A. 85 centen per dag. De jongen dien ik bij mij heb, is er al 3 jaren, dus van zijn 15de jaar. Die jongen gaat langzaam op en krijgt later wat meer.
8771. V. Hoe wordt bij u, Egger, het loon berekend.
A. Ik heb vroeger op stuk gewerkt en had toen goed mijn brood, maar omdat het vak niet vooruitgaat en ook met het oog op mijn leeftijd, heeft de patroon mij op dagloon gezet.
8772. V. Werd vroeger het drukken per stuk betaald?
A. Ja.
8773. V. Waren daarvoor dan verschillende tarieven en berekeningen, naar gelang van de patronen moeilijker en bewerkelijker waren?
A. Ja, de tarieven verschillen.
8774. V. Gij bewerkt toch dikwijls papier waar meer dan eene kleur, soms 4 of 6 kleuren opzitten. Werd dat ook per stuk betaald.
A. Iedere kleur werd telkens betaald.
8775. V. Zijn er thans nog menschen aan de fabriek die voor zulk werk per stuk worden betaald?
A. Er zijn er meer die per stuk betaald worden.
8776. V. Worden de randen niet altijd uit de hand gemaakt?
A. Ja
8777. V. De patroon bracht u dus op daggeld; omdat gij niet zooveel stuks meer kondet leveren als vroeger; het berekenen per stuk zou in uw nadeel zijn geweest?
A. Het geschiedde op mijn verlangen, met het oog op mijn leeftijd, waarin men niet zoo vlug meer is.
8778. V. De tegenwoordige berekening van uw loon was alzoo niet schadelijk voor u?
A. Neen.
8779. V. Die veranderde manier is dus nu juist geene zaak geweest waarover gij u te beklagen hebt gehad?
A. Neen.
8780. V. Zijt gij al geruimen tijd op de fabriek?
A. Sedert 1 October jl. 45 jaar.
8781. V. En altijd tevreden geweest?
A. Ja.
8782. V. Zijn er velen die langen tijd daar gewerkt hebben?
A. Het grootste gedeelte der werklieden is er 20, 25, 30, 35 jaar.
8783. V. Maar er komt eindelijk een tijd dat men met werken moet uitscheiden. Wat gebeurt er dan met u?
A. De heer Rutten heeft ons altijd beloofd dat, als wij goed ons best gedaan hebben en altijd ijverig zijn geweest, hij ons ondersteuning zal geven.
8784. V. En weet gij soms ook gevallen, die zich hebben voorgedaan, dat een van de luidjes er uit is moeten scheiden en ondersteuning ontvangen heeft?
A. Neen, ik weet niet dat er een onbekwaam is geworden en ondersteuning heeft moeten genieten. Ik herinner mij niet dat het ooit aan deze fabriek is voorgekomen.
8785. V. Als ik u goed begrijp, dan tracht de heer Rutten, al leveren zij dan ook niet heel veel meer op, de lieden, al worden zij oud, zoo goed en zoo kwaad als het gaat aan het werk en in het loon te houden. Heb ik dat zoo goed begrepen?
A. Ja, ja.
8786. V. En Mathijsen bevestigt gij hetgeen gij Egger hebt hooren verklaren, of weet gij er iets bij te voegen?
A. Getuige Mathijsen: Het is nog nooit gebeurd dat iemand ondersteund is moeten worden, zoolang ik op de fabriek werk
Egger is de oudste en werkt nog. Het is niet voorgekomen dat er een wegens ouderdom heeft moeten uitscheiden.
8787. V. Weet gij, als geboren Maastrichtenaar, ook of dit op alle fabrieken evengoed geregeld is?
A. Neen. Ik weet alleen dat bij de Céramique te Wijck gepensionneerden zijn.
8788. V. Kent gij ook fabrieken, waar in het geheel geen onderstand of pensioen gegeven wordt, waar de menschen eenvoudig aan den dijk gezet worden?
A. Neen, dat is mij niet bekend.
8789. V. Weet gij daarvan ook iets, getuige Egger?
A. Neen.
8790. V. Getuige Mathijsen! Als de menschen op de fabriek ziek worden, is dan voor hen gezorgd?
A. Zoolang de fabriek bestaat, is er