Band. Jaargang 12

[p. 384]

Weldra Verschijnt het eerste tweetalig Wetboek van Belgisch-Kongo

DAT onze kolonie op alle gebied snel evolueert hoeft geen betoog. Dat kunnen we allen voldoende vaststellen. Deze snelle evolutie doet nieuwe toestanden en verhoudingen ontstaan, die door de overheid, bij middel van wetten en decreten geregeld en in vaste banen moeten geleid worden.

Sinds de laatste uitgave van het wetboek ‘Codes et Lois du Congo Belge’, verschenen in 1948, zijn reeds drie bijvoegsels van de pers gekomen die uitwijzen dat ten minste de helft van de Belgische koloniale wetgeving werd omgewerkt. Deze code, bijgewerkt door wijlen de heer Strouvens, in leven raadsheer bij het hof van beroep te Leopoldstad, krijgt over enkele maanden een nieuwe uitgave, die zeker op haar tijd komt. Men moet hierbij maar bedenken, dat vooral de economische en sociale wetgeving in onze kolonie gedurende de jongste jaren ontelbare nieuwe teksten heeft meegebracht. Dit geldt eveneens voor de verschillende teksten, waardoor de wetgeving aangepast werd aan de evolutie van de Kongolezen.

Wat we thans echter speciaal willen belichten is het feit, dat de wetboeken, naast de Franse uitgave, ook, en voor het eerst in tweetalige vorm zullen verschijnen. In deze laatste editie zal de Nederlandse tekst naast de Franse staan. Beide zijn officieel en rechtsgeldig, wat van zeer groot belang is voor het begrip van een wettekst, die altijd verduidelijkt wordt wanneer men kan vergelijken. De in het Nederlands gestelde wetten zullen bijgevolg moeten overgenomen worden uit officiële bekendmakingen. De artikels of gedeelten van een wetgeving, waarvoor nog geen Nederlandse tekst bestaat, zullen tegenover de Franse tekst een blanco vertonen. De rechtsgeleerden kunnen inderdaad niet op eigen gezag een vertaling maken die kracht van wet zou hebben. Elke vertaling van een wet moet goedgekeurd worden langs de normale procedure, die gevolgd wordt bij het uitvaardigen van een wet of een decreet. Nu is het een feit dat er wetteksten bestaan, die tot nog toe niet vertaald werden. Met het aanvullen van deze leemten in de Nederlandstalige wetgeving houdt zich een speciale commissie van het Ministerie van Koloniën bezig. Zo werd bijvoorbeeld het derde boek van het burgerlijk recht pas officieel vertaald. Sinds 1908 werd echter door de Koloniale Keure voorzien, dat elke wetgeving tweetalig zou zijn, zodat de nieuwe decreten en wetten sindsdien in beide nationale talen uitgevaardigd werden.

[p. t.o. 384]

Luc Peire: ‘Inlandse vrouwen’.

[p. t.o. 385]

Luc Peire: ‘Lukengo’.

[p. 385]

De tweetalige uitgave van de Kongolese wetboeken wordt eveneens verzorgd door de heer Piron, met de medewerking van de heer Devos, substituut van de Procureur des Konings van Leopoldstad. Al de nota's over rechtspraak zullen in het Nederlands verschijnen, evenals deze inzake overeenkomst of verwijzing naar andere wetgevingen, speciaal naar de Belgische. In deze nieuwe uitgave, die begin volgend jaar van de pers zal komen, en die in twee lijvige en verzorgde boekdelen zal verschijnen, zullen deze nota's fel uitgebreid worden, vooral inzake de rechtspraak, zodat de leek in juridische aangelegenheden, gemakkelijker wegwijs zal geraken in vele artikelen, waarvan de juiste betekenis of draagwijdte hem anders zou ontgaan.

Dit laatste heeft in Kongo meer belang dan in Europa. In onze kolonie maakt practisch eenieder gebruik van het wetboek. Het is niet, zoals het veelal wel het geval is in België, uitsluitend bestemd voor rechtsgeleerden en ambtenaren of andere personen, die ingevolge hun functies medewerken aan het uitvoeren van het gerecht. De nieuwe uitgave van de Kongolese wetboeken zal dan ook weer een practisch werk zijn, waarvan de inzage gemakkelijk kan geschieden, zelfs door de minst ingewijden. Zo zullen we er onder meer in vinden: zeer uitvoerige chronologische en alphabetische lijsten; beknopte inhoudsopgave in het begin van ieder indeling, aangeduid met schijven in verschillende kleuren en tenslotte meer uitvoerige aanwijzingen betreffende de stof, bovenaan de bladzijden.

In grote trekken gezien wordt de nieuwe uitgave als volgt ingedeeld:

Vooraf de grondbepalingen, met uittreksels uit de Belgische grondwet, de Koloniale Keure, de wet betreffende het beheer van Ruanda-Urundi en de algemene verdragen en beginselen van inlandse politiek;

Dan komt het burgerlijk recht met verscheidene aanvullende wetgevingen, zoals onder meer de authentieke acten, de immatriculatie van de Kongolezen, erfenissen en zo meer;

Het wetboek van koophandel met de jongste decreten betreffende handelsregister en check;

Het strafwetboek met als bijvoegsel het militaire strafwetboek;

De rechterlijke inrichting, bevoegdheid en rechtspleging;

De politieke inrichting en de bestuursinrichting met de teksten over het hoofd- en plaatselijk bestuur;

Politie en veiligheid met onder meer de regeling inzake de inwijking en de inschrijving van de niet-inlanders en de telling en identificatie van de Kongolezen;

De sociale wetgeving met onder andere volgende rubrieken: huur van diensten, sociale veiligheid, beroepsziekten en ouderdomspensioenen;

En ten slotte de economische wetgeving houdende de handels-, nijverheids, landbouwkundige en fiscale regelingen, met daarbij sommige nieuwe rubrieken.

[p. 386]

De beslissing tot het uitgeven van tweetalige wetboeken van Belgisch-Kongo, die in 1951 door het Ministerie van Koloniën werd getroffen en die wordt uitgevoerd door bevoegde en gewetensvolle rechtsgeleerden, zal de Nederlandssprekenden in onze kolonie genoegen doen. Zeker, de meeste teksten bestaan reeds in het Nederlands, maar ze liggen verspreid over tientallen en tientallen officiële publicaties. Omdat ze onder meer in deze leemte hebben voorzien, moet het zware en verdienstelijke werk van de heren Piron en Devos hartelijk verwelkomd worden. Ten slotte zal onze kolonie er fier mogen over gaan, al haar wetboeken en wetten en decreten tweetalig gebundeld te zien in een en dezelfde uitgave, iets wat tot nog toe niet volledig werd verwezenlijkt in het moederland voor de wetboeken van België.

G. Van Impe.

Luc Peire: ‘Baluba vrouwen’.