| |
Van het leven, seden, manieren ende meyninge Mahomets. V. Capittel.
OP dese tijt soo wilde de moeder van Mahometh eens uyt der stadt Mecha reysen, maer op den wech so wert sy swack ende kranck, ende sy storf, ende haer kindt Mahometh was doen vier Iaer oudt, ende was vande Sooch-moeder ende Groot-Vader Abdalmutalif wederom te huys bestelt, maer dese sijn Groot-Vader en heeft hier na niet langer dan acht Iaer geleeft. Ende na deser doodt so wert Mahometh een Engel Seraphin tot een bewaerder ende wachte ghegheven drie Iaren lanck, die hy ’t is waer wel ghehoordt, maer noyt gesien en heeft. Ende daer na wert hy den Engel Gabriel gegeven ende bevolen, onder wiens bescherminghe hy 29 Iaer gheweest is. Maer als hy de 40 | |
| |
Iaren verkreech, soo heeft hy de wet ontfanghen, doch soo heeft hy hem die drie eerste Iaren gantsch stille ende verborghen ghehouden, ende sijn wet niemant ghemeen ghemaeckt, noch vertrouwt, dan alleen sommighe, die hem sonderlinge getrouwe waren: ende deur deser gonste, soo is hy met dese religie tot het Priesterdom ende heerschappye der Arabiers verheven geworden. Maer onghevaerlick achthien maenden hier na, soo is hy van een Engel op een dier geset dat een half Paert ende een halver Ezel was, genaemt een Muyl-Ezel, ende hier mede is hy wegh ghevaren, ende na den Hemel gevoert geworden. Ende als hy nu weder op de aerde quam, soo heeft hy Eubocara, Ali ende Zaydt tot hem genomen, op dat hy sijn voornemen des te bequamer mochte in ’t werck stellen. Hy tooch na Zayf, ende daer began hy dese wet opentlick te leeren, ende liet hem van alle menschen een Prophete noemen, ende van daer tooch hy weder na Mecha, ende reysde alsoo thien gantsche Iaren, vande eene plaetse tot de ander, ende bleef aen een yder plaetse soo lange, daerna hy hope hadde dat het volck sijn gheloove soude aennemen. Hy beloofde haer het Paradijs, ende hielt hem seer stille ende inghetoghen, ende men hoorde van hem geen onnutte woorden, alsoo dat oock de voornaemste lieden desselven landts beweeght werden, sijn wet aen te nemen. Ende onder de lieden die hy bekeerde, heeft hy na sijn beste gelegentheydt sommighe uytghelesen, ende in een yeder huys eene uyt die selve verordent: ende dese verlieten hen op haer sterckheydt, ende oock om dat sy saghen dat Mahometh ten deele slaperich predickte, ende dat seer vreesachtich. Doen vermaenden sy hem ende seyden dat hy maer gherust ende suyver de wet soude leeren, want sy waren wel soo sterck, dat sy de ongheloovighe tot de ghehoorsaemheydt der wet ghenoegh dwingen konden, ende tot haer meyninghe beweghen.
Doen opende haer Mahometh sijn meyninghe, ende seyde: O ghy mijn getrouwe vrienden, ick hebbe tot allen tijde groot verlangen ghehadt, de wet, die my vanden Engel Gabriel is gegeven gheworden, te openbaren: Ick hebbe sonder ophouden die selve geleert, ende also daer mede voortgevaren datmen geen smeeckelrye, noch wijsmakinghe, noch gheen gewelt hier toe behoeft en heeft. Ende op dat ick u begeerte voldoe, ende het gebodt dat my van Godt deur den Engel Gabriel bevolen is, in ’t werck stelle, soo wil ic so verre het u belieft op den thienden dagh Dulchera, ontrent de Paeschtijt in uwe teghenwoordigheydt, de wet den volcke voor draghen, ende op dat het met uwen toegheneychden wille des te eer werde aen genomen, so beloove ick u tot belooninghe van sulcken heerlicken werck het Paradijs.
Op dese woorden des Propheten Mahomets, soo antwoorde Zayd de Soone Zuzara, ende swoer dat hy ’t gheloove dat hy leerde, soude aennemen, ende hem alle mogelicke hulpe verleenen, ende daer het van noode waer, sijn leven daer voor setten wilde. Ende Aomar trock sijn sweert uyt, ende swoer oock alsoo, dat hy gheen ander wet soude aennemen, ende alsoo seyden oock die andere.
Hier op tooch Mahometh na Mecha, ende nam met hem Eubocara, Ali, Zayd, Thalba, Bihel, Koemen, Azubar ende andere die hy bekeert hadde, die waeren onghevaerlick by de veertich sterck, ende op deser gunste verliet hem Mahometh, ende leerde met grooter koenheydt seer onversaecht, ende deden in korten tijdt groot profijt, ende wat hy met woorden niet en konde te weghe brengen, dat dede hy met den swaerde, na dat het de noot voorderde.
Daerna reysde Mahometh met sijn | |
| |
medeghesellen op het ontfanghen bevel Godts na Gietrib, ende liet Ali alleen tot Mecha blijven, op dat hy die saken die in ’t ghemeen tot haer voeten gheleyt werden, vlijtich bedienen soude, ende dat met dit bevel: dat wanneer hy een tamelicke somme gelt bekomen hadde, dat hy dan op den bergh Tauro tot haer soude komen, alwaer hy in een kuyl of hol twee daghen ende drie nachten hem onthouden heeft. Ende als Mahometh t’samen met de voornaemste van sijn gesellen op twee Kemelen, die haer Aomar ende Abdalla toeghevoert hadden: aen den bergh Tauro quamen, soo sijn sy van daer na Minabat ghetogen, alwaer sy een nacht ende dach stille waren: maer by Aomar zijn sy vier dagen ghebleven, ende ten laetsten soo zijn sy op den anderen vierdach des Rabe Primo: dat is, den 12 Marty op Gietrib aengekomen, alwaer sy een grooten rijckdom bequamen vande gene die haer eerste gheloove verlaten, ende haer tot Mahomets Religie begeven hadden. Seventhien dagen is Mahomet daer gebleven, ende hy heeft meer dan hondert mael gebeden, dat hy sijn aenghesicht na Ierusalem keerde, maer dewijle hy daerom van Godt is ghestraft gheworden, soo heeft hy hem hier na als hy bidden wilde, na Alkaba ghewendt.
Twee Iaer hier na als Mahometh na Mecha reysen wilde, op den 14 dach ramadan, dat is den 14 October aenden sesten vierdagh soo heeft hy den eersten slagh ghelevert, op dat hy mocht inde Stadt komen. Ende vier Iaer hierna op den dach Albandara ende Zeab in Augusto soo dede hy sijn tweede slach. Ende twee Iaer hier na inde maent Dulchera, dat is in December, soo dede hy den derden slach. Ende seven Iaer hier na, inde maent Ramadan, soo heeft hy de Stadt Mecha overweldicht, ende hem die onderdanich gemaeckt, ende 15 gantsche nachten en heeft hy niet anders gedaen dan bidden.
Daerna trock hy na Hunaym, ende dese natie heeft hy oock onder hem ghebraght, ende heeft aldaer groot goet, gelt ende statelicken roof met machtiger victorien bekomen, maer hy heeft dit alles gelijck onder haer uytgedeelt. Nae desen soo heeft hy Tarff belegert, maer als hy een gantsche maent lanck te vergheefs daer voor gheleghen hadde, soo heeft hy vande belegeringe opghehouden, ende is weder te rugghe op Gietrib getogen, ende heeft Azeyb tot een Heer inde Stadt Mecha verordineert, daer hy sijn graviteyt ende hof terstont aldaer ghehouden heeft, ende van vele Arabiers ende Sarasijnen is geleydet ende vergheselschapt geworden. Ende noch in desen: namelick in ’t achtste Iaer na dat Mahometh uyt Mecha tooch, soo heeft hy Moaad een Sone Gadel tot Stadt-houder gestelt, ende dat met deser conditien: Dat wanneer de Prophete Mahometh sterven soude, soo moeste hy verbonden zijn die ghegeven wet te handthaven ende te ghehoorsamen, ende die selve alle menschen voor te dragen, ende hy soude oock schuldich zijn die van Mecha onder desen sijns gheloofs halven reeckenschap te gheven, ende als hy nu alle dese verordineert hadde, so is hy met alle sijn krijgsvolck op Tambick ghetogen, ende daer heeft hy eenen Tempel ghebouwt, die noch op dese ure staet, ende van daer heeft hy afghesonden Zalid, ende Mhemelid tot Alozayda, de Sone Almathalif des Konincks van Aliendel, dese wert van haer overwonnen, ende aen Mahometh sijnsbaer ghemaeckt, maer evenwel weder in sijn Konincrijck gestelt.
Doe Mahometh nu weder na Gietrib quam, soo heeft hy bevolen dat Eubocara met sijn volck na Mecha een bevaert soude doen, ende van die selve stadt niemant uyt noch in te laten, die sijn wet | |
| |
niet aengenomen hadden, ende alsoo en is daer in ’t 10 Iaer binnen de Stadt Mecha geen ander volck gevonden gheworden, dan de gene die aen den Prophete Mahometh geloofden, ende Mahometh heeft sonder moeyte gantsch Arabia bekeert, want daer henen was een groote vergaderinge van ander volckeren.
Doen nu Mahometh dat sag, so heeft hy hem verklaert, ende voor hem ghenomen sommige Gesanten aen ander Koninckrijcken, Koninghen ende aengrensende Landt-palen af te senden, ende haer te vermanen dat sy ooc dese Religie souden aennemen.
Hy sandt een Legaet tot Kezere den Koninck in Persia, ende met hem een brief ende silver Medalie, op welcke stonden dese woorden: Mahometh die Boodschapper Godts. Ende Dechera die een Sone Aisa was, sandt hy totten Keyser van Roomen. Ende Aomar een Sone Alassy sandt hy tot een Heere over twee Zeen of Meyren. Ende Animarata die een Sone Mumala was, sandt hy totten Koninck in Egipten. Ende Achalib een Sone Rabea sant hy tot Iubalo, den Koninck in Hestem. Ende Estana, sandt hy tot Alunkariz, Koninck in Alexandria.
Even in dit Iaer, aen ’t eynde der Maent Dulchada, dat is November, so is Mahometh na Mecha ghereyst, ende heeft het volck op een sekeren dagh sijn wet die hem voor desen ghegheven was opentlick ende met groote solemniteyt getoont ende voorgedragen. Ende hier na is hy weder na Gietrib getogen, ende heeft twee gantsche maenden Almuhara ende Saphar, dat is Ianuarij ende Februarij des 11 Iaers aldaer ghebleven, ende eyndelick soo is hy op den 12 dagh van Rabe Primo, dat is in de Meerte op den tweeden Vier-dagh ghestorven.
Hy heeft thien gantsche Iaren gheregeert, ende de plaetse sijner begraeffenisse heeft Godt selve verkoren, in den huyse Ayska sijns wijfs, die Eubocaras dochter was, ende dat ’t is waer wel in sijn Slaep-kamer: Maer hy heeft sijn wijf, die van alle sijn doen ende laten goede wetenschap hadde, selve bekent ende beleden, dat hy seer dickmael de vallende sieckte heeft ghehadt, vande welcke hy oock is doodt ghebleven. Ende daer siet men nu noch eenen schoonen ghebouwden Tempel van gebackene steenen, daer in hy begraven leyt. Men heeft hem geen Konincklick kleet aengedaen, noch oock geen hemde, maer alleene bloot in drie witte linne doecken gewonden.
Daer wert aen sommige ghevraeght in wat ouderdom dat Mahometh mach geweest zijn, die hebben gheseyt, dat hy noch seer weynigh grauwe hayren inden baerdt hadde, maer seyden evenwel daer by dat hy sommige salven ende verwen daer toe ghebruyckt heeft. Sommighe hebben den voorseyden Alij oock ghevraeght, hoe Mahomets gestalte geweest is? die seyde dat hy hadde een groot hooft, een bruyn aenghesichte, een tamelicke sachte huyt, eenen seer langen baert, fraeye beenen seer wel gestaltet, ende heeft aen hem een graviteytische ganck ghehadt. Hy seyde oock dat hy de gantsche tijt sijns levens geen persoon gesien heeft die van wegen de gedaente sijns aengesichtes meerder eere weerdich was als Mahometh, want sijn aengesichte overlichtede alle aenghesichten, die oyt inde werelt waren, hy is oock te gelijc grootmoedich ende sachtmoedich geweest.
Hy liet eenmael tot Gietrib een Paert uyt aller machten loopen, doen badt hem het volck dat hy sulcks niet doen en soude, het mochte hem anders ergens eenig ongeluck ontmoeten, doen heeft hy haer t’samen in schertz wijs geantwoort, sijn paert waer de Zee gelijck. Hy predickte sonder ophouden, ende vermaende sijn | |
| |
toehoorders dat sy sijnen wille vlijtich souden nakomen, ende oock sijn wetten ende geboden ghehoorsamen. Hy verdroech met haer goet ende quaet, insonderheyt soo wachte hy hem voor vremde vrouwen. Hy verboodt sijn toehoorders te ghelooven dat Godt den mensche eenen name ghegheven hadde eer hy hem hadde gheschapen. Hy leerde dat een kindt in ’s moeders lijf de eerste veertich daghen alleen in ’t zaet daer uyt hy ghewonnen wert, bestaet: maer die ander veertich daghen hier na, soo verkeert hem dat selve zaet in bloet-verwe: ende inde volgende veertigh daghen, soo wert dat tot vleesch, ende begint te verkrijghen een forme ende lidtmaten des lijfs, ende ten laetsten soo wert het in sulcken veertichdagigen tijde een volkomen werck, ende dan beschickt Godt een Engel die de ziele in ’t selve lichaem blaest, ende die selve Engel schrijft hem voor vier nootwendige dinghen, hoe hy leven sal, ende hoe lange hy sal leven, ende wat hy voor een gheluck sal hebben, ende ten laetsten wat wercken hy nootsaeckelick doen sal. Soo hy goede wercken doen sal soo komt hy in ’t Paradijs, maer sal hy boose wercken doen, so komt hy in ’teeuwige vyer, na dat hem de Engelen sulcx aenseggen sullen. Ende of hy hem schoon op het hoochste wilde bemoeyen om het Paradijs te verkrijgen, so moet hy doch nootwendich die wercken doen, die hem door den wille des eenigen Gods (boven welcke gheen ander God en is) bevolen ende voorgeschreven zijn geworden.
Daer is Mahometh eenmael een man inden droom verscheenen, die selve dachte als stonde Mahometh op een hoochte, ende die in ses graden ofte trappen: doen heeft hem Mahometh op den sesten trap gheset, ende dese goede man berichte dat den Prophete, ende maeckte hem daer over dese uytlegginghe. De plaetse van dewelcke ghy ghedroomt hebt, is de werelt, ende ghelijck de werelt in verscheyden deelen ghedeelt is, alsoo beduyt een yder graet of trap 1000 Iaren: Soo segge ick nu dat ick inden 6000 Iare comen sal, in ’t welcke wy nu zijn, ende na my en sal gheen Prophete meer komen: want hy sal haest met der werelt een eynde nemen, ende dat sal geschieden als de sonne int Westen opgaen, ende int Oosten ondergaen sal.
Daer wert Mahometh op een tijt gevraeght tot wat tijt dat hem is bevolen gheworden, dat hy een Prophete soude zijn. Doen heeft hy geantwoort: Tusschen de tijt doen Adam geschapen, ende hem de ziele ingeblasen is geworden.
Ende gelijck Nabeth schrijft, so wert hem eenmael gevraeght, hoe veel Iaren datter tusschen hem, ende Adam zijn? soo heeft hy op dese wijse gheantwoort: Adam is voor Noa gheweest 1242 Iaren, ende van Noa tot op Abraham zijn verloopen 1080. Iaeren. Ende tusschen Abraham ende Moses zijn geweest 565 Iaren. Ende tusschen Mose ende David 568 Iaer. Ende tusschen David ende Christo 1550 Iaren. Ende eyndelick tusschen Iesu Christo ende Mahometh zijn 520 Iaren geweest. Ende tusschen Mose ende Christo zijn uyt de kinderen Israels 1000 Propheten gheweest, sonder noch die Propheten die uyt ander Natien waren. Ende tusschen Christo ende Mahometh, en zijn maer vier Propheten uyt de Israeliten geweest. Ende also zijnder tusschen Adam ende Mahomet 3193 Iaren.
Daer na seyde hy dat Maria de Moeder Christi 62 Iaer out is geworden, ende heeft vijf Iaer na haers Soons doot geleeft. Ende Seth heeft over de doodt Adams met hulpe vanden Engel Gabriel 95 Gebeden ghedaen: hoewel men heden ten dage maer het vijfde deel daer van en doet. Want voor den Adam als voor eenen mensche, en heeft men maer | |
| |
vijf gebeden ghedaen, maer als voor een Vader aller volckeren heeftmen 90 ghebeden gedaen. Ende het begin des ghebedts luydt alsoo:
Alla, Una, Ackbar: dat is, O God, ghy die in alle saecken de grootste ende beste zijt. Daer na seyde hy, daer zijn 12000 Propheten gheweest, ende 325 zijnder van Godt uytgesonden gheworden om te prediken, onder welcke zijn vijf Hebreen geweest: te weten, Adam, Seth, Esdritz, Noa ende Abraham. Ende vijf Arabiers, als Luch, Schale, Ismael, Schayb ende Mahometh. De eerste onder de Hebreen was Mose, maer de laetste Christus. Ende met desen soo zijn de Propheten 104 Boecken vanden Hemel gesonden geworden, vande welcke de 50 aen Seth: het Testament aen Mose. Den Psalter aen David, het Euangelium aen Christo, ende den Alkoran aen Mahometh is overghelevert gheworden. Ende het hoochste ghewelt ende macht heeft Mahometh, heeft ghehadt Thaydem, de Sone Katz, die heeft het hoochste recht gehouden.
Sijn Canceliers ende Secretarij zijn geweest: Zayt een Sone Thebith, ende Inoappha, een Sone Effeiettu. Hy heeft negen Crijghs-tochten uytgevoert ende heeft in de maent Dulchada, dat is in November, Mecha vier mael besocht. Ende het volgende Iaer, even in die selve maent, soo heeft hy drie Bevaerden daer henen aengheleyt, ende een groote schat van daer mede met hem genomen, ende die selve uytghedeelt. Inde derde Bevaert, soo is hy tot Mecha gestorven, doen hy 63 Iaer out was. Hy heeft twaelf menschen uyt den geslachte Chorase verkoren, die na sijn doodt regieren souden, ’t welck hy haer alles te vooren gheseyt heeft, ende wat sy voor gheluck souden hebben. Hy seyde dat Eubokara niet langhe leven soude, ende van een ander die een Arabier was, seyde hy dat hy alderbest regieren soude.
Hy voorseyde Aomar Alhatabs sone, dat hy langhe leven soude, maer ten laetsten so soude hy inde handen der overheyt komen ende sterven.
De Prophete Mahometh seyde op een tijt tot Aomar: Wanneer God al schoon u dede sijn eygen hemde aentrecken, soo en sal hy daerom niet uwen wille doen: ende soo en sult ghy hem oock niet dwingen: of anders sal God, in welcke dese mijn ziele staet: veel eer een Kemel in ’t Paradijs voeren dan u.
Hy voorseyde oock datmen na sijn doodt sijn wetten ende geboden met grooten vlijt soude houden. Hy heeft twaelf mannen uyt sijn geselschap die hem navolghden seer hooch verheven. Ende als hy gevraecht wert, wie na de twaelf daer van boven gheseyt is, het regiment soude voeren, soo en heeft hy niet anders geantwoort: dan het sal gantsch wederstrevich ende tegenspoedich toe gaen.
Abdalla een Sone Monor betuycht, dat hy van Mahometh selve ghehoordt heeft, dat hy dese twaelf Regenten ernstelick heeft bevolen, haer onderdanen even op die wijse ende maniere te regeeren, ghelijck het Mose met sijnen volcke gehouden heeft.
Mahometh ginck eens op een tijt in eenen Hoff van een sijner goede vrienden, met namen Negda, ende doen beval hy dat de ghene ingelaten soude werden, die aldereerst soude kloppen, ende seyde, ghelijck als die persoonen na malkander kloppen, alsoo ende even gelijck inder ordeninghe sullen sy oock na my, mijn volck beschermen ende regieren, ende het Paradijs tot belooninghe hebben. Eubokara quam eerst aen de poorte, ende die wert uyt bevel des Propheten van sijn Dienaers inden Hoff geleyt. Daer na soo voerde hy Aomar daerin, tot welcke hy seyde: ghy sult na Eubocara regeeren, ende het Paradijs besitten. | |
| |
De derde die aen klopte was Odmen, tot welcke des Propheten knecht uyt ingevinge sijns Heeren seyde: Na de regeeringhe Aomars sult ghy u leven verliesen, ende als Odmen dat hoorde so wert hy seer bedroeft, ende doen hy voor den Prophete quam, so seyde hy, van die tijt aen dat ick uwe wet houde, soo en hebbe ick noyt geen leugens gesproken: ick en hebbe ander lieden goet niet begeeert, noch ick en hebbe noyt mijn mannelick lidt met de rechte hant aengegrepen: Maer de Prophete antwoorde hem hierop, ende bevestichde dat ’t ghene hem sijn knecht gheseyt hadde, ende sprack: als een overheydt het volck dat haer vertrouwt is niet en regeert gelijck het behoort, soo en sal hy niet in ’t Paradijs komen. Een yder mensche die over thien persoonen te gebieden heeft die sal voor ’t gerichte verschijnen met te samen gevouwen handen onder de knijen, ende soo hy het recht boven gehouden heeft, soo sal hy hem wel derven roeren, maer heeft hy het tegendeel gedaen, soo sullen sy onbeweeghlick blijven, soo langhe tot dat die ander alle gericht zijn gheworden. Daerom een yder die my hoort, die sal oock van Godt verhoort werden.
De Prophete predicte eens in den Tempel ende seyde: Als een Moor ofte ander Slave een lijf eygen u tot een overheyt soude voorgeset werden, soo bewijst hem alle gehoorsaemheyt gelijck ghy my tegenwoordich doet, ende onder alle lieden die van Chorase zijn, sullen de vrome den vromen, maer de boose den boosen naevolgen.
De weerdicheydt ende ghehoorsaemheydt mijns Wets sal soo lange staen ende dueren tot daer twintich van Chorase overblijven. Mijn nakomers sullen een seer slecht habijt aendragen dertich Iaren lanck, ende daer na sullen sy statelick ende prachtich optrecken: ende een yder Prophete sullen 4 raet-gevers verordineert werden: namelic, twee Hemelsche, als den Mahometh, den Engel Gabriel ende Michael verordent is. Ende twee aertsche gelijck den Eubokara ende Aomar gegeven zijn geworden.
Moauvy de Sone Oefyno schrijft, dat Mahometh gepropheteert heeft datter twee-en-dertich na hem komen souden, die Godt ende hem wederspannich zijn, ende grouwsame leugens uytbreyden sullen: ende onder dese sal Alazuved de Koninck in Kanaa eene zijn, ende die tweede sal Mustaylem zijn, die het Koninckrijck Almania besitten sal.
|
|