Arsenaal. Jaargang 1

[p. 434]

Dialoog.

‘En ik zeg je, dat de metaphysische bezinning, dat de philosophische moduleering van den geest het voornaamste bezit van den mensch zijn.’

‘Sukkel!’

‘Wie hooger staat dan...’

‘Genoeg vriend!... Multatuli mocht zich dien luxe veroorloven: hij sliep met een vrouw en schreef in een café. Jij denkt in plaats van slapen - jij bezint in plaats van drinken - daadlooze droomer.’

‘Gij spot met mijn levensideaal, alsof de metaphysische vlucht van m'n gedachten niet een overwinning is op mijn vegetatief en instinctief reflexencomplex.’

‘...En... alsof ons biologisch bestaan slechts voor de honden was.’

‘Maar een hond is een beest en wij zijn menschen.’

‘En Socrates, wat deed hij niet, de ironist - en philosooph was hij op den koop toe - liet hij soms 't plezier voor de kanarievogels? En Boethius, hij leefde een leven die we hem heden nog steeds benijden kunnen en slechts vóór hij stierf schreef hij zijn onsterfelijke wijsgeerige overdenkingen.’

‘Maar het waren vertroostingen... Consolationes Philosophiae.’

‘Een mooie troost voor grijs- en impotentwordende tandeloozen. - “Een tandelooze mond heeft niet meer het recht tot iedere waarheid” zei Nietzsche en hij was aan zijn eerste pekelzonde niet gestorven.’

‘Dwaas, alsof Nietzsche groot was door zijn physisch bestaan.’

‘Ik wil niet spotten, doch uit zijn physische overdaad is een psychische hoogspanning gegroeid.’

‘En heeft Pascal zich niet geheel aan de bezinning gewijd?’

‘Maar ook hij schreef, dat spotten met de wijsbegeerte waarlijk wijsgeerig is.’

‘Dus zoudt gij het dagelijksch leven hooger stellen dan het leven des geestes?’

‘Omdat het leven des geestes zijn groei aan dit banaal leven te danken heeft, ja.’

‘Maar ge zijt een vulgair hedonist.’

‘Ja, ik leef.’

‘Heeft Plato niet gezegd, dat de philosophie de ideeën, als eeuwige waarheden van het leven ontsluiert?’

[p. 435]

‘En heeft Plato ook de schaduw niet echter verklaard dan den mensch. Grappig klinkt het wel en vliegevangerachtig is het zeker, want velen zijn er likkend aan blijven kleven.’

‘Maar mensch, hoe is het mogelijk dat gij de grooten, onze meesters... ik zou bijna zeggen onze aardsche goden, als Plato, Aristoteles, Kant, Descartes, en zoovele andere illustere, fijne geesten ondergeschikt zoudt achten aan den gewonen, losbandigen sterveling?’

‘Wat spreekt ge mooi, gij boek- en letterdief, ge moest beslist een dichter geworden zijn, dan kondt ge letters vreten en woorden braken. Maar ja, inderdaad, groot zijn uw geesten wel, want zij gaven een etiket aan onze handelingen.’

‘Maar zij hebben het leven uitgediept!’

‘Dus is het leven toch grooter dan zij?’

‘Neen... ja, of liever zij gaven het zin.’

‘Zij legden erin of haalden eruit wat een ander heeft beleefd, wat een schrijver nooit heeft gedacht, wat een wijsgeer nooit heeft bedoeld.’

‘Zij hebben het in het eeuwigheidsboek der aarde gegrift.’

‘...En zijn in de woorden verzopen en daadloos gebleven...’

‘Zij hebben den eeuwigen mensch relief gegeven.’

‘Alsof de mensch zonder dat geen mensch zou geweest zijn.’

‘Zij gaven hem moraal.’

‘En keerden zich van het leven af of slopen als vieze geilaards in een hoek om hun eigen ethica te doen blozen.’

‘Gij wilt excentriek doen.’

‘Alle wijsbegeerte is trouwens diepzinnig, zelfs die van een dwaashoofd, schreef Colle en gelijk heeft hij, duizendvoudig.’

‘Gij doet aan reminiscentie.’

‘Bij mij valt het op... bij U is het niet meer te merken.’

‘Gij beleedigt mij!’

‘Zijn groote geesten als gij te beleedigen? Denk aan Multatuli.’

‘Sophist!’

‘Voilà, weer een etiket: 50,75 fr. voor een paar kousen.’

‘Met dergelijke snullen praat ik niet meer.’

‘Maar toch is die snul een mensch, het weefsel van uw wijsbegeerte.’

‘Gij gekscheert.’

‘Adieu!... Blijf bij uw boeken, gij. Ik ga de wrangheid van dit gesprek in een café verzuipen.’

Rik Lanckrock.