Arsenaal. Jaargang 2

[p. 25]

Kroniek der poezie.

‘De Spiegel’ verzamelde enkele goede bundels, al steekt geen enkele boven de middelmaat uit’. Aldus een medewerker van ‘Nieuwe Stemmen’. We geven gaarne toe, dat inderdaad geen enkele dezer bundels boven de middelmaat uitsteekt, en wat niet boven de middelmaat uitsteekt is - Och kom, laten we niet aanhoudend ons zelf bewust bedriegen, met een brandenden kachel voor een hooghoven, of een stekjesvlam voor een vuurhaard te houden. Wat niet boven de middelmaat uitsteekt, blijft er logisch onder, en wat beneden de middelmaat blijft is minder dan middelmatig, en middelmatig is beter dan slecht en minder dan goed. Laat ons, uit liefde tot de waarheid, steeds bij het echte en ware blijven. Wat waarlijk goed is moet boven de middelmaat staan, en ook het tegenovergestelde moeten we eventueel durven uitspreken, en, indien men ons de taak heeft opgelegd, ook openbaar maken. Uit vriendschap, broederschap of dergelijke kan men geen vleiend oordeel over een werk schenken, alleen omdat het een werk is van een vriend of een kunstbroeder. Ware vriendschap is steeds gebouwd op de fundamenten: Vrijheid en waarheid. Wanneer wij ooit het groote geluk zullen hebben, een goed gedicht te ontdekken, dan zullen wij trachten de eersten te zijn, om den dichter onze hulde te brengen.

Gezelle, Van de Woesteyne, Verschaeve zijn ware grooten geweest. Nu hebben we nog Buckinx, Hensen en voor een deel Karel Jonckheere. Honderden enthousiaste aestheticussen kunnen nu ongetwijfeld nog een aantal dichters noemen die mooie verzen hebben geschreven. ‘Ook dooden kan men kleeden’, zoo heeft een onzer grooten ergens geschreven; en Karel Jonckheere zegt in zijn ‘Onvoorzien Programma’:

Dit is een tijd dat dichters zullen zingen
van hoop en vrijheid en een beter lot.
Schrijf groot al breekt de teere pen kapot,
zie eerst de mensch, dan meidauw en seringen.

Dit zou niet alleen in oorlogstijd moeten gelden. In alle tijden staat de mensch boven meidoorn en seringen.

‘Ei, dichters, ween van spijt en werp uw kroon... aan scherven.’

[p. 26]

We ontvingen nog een paar ‘Spiegelbundels’ ter recensie: ‘Dichterschap’ van Marcel Coole, en ‘De Aardsche Bruid’ van Julia Tulkens. Wat we hierboven reeds zegden, geldt ook voor deze twee bundels. Niets bijzonders. Leest De Dichter van Coole:

Hij slaat zijn vleugels uit en vlucht de wereld,
en juichend zweeft hij boven aarde en mensch
totdat het voor zijn oogen draait en dwerelt,
en hij geen afgrond weet, geen eind' of grens.

Hij hoort niet meer den klank van eigen lied,
hij voelt niet meer de kramp van zijn gebaren,
hij wil nog hooger, 't hart kan niet bedaren...
totdat hij snikt van plotseling verdriet...

Ach een sonore schakelaar naar 't licht
is hij, niets méér, en brozer dan de stengel
van een sneeuwklok. Maar trots schendt zijn gezicht,
daar hij zich, wiekend, vogel waant, of engel...

Jawel, zoo is de dichter in 't algemeen. En zegt men niet dat dichters... droomers zijn? Maar leest nu het gedicht: ‘Droom en Daad’ van H.R. HOLST en oordeel dan zelf, wie van beiden een groot dichter én een groot mensch is tevens. Een waarlijk goed gedicht kan niet anders dan het werk zijn van een waarlijk goed mensch, en een waarlijk goed mensch is door zijn goedheid ook groot. Men kan niet goed en middelmatig zijn tezelvertijd. Heil dus den grootmenschelijken dichter. Heeft Jonckheere niet gelijk?

Julia Tulkens blijft de vrouw die, als huismoeder, zeker een schat moet zijn:

Want gij zijt hemel, gij zijt aarde
het innigste dat schepping baarde
versmolten in zoo teeder woord:
Gij zijt de man die mij behoort.

God is goed. Leeren we ook goed te zijn en zwijgend naar goede verzen zoeken.

Karel Dekandelaere.