Avontuur. Jaargang 1

[p. 37]

Man en paard

Jacob Terwee stond op wacht.

Hij stond op wacht voor de villa van den fabrikant Heemstra, terwijl zijn makkers bezig waren het huis leeg te halen. Hij hield niet van op wacht staan, maar hij was er nu eenmaal voor aangewezen omdat hij nog zoo kort in het vak was. Op wacht staan had iets afmattends voor den geest, als er iets gebeurde, was het niet in orde, als er niets gebeurde, moèst er iets niet in orde zijn, dat was duidelijk. Hij was liever actief, het was ongevaarlijker, gaf meer voldoening, ongevaarlijker voor jezelf, je rust. Beter in beweging, bezig te zijn dan stil te moeten staan, terwijl het misschien niet eens zoo op prijs werd gesteld. Maar over zulke dingen mocht men eigenlijk niet denken, wanneer men op wacht stond. Dat verminderde de waakzaamheid en maakte je al minder goed in staat om juist te handelen, wanneer er onraad was.

Jacob stond met zijn gezicht van de villa af, dichtbij het zijhek van den tuin. Het zijhek lag bij den straatweg. Achter het hek was het weiland. In het weiland graasden eenige paarden. Paarden zijn onaangename beesten voor iemand die op wacht staat. Jacob herinnerde zich een verhaaltje van een man die eens achter een zoogenaamd losloopend paard verscholen een vijandelijke wachtpost beslopen had. Eén van zijn paarden kwam nu vlak bij het zijhek met zijn kop boven de sloot staan; hij had wel eens gezien dat koeien dat deden maar van paarden had hij het zelfs nog nooit gehoord. Het was alsof het dier de menschen wilde wijzen dat hij hier stond. In gewone omstandigheden stond een paard niet met zijn kop boven een sloot. Misschien rook hij een mensch? Jacob voelde dat hij zijn gedachten een anderen loop moest geven. Hij zou nu eens gaan denken, prettig rustig denken en toch uitkijken. Maar eerst wilde hij eens kijken of er niet iemand achter het beest verborgen was, hij was tegenover zijn makkers niet verantwoord, wanneer hij dat niet deed. Voorzichtig deed hij een paar passen over het zijpad, maar plotseling draaide het paard zich een

[p. 38]

halven slag om. Teleurgesteld keerde hij terug. Het was natuurlijk niets, het was een paard, een gewoon boerenpaard, misschien gedresseerd, een afgedankt of officierspaard? Maar het was heel grof gebouwd. Hij wilde zich nu herinneren. Wat? Drie dagen geleden had een vrouw naast hem gezeten, ze had een japon van crêpe de Chine met figuurtjes, die hij geteld had, zeventien op elk blok, geen mooi getal, behalve dan de zeven op het eind. Boven haar knie maakte de stof een plooi, waar je doorheen kon zien. De plooi ging op en neer met haar ademhaling. Hij had er al eenigen tijd naar gekeken, toen hij plotseling behoefte gevoelde die plooi glad te strijken en de vrouw was verontwaardigd opgestaan en had gezegd dat hij niet genoeg belangstelling voor haar had op dat oogenblik. Waarschijnlijk had hij een wat afwezig gezicht getrokken. Maar hij deed altijd moeite zich niet anders voor te doen dan hij was. Hij kon ook niet anders, misschien. Vroeger had hij gedacht van wel. Hij meende dat hij aanleg voor tooneelspeler had. Op straat had hij soms ernstig voor zich uit gekeken en dan plotseling zijn hoofd op een interessante manier naar rechts gedraaid. Of hij liep nu eens gedoken en dan plotseling rechtop. Maar dat had hij afgeleerd, hij had zich aangewend steeds rechtop te loopen omdat dat getuigde van een energieken geest. Dat was misschien niet waar, maar hij had het toch maar gedaan. Om zichzelf in bedwang te krijgen zei hij ook nooit meer bij zichzelf dat wanneer hij eerder dan de auto die in de verte aankwam bij de volgende lantaarnpaal zou zijn dat dan iets zou gebeuren, wat hij stil bij zichzelf wenschte. Hij had een tijd gehad, dat hij zich zoo steeds opgaven stelde. Hij had eens gehoord van een man die op een station zich gedwongen had een bananenschil van het perron op de rails te schoppen en nadat hij in den trein gestapt was bij het eerstvolgend station terugging en heel blij was dat die schil er nog lag. Toen was hij geschrokken, dit was toch een pathologisch geval en misschien kon een normaal mensch als hij ook nog wel tot zooiets vervallen. In de spiegel had hij zich vaak onbewust geoefend in het trekken van bijzondere gezichten en wanneer hij dan bemerkte wat hij deed, bloosde hij van schaamte en probeerde een gewoon gezicht te zetten

[p. 39]

en dit gelukte ook wel eens. Zelfs had hij eens, toen hij een aardig meisje voorbij kwam, drie huizen ver met een beminnelijken glimlach op zijn gezicht geloopen en was toen in de portiek van een dassenwinkel gevlucht. Maar dat laatste geval was waarschijnlijk iets anders, want de dame waar het om ging had niet het minste teeken van herkenning of appreciatie gegeven. Soms had hij de gewoonte zijn oogen diep in hun kassen terug te trekken en als met een verrekijker er den omtrek mee af te zoeken, zijn hoofd draaide dan mee als een koker.

Jacob zag dat het paard zijn kop nu dieper gebogen had en hij bemerkte dat hij aan het verrekijken was; hij haalde zijn horloge te voorschijn en keek er op om weer gewoon te worden. Hoe laat was het toch ook? Het deed er niet toe, het horloge was alweer weg. Eigenaardig hoeveel mechanische gebaren men kan hebben. Het was kinderachtig om zoo detective met jezelf te spelen. De werkelijkheid was nuchter en stil. De stilte en de koude, vooral de koude omgaf je als een pantser, overal stootte ze tegen je aan, als je stilstond. Hij herinnerde zich uit het verhaaltje dat hij gelezen had, dat het paard met eenigszins stijve pooten stapte toen de man er achter verborgen was. Zou dit dier? Wanneer zouden ze nu klaar zijn? Zou hij het even probeeren? Vlug, met een gebaar van een kat nam hij een steen op. Hij voelde dat het het gebaar van een kat was. Hij kon dus niet nalaten geheimzinnig te doen. Besluiteloos bekeek hij den steen; het was een vuursteen. Het gaf een vonk wanneer je er ergens mee tegen aan sloeg. Maar dat mocht niet; het zou te veel lawaai maken. Hij voelde naar zijn revolver met zijn eene schouder hoog opgetrokken en zijn linkerhand in de zak van zijn colbert. Het gebaar was niet origineel, hij had het vaak op de film zien doen. Vele menschen hadden nu dat klassieke gebaar. Maar waarom voelde hij naar zijn revolver? Was hij bang? Hij dacht er aan hoe hij als jongen vroeger bang buiten was geweest, in donker, maar dat had hij nu niet meer, sedert hij eens 's nachts bij zijn grootmoeder uit het raam was geklommen en met angst in het hart ieder geluid had geprobeerd te determineeren. Maar het was moeilijk geweest weg te loopen zonder om te kijken. Eenmaal

[p. 40]

had hij het half gedaan, maar dat mocht, had hij bij zichzelf afgesproken. Later had hij eens getracht een nachtwandeling langs een kanaal te maken maar bij de eerste brug die hij tegenkwam, was hij weer naar den gewonen weg gegaan omdat verderop de weg langs het kanaal overging in een zandpad. De man achter het paard had geen revolver gebruikt om geen lawaai te maken, dus er kon alleen maar een verspieder achter zitten. Het beest bleef te ver weg om den man gelegenheid te geven hem te besluipen.

Driemaal was de schildwacht op zijn post vermoord. De vierde redde zich zelf doordat hij alles wat in zijn nabijheid kwam wantrouwde en ook naar het paard, op alles voorbereid, toestapte.

Jacob voelde dat hij het dier moest wegjagen, wilde hij kalm blijven. Hij gooide, ruw plonsde de steen op het zwarte marmer van het water. Het paard bewoog zich niet. Toch gedresseerd. Wat een echo gaf het gooien van een onnoozele steen in een sloot. Radeloos keek Jacob om zich heen, het paard had zich niet bewogen. Om het geweldige geluid van den plons niet meer te hooren, op te heffen, haalde hij gauw zijn revolver te voorschijn en trok af. Het schot deed den geheelen omtrek weergalmen. Wie was er zoo ezelachtig geweest om te schieten? Het paard liep weg, er zat gelukkig geen man achter.

R. Blijstra.