van de Vlaamse Vriendenkring bood in de kerstkrans het publiek van Elisabethstad haar beste broodje aan. Geen Zondagse opvoering meer van een verwaterde boerenklucht in zoveel schuifjes.

Ditmaal werd er niet geneusd in vergeelde brochures van Paaltjestoneel: men greep gelukkig naar wat eigen en beter was. Toen die ‘Ster’ van Timmermans in het uitstalkastje kwam, hoorden wij nog wel even verlegen mompelen, maar alle vooroordeel werd met breed gebaar opzij geschoven, en er werd gespeeld.

Niet geliefhebberd. Het stuk sloeg bij een tweetalig publiek onverwacht goed in, want een tweede opvoering werd gevraagd. En weer kwam die Ster even stille staan boven een volle, geïntrigeerde zaal.

De verdienste van regisseur en spelers, op de hoogte van hun taak, was er des te groter om, daar ze in een toneelmatig-zwak stuk - oh rampzalig Derde Bedrijf - een ruggegraat wisten te steken, door hun spel, dat degelijk toneel werd, in het kader van een schilderachtig, typisch decor.

[p. 62]

Door die prachtvertolking hebben de acteurs ons teruggebracht in dat ongekunsteld leven van het oud-Vlaamse midden, met drie symbolische, arme figuren van Visser, Schaapherder en Landloper, Ruwe zwakkelingen evenwel, godslasteraars, zedenschenners en dieven op hun manier, die, hoewel misvormd door een sterk bijgeloof aan duistere machten, in het diepste van hun hart de vroomheid van hun kinderjaren bleven bewaren.

Met de typische uitbeelding van de drie hoofdrollen, hebben de akteurs ons een brok toneelkunst voorgeschoteld, dat torenhoog boven het gewone stond.

Door de opvoering van het stuk van Timmermans werd bewezen, dat de Vlaamse Kring haar deur kan openen voor een breder, meerzijdig kultureel leven.

De toneelgroep hoopt hiermee de voet tussen de deur gestoken te hebben, om eindelijk te beginnen aan een hogere taak, die tot op heden misschien te veel werd verwaarloosd, in een stad en provincie, waar ook een Vlaamse Elite leeft, die geen voldoening kan scheppen in een passief meeleven op lange afstand. In een land, waarheen een gedeelte van een volk verhuisde, maar dat zijn schatten meedroeg in zijn rijke volksaard en zijn vitaliteit, dat zich tot nu toe, en soms met reden, vervreemd voelde tussen de vreemden, kan en moet een eigengeaard Vlaams leven herboren worden.

Wanneer meer Vlamingen zullen begrijpen dat voor hen ook in de Kolonie een taak werd weggelegd, zal een nauwere aaneensluiting mogelijk worden, om vanuit de schoot van Vlaamse Kringen, hier te verwezenlijken, wat ons volk sinds eeuwen in Vlaanderen verwezenlijkte, niet alleen aan toneel, maar ook aan literatuur en beeldende kunsten in alle vormen.

Wij vinden het hierom de taak van de Vlaamse Kring, te zorgen dat het Vlaams-kultureel leven in Elisabethstad een werkelijkheid wordt. Men blijft niet gesust met het zoeken naar mogelijkheden. Het kan en mag niet blijven bij enkele goed geslaagde toneelopvoeringen. Het is hoog tijd dat er ook flink aangepakt wordt met andere uitingen van geestesleven, met andere opvattingen van volksontwikkeling.

Wij weten talenten, die alles wat in onze stad reeds werd ten toon gesteld, minstens evenaren. Zal het verders ook blijven bij één enkele voordracht per jaar? Kunnen wij ook hier niet aanvangen met een volkshogeschool, onder welke vorm dan ook? En zou, meer algemeen, een aktiever Kringleven er niet toe bijdragen, om dat slopend minderwaardigheidsgevoel er uit te krijgen? De tendenz om-het-maar-zo te laten, om genoegen te nemen in het herkauwen van wat we meekregen uit het moederland, is bepaald verachterd, willen we de Vlamingen en vooral onze jeugd in de Kolonie op gelijke voet houden met onze tijdgenoten in Vlaanderen.

De toneelgroep schoof de voet tussen de deur. Laat ons nu binnengaan.

D. Muylle