Band. Jaargang 12

[p. 36]

Het boekenrek

‘Christus wordt weer gekruisigd’, door Niko Kazantzakis. Uit het Grieks vertaald door André Noorbeek. Uitgave N.V. Sheed & Ward, Marialei 22, Antwerpen. Prijs: geb. 145 fr.

Dit is geen nieuwe versie van het Bijbelverhaal, zoals de titel wel zou kunnen laten vermoeden. Het is een spannende roman die zich afspeelt in het moderne Griekenland onder Turks protectoraat, kort na de eerste wereldoorlog, en waarin de auteur getuigenis aflegt van zijn geloof in een kristendom dat niet enkel gepredikt, maar ook beleefd wordt. Het is nl. de geschiedenis van Manolios, een jonge schaapherder, die door de dorpsnotabelen uitverkoren werd om in een passiespel de Kristusfiguur uit te beelden, en zich zo in zijn rol inleeft dat hij het gaat opnemen tegen de zelfgenoegzaamheid van de Pope en de andere welstellende notabelen, wanneer deze hun steun weigeren aan een groep Griekse vluchtelingen die door de Turkse bezetters uit hun dorp verdreven werden. Manolios zal als een andere Christus eveneens gekruisigd worden.

Het is een machtige roman, hard, rauw en vlijmscherp, maar ook vol barmhartigheid en troost. De Nederlandse auteur A. den Doolaard die het moderne Griekenland bijzonder goed kent schreef van dit werk: ‘Dit is de grootste roman van de laatste en misschien wel van de volgende vijf en twintig jaar.’ Meer goeds kunnen wij er niet van zeggen.

G.V.

‘Phips is de Man’, door P.G. Wodehouse. Uitgave N.V. Standaard-Boekhandel, Belgiëlei 151, Antwerpen. 234 blz. Prijs: ing. -

Indien het waar is dat P.G. Wodehouse met ‘Jeeves’, de hoofdfiguur uit zijn vroegere werken, een onsterfelijk butlerspersonage geschapen heeft, dan dient ongetwijfeld hetzelfde getuigd voor de onbetaalbare figuur van butler Phips. In dit nieuwe boek is de onverbeterlijke Wodehouse weer eens op zijn best in het uitdenken van de kostelijkste situaties. Geen wonder dan ook dat zowel de Engelse editie ‘The Old Reliable’ als de Amerikaanse ‘Phips to the Rescue’ in Engeland en over de oceaan, een ware triomf kende. Wie houdt van humor, geestigheid en komische verwikkelingen leze dit nieuwe boek van Wodehouse.

O.D.M.

[p. 37]

‘De Barmhartige’, door Yvonne Pauwels. Uitgave Jan Van Tuyl, Antwerpen-Zaltbommel (Triomfreeks), 220 blz. Prijs: geb. 125 fr.

Nadat zij reeds een zekere faam verworven had als auteur van jeugdboeken, eiste onze gewaardeerde medewerkster, Yvonne Pauwels, de aandacht op van het grote lezerspubliek voor haar roman ‘Zo was je Moeder’, verschenen in de Triomfreeks 1950, een aangrijpend boek waarin een stervende moeder aan haar dochter verhaalt hoe zij in het leven faalde. Met ‘De Barmhartige’ brengt Yvonne Pauwels ons een nieuwe boodschap van goedheid in de persoon van de sterke hoofdfiguur Simon, een ‘wonderdoktoor’. De sterk emotionele sfeer welke schrijfster in deze roman geschapen heeft, doet geenszins tranerig aan. Wie deze nieuwe roman van Yvonne Pauwels in handen neemt zal hem niet terzijde leggen alvorens hem tot het einde toe te hebben doorgelezen. Warm aanbevolen!

O.D.M.

‘Millionnair met Verlof’, door Louis Van Orden. Uitgave Jan Van Tuyl, Antwerpen-Zaltbommel (Triomfreeks), 221 blz. Prijs: geb. 125 fr.

Wie zijn geest eens degelijk wil ontspannen grijpe naar dit verhaal van Louis Van Orden, een vlot en spannend boek, dat tot de laatste bladzijde boeit. In deze roman wordt namelijk verhaald hoe de industriemagnaat Van Wemeldingen plotseling tot de ontdekking komt, dat hij in feite gans alleen staat in het leven en dat het slechts voor zijn geld is, dat men hem eerbiedigt. Hij leert eerst goed zijn medemensen kennen nadat hij de leiding van zijn onderneming voorlopig uit handen gegeven heeft om in zijn eigen concern onder valse naam een ondergeschikte positie te aanvaarden. Onnodig te zeggen dat zulks aanleiding geeft tot zeer originele situaties. Zeer degelijke ontspanningslectuur.

O.D.M.

‘Het Antwoord - Keur uit eigen dichtwerk 1919-1949’, door Frans De Wilde. 114 blz. Prijs: 95 fr. Uitgave ‘Vlaams en Vrank’, Antwerpen.

Eugène Gilliams die onder pseudoniem van Frans De Wilde reeds talrijke dichtbundels in het licht heeft gezonden, brengt met de keur uit eigen dichtwerk, waarin de kristallen uit zijn litteraire loopbaan zijn opgenomen, een boek dat stellig door de poëzieliefhebber gunstig zal onthaald worden.

Frans De Wilde is een eenzelvig man. Zijn poëzie is dooraderd met een realiteitszin, maar ook met iets weemoedigs. Met zijn debuut in 1919, de cyclus ‘Intrede’ heeft De Wilde zich onmiddellijk afgetekend door zijn hang naar de werkelijkheid.

‘Het Antwoord’ brengt echter een keuze vanaf ‘De Vluchtende Schone’ (1930), om vervolgens te putten uit ‘Dichter en Burgerman’ (1935), ‘Droef Dagboek’ (1937), ‘Het eenzaam Hart’ (1939), ‘In Memoriam’ (1941), ‘De Slotsom’ (1944), ‘De Verloren Zoon’ (1945) om verder met ongebundelde verzen en een cyclus korte kommentaren deze vrij lijvige bundel te besluiten.

Het verlies van de geliefde vrouw, de tragische gedichten gewijd aan zijn door een V-bom gedode zoon, zijn nuchtere maar aangrijpende verzen.

Deze grote menselijkheid, deze motieven van leed en de naar de goedheid gerichte levensaanvaarding, hebben van Frans De Wilde een afgetekende figuur gemaakt in de Vlaamse poëzie, geen voorpostfiguur, maar een dichter en een mens die iedereen beluisteren zal.

R.D.C.

[p. 38]

‘Gloriant. Een abel spel ende een edel dinc van den Hertoghe van Bruyswyc’, ingeleid en toegelicht door Jef Notermans. Uitgave J.B. Wolters, Groningen. 84 blz. + 44 blz. aantekeningen. Prijs: ing. fl. 1.75; geb. fl. 2.10.

Deze voor het onderwijs bedoelde uitgave van het abele spel ‘Gloriant’ getuigt eens te meer van de geweldige eruditie van onze regelmatige en gewaardeerde medewerker Jef Notermans. In onze studententijd hebben wij vaak niet veel begrepen van deze allereerste gewrochten van onze letterkunde: ‘Esmoreit’, ‘Gloriant’, Lanceloet van Denemarken’, ‘Floris ende Blancefloer’. Daarom doet het goed, aan de hand van dit knap werk van Jef Notermans, waarvan de rijke en belangwekkende inleiding al onze aandacht verdient, dit ‘abel spel ende edel dinc van den Hertoghe van Bruyswyc’ eens te herlezen.

O.D.M.

‘Coda’, door Arthur Verthe, C.I.C.M. Drukkerij-Uitgeverij Lannoo-Tielt. Prijs: ing. 40 fr.

Enkele verzen door de schrijver-missionnaris als dichterlijke afscheidsgroet gericht tot de mensen die hij bij zijn vertrek naar de missies achterlaat in het moederland. Het goede dat wij in het Juninummer van Band schreven over de eerste dichtbundel van deze jonge dichter kunnen wij ook hier herhalen.

M.V.

‘Gezondheidsboekje voor Emigranten’, door Dr. A.J.M. Lamers. N.V. Uitgevers-Mij. ‘Kosmos’, Amsterdam-Antwerpen. 118 blz. Prijs: geb. fl. 4.50.

Dit boekje is niet meer dan in de titel wordt uitgedrukt; geen encyclopedie der geneeskunde, geen handboek der tropische ziekten, geen leerboek der hygiëne, geen handleiding voor eerste hulp bij ongelukken. Het bevat in korte, begrijpelijke, practische vorm bruikbare inlichtingen over dagelijks voorkomende vragen op het gebied der gezondheid, ook een zeer uitgebreid hoofdstuk over zwangerschap, bevalling en kraambed; met het practisch doel de emigrant voorlichting, waarschuwing of geruststelling te geven bij onzekerheden en moeilijkheden op geneeskundig gebied, in gevallen waarin de bijstand van een dokter niet binnen het bereik ligt.

O.D.M.

‘Inleiding tot het Muziekbeluisteren’, door Ignace De Sutter. Uitgave Desclée-De Brouwer, Brugge. Deel I, ‘Van Gregorius tot Beethoven’, 168 blz. Prijs: ing. 50 fr.; geb. 90 fr.

Het is een feit dat vele mensen ook nog op onze dagen slechte muziekbeluisteraars zijn omdat ze de muziek niet verstaan. Daarom is dit ‘Beknopt handboek voor algemene muziekcultuur ten gebruike van de hogere klassen in het middelbaar en normaal onderwijs’ een boek dat volledig op zijn tijd komt en er veel kan toe bijdragen om de leek beter in te wijden in ‘die edele conste der Musycken’. Schrijver zegt terecht ‘dat een waarachtige humaniora-opvoeding onvolledig is, wanneer de aesthetische vorming van de studerenden eenzijdig literair gericht blijft, met een verre occasionele verwijzing naar het gebied der plastische kunsten en een totaal negeren van de muziek.’ Dit boek is echter veel meer dan een doodgewone cursus. Wie er werkelijk aan houdt de grootmeesters der muziek volledig te smaken, geven dit werk een plaatsje naast zijn radiotoestel of pick-up.

O.D.M.

[p. 39]

‘Broeder Lucifer’, door Stefan Andres. Uitgave Lannoo, Tielt. 220 blz. Prijs: ing. 62 fr.; geb. 88 fr.

Deze aangrijpende kloosterroman heeft ongetwijfeld een sterk autobiografische inslag. Schrijver werd inderdaad aanvankelijk voor priester opgeleid, doch brak zijn studies aan het kloosterseminarie af, waarna hij aan verschillende universiteiten ging studeren. Met zijn romans ‘Het Mes der Barmhartigheid’ (‘Wir sind Utopia’) en ‘Ridders der Gerechtigheid’ verwierf deze jeugdige auteur reeds internationale roem. Ook ‘Bruder Lucifer’, waarvan Louis Thijssen een zeer gave Nederlandse vertaling bezorgde, gaat een zekere triomf tegemoet. Het is Andres' eersteling, thans herschreven, en veel uit de andere geschriften van deze grote Duitse auteur wordt ons door dit boek duidelijk.

O.D.M.

‘Beknopte Handleiding bij de Taalzuivering’, door Dr. J. Noë, S.J. Tweede herziene uitgave. Drukkerij-Uitgeverij Lannoo, Tielt. Prijs: ing. 27 fr.

Een goede poging voor de verspreiding van het Algemeen Beschaafd Nederlands. Ook zij die menen hun taal volledig meester te zijn kunnen uit dit bescheiden boekje nog wel wat leren. De A.B.N.- gids die een paar jaren geleden door drs. Paul Van Gestel uitgegeven werd bij De Sikkel schijnt ons nochtans practischer voor regelmatige consultatie.

G.D.V.

‘Moskou’, door Th. Plievier. Nederlandse vertaling M. Mok. 477 blz. Prijs: geb. 160 fr. Uitgave voor België: Internationale Pers, Berchem-Antwerpen.

Vorige maand was te Antwerpen een lezing aangekondigd van de gekende schrijver Theodor Plievier. Wegens zijn opname in het hospitaal moest deze voordracht verdaagd worden en zien wij inmiddels uit naar de komst van de auteur van ‘Stalingrad’ en ‘Moskou’.

Th. Plievier heeft in zijn oorlogsboek een epos geschreven van sneeuw en ijs, van de eeuwige strijd van de mens in de ondragelijke winter van 1941-1942, terwijl de gevechten om Rusland's hoofdstad in alle hevigheid losbrandden.

Meesterlijk beheerst Plievier de dramatische grootsheid van het oorlogsgebeuren. Hij bouwt zijn verhaal met aangrijpende brokken die hij uiteindelijk tot het geheel weet samen te trekken.

Wanneer in zijn boek over de strijd om Stalingrad van de Russen nauwelijks wordt gewaagd, komt in ‘Moskou’ in feite de katastrophale omvang van de eerste oorlogswinter in Rusland tot uiting. De ontreddering in alle Russische diensten, het voor ons ongekende aspect van het Russische leven wordt hier in al zijn naaktheid, in al zijn machteloze administratieve verwardheid met het afstemmen van ieders verantwoordelijkheid tot in het absurde, uitgebeeld.

‘Moskou’ is een groot opgezet epos geworden dat de lezer op een aangrijpende wijze meevoert in de martelgang van de mens die in de oorlogsmachine wordt vermorzeld en vertrapt. De schrijver die tijdens deze periode in Moskou leefde, laat elkeen meeleven in deze meedogenloze tredmolen van miserie en ellende. Het is een magistrale roman, een meeslepend verhaal, een tijdsdocument van betekenis. Deze uitgave van F.G. Kroonder te Bussum, voor België ‘De Internationale Pers’, Berchem-Antwerpen, zal een groot succes kennen.

R.D.C.

[p. 40]

‘Wat moet ik zeggen en hoe zeg ik het in het Spaans?’, naar het Engels van W.J. Hernan, bewerkt door J. De Boer. Uitgave ‘Kosmos’, Amsterdam, 96 blz.

Dit zakboekje bevat ter intentie van de toerist die Spanje wil bezoeken, op zeer overzichtelijke wijze, een minimum-woordenschat en bovendien een phonetische uitspraak die de werkelijkheid zo dicht mogelijk benadert.

O.D.M.

‘Zuidelijk bloed’. door H. Wolffenbuttel-Van Rooyen. 238 blz. Prijs: geb. 105 fr., in reeksverband 60 fr. Uitgave: Heideland-Hasselt.

De roman uit de gunstig gekende en mooi verzorgde Hofboekerij. brengt een beeld van het Hollandse leven, zoals dit opgemerkt wordt door een Italiaanse orgelman. Vol kleur en beweging is dit verhaal geschreven en het heeft de grote verdienste van te boeien van de eerste blz. af.

D.C.

‘De Doden begraven zichzelf’, door Hans Van Zuydveen. 240 blz. Prijs geb. 105 fr., in reeksverband 60 fr. Uitgave: Heideland-Hasselt.

Als nummer twee van de interessante reek der Hofboekerij, verscheen een vlot geschreven verhaal van de ons bekende auteur H. Van Zuvdveen. Deze roman moet men niet tot de grote literatuur rekenen. Maar heeft dit altijd wel belang voor de lezer die naar goede en spannende lektuur behoefte voelt? In het plan van de Hofboekerij evenwel, die degelijke en verantwoorde romans brengen wil, zal ‘De Doden begraven zichzelf’ niet uit de toon vallen.

D.C.

‘De Vervloekte Burcht’, door R.D. Blackmore. Vertaling A. Keersmaekers en Fr. Oldenburg-Ermke. 272 blz. Prijs geb. 135 fr. Uitgave: Heideland-Hasselt.

Engeland, meer dan welk ander land ook. heeft een voorliefde voor het romantische verhaal van ridders en edelvrouwen. De historische avonturenroman ‘De Vervloekte Burcht’ sluit geheel aan bij deze traditie om de XVIe eeuw uit te beelden. Door de Columbiafilms werd een groots opgezette technicolor naar dit verhaal van Blackmore verwezenlijkt. Dit feit reeds zal vele lezers er toe aanzetten deze roman te willen lezen.

D.C.

‘Helena’, door Evelyn Waugh. Vertaling Mr Dr E. Brongersma. 227 blz. Prijs: geb. 135 fr. Uitgave: Heideland, Hasselt.

Als een aangrijpende legende heeft Evelyn Waugh in haar boek het leven van Sinte Helena beschreven. Schrijfster evoceert het bestaan van deze heilige, al bekent zij in haar voorwoord dat zij haar opzoekingen weliswaar tot uitgansgpunt heeft genomen, maar door het feit dat van Sinte Helena zeer weinig positiefs terug te vinden is, ook haar verbeelding in deze legende heeft uitgewerkt.

Dit verhaal is dan ook van een boeiend en waarachtig gehalte en het religieuse aandeel in deze voortreffelijke roman is op een sobere doch doorleefde wijze geschreven. Een legende en een sprookje van grote waarde.

‘De Zomer ging voorbij’, door Kate O'Brien. Vertaling Jook Steenhoff. 269 blz. Prijs: geb. 145 fr. Uitgave: Heideland-Hasselt.

Een fris en pittig verhaal waarin al de avonturen zijn opgetekend van een onbekend nichtje uit Frankrijk, dat voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog op het landgoed van haar Engelse familie komt. De verschillende personages zijn goed getekend en de lezer zal dit boek vol charme met vreugde lezen.

D.C.