Antilliaanse Cahiers. Jaargang 4

[p. 285]

Sjon 'Lou Maduro

Ik ga in gedachten weer terug naar de dagen van mijn prille jeugd en herinner me hem, een elegante verschijning, met een lange, zwarte baard, indrukwekkend in het officierstenue van de schutterij, of, gezeten temidden van zijn vrienden op het terras van een huis op Scharloo en ik herinner me hem in dat oude kantoor van drie verdiepingen, op dezelfde plaats op de ‘De Ruyterkade’, waar tegenwoordig het moderne gebouw staat, dat de naam van de firma S.E.L. Maduro & Sons voert, de firma door zijn ouders gesticht. In die kantoren wordt nog de oude lessenaar bewaard en, in zilver gebonden, het boek, waarin de eerste transacties van het eenvoudige handelshuis geschreven staan, thans uitgegroeid tot de bekende bankinstelling en exploitante van belangrijke ondernemingen. Ik mag zijn naam in deze aantekeningen niet vergeten; hij was een goede vriend van mijn vader, ik heb hem heel vaak bij ons gezien en weet hoe gesproken werd over zijn altruïsme en vrijgevigheid. De volksmond zegt wel eens, dat gulheid rijkdom niet ten goede komt, maar hier gaat het niet op: Sjon Lou Maduro was gul en bleef rijk.

Ik heb verschillende anekdotes over zijn vrijgevigheid horen vertellen. Zo was er een klein koopmannetje, niet bepaald stipt in het nakomen van aangegane verplichtingen en op de koop toe anti-semiet, die geld nodig had om zekere goederen te kunnen betalen. Hij was de firma Maduro & Sons al het een en ander schuldig en toen hij daar nu een nieuwe lening probeerde te krijgen, werd hem dat botweg geweigerd. Kassiers waren toen Antón León, een man van een onbuigzame rechtschapenheid en Sjon Guigui, eveneens ongenaakbaar. Ten slotte werd

[p. 286]

Sjon Lou erbij geroepen. De koopman wendde zich met zijn verzoek nu rechtstreeks tot Sjon Lou, die zich kalm en tot in bijzonderheden liet inlichten. Sjon Lou, die heus wel beter wist, nam stilletjes uit de kas een som geld en terwijl hij op luide toon tegen de man zei: ‘Het gaat niet, het gaat niet, vóór je de vorige wissel betaald hebt,’ duwde hij hem het bedrag van zijn schuld in de hand. De man betaalde nu hiermee en kreeg de wissel, die hij nodig had.

Bij ons allen was bekend, hoeveel Sjon Lou van zijn moeder hield. Ik herinner me, dat ik van zijn vrienden, die iedere middag op het terras van zijn huis op Scharloo bijeenkwamen, vaak gehoord heb, hoe men de draak met hem stak door grapjes te maken over zijn giften en aalmoezen en meer dan eens heb ik hem tegen hen horen zeggen: ‘na polchi’ (loop naar de...). Op een middag, tijdens een van de dagelijkse bijeenkomsten, kwam een soldaat bij hem, die een sommetje geld nodig had om naar zijn moeder te sturen of om haar op te zoeken. De soldaat was goed op de hoogte van de liefde van Sjon Lou voor zijn moeder en herhaalde en onderstreepte zo vaak ‘mijn moeder’, dat Sjon Lou toestemde en hem vroeg de volgende dag op zijn kantoor te komen. Zoals te begrijpen, amuseerden we ons kostelijk met hem ermee te plagen; maar Sjon Lou haalde als enig en onaantastbaar argument aan:

‘Ma b'on ta comprende, ta Su mama? No, ta Su mama!’ (Maar begrijp je dan niet, dat het zijn moeder is? Het is zijn moeder). De soldaat kreeg de lening. Wat er verder gebeurd is, is mij niet bekend.

‘Miniaturas’, het geïllustreerde tijdschrift, dat ik in 1926 op Curaçao uitgaf, wijdde in zijn aprilnummer van dat jaar een artikel aan hem, dat ik hier overneem, om het zo juist neergeschreven oordeel over deze sympathieke persoon te staven:

[p. 287]

the evil that men do, lives after them; the good is oft interred with their bones.
(Het slechte dat de mensen doen, blijft na hun dood voortleven; het goede wordt dikwijls met hen begraven. - Shakespeare - Julius Caesar).

‘De onsterfelijke bard van de Avon, kenner bij uitstek van het menselijk hart, resumeerde in deze regels het grootste kwaad, waaraan de mensheid lijdt: ondankbaarheid. Verdwijnen stoffelijke weldaden, tastbare, zichtbaar goede daden in het algemeen met de weldoener zelf, welke ontzaglijke waarde moeten wij dan niet hechten aan die daden, die uit een edelmoedig hart wellen, dat langs een onzichtbare weg de zorgen verlicht, zodat geen lof de gever bereiken kan en zijn naam niet verbreid kan worden over de vier windstreken. Wetenschap en kunst richten monumenten op om daden en namen van hun uitverkorenen te vereeuwigen. In de bladzijden der geschiedboeken blijven de namen bewaard van eminenten op alle gebieden, maar de filantropen, de altruïsten, de mannen met een hart, de vrijgevigen, die door het leven gaan, een spoor achter zich latende van weldaden, worden door het nageslacht niet geëerd, omdat men ze eenvoudigweg niet kent. De geschiedenis tekent hun namen en daden niet op met diezelfde zorg en met diezelfde ijver, als ze diegenen noteert, die verdoofden door het tumult, dat zij veroorzaakten, of verblindden met hun schittering.

‘Hier, op Curaçao, is het aantal van hen, die konden geven en het gedaan hebben, niet groot. En de weinigen, die het deden bleven onbekend. Daarom publiceren wij heden met zulk een genoegende beeltenis van deze filantroop, man van innemende

[p. 288]

eigenschappen, werkelijk geliefd en in alle opzichten achtenswaardig, nl. van hem, die bij zijn leven E.S.L. Maduro heette, maar die, gedragen door de genegenheid van onze hele bevolking, voor een ieder ‘Sjon Lou’ was. Wanneer wij een blik terug werpen op zijn filantropisch werk, weten we niet wat groter was, zijn hart of zijn bescheidenheid. Door de hemel begunstigd met alle persoonlijke kwaliteiten en de materiële middelen om zijn charitatieve werken met alle glans en praal te omgeven, die de grootste ijdeltuit voldoening zouden kunnen geven, bepaalde hij zich er toe zijn edelmoedige daden in alle eenvoud te volbrengen. Als er iemand is geweest, die gehandeld heeft naar de Bijbelse les: laat de linkerhand niet weten wat de rechter doet, dan was het Sjon Lou, een van de weinigen, die met beide handen gaf, zonder zelf te weten wat hij gaf.

‘Heerlijk is het daarbij te mogen opmerken - wie weet hoe een uitzondering het hier betreft - dat de herinnering aan zijn goede daden na zijn dood is blijven voortbestaan en dat zijn overschot in vrede rust, want er was geen kwaad in hem. Bewijs: het sobere monument, dat de algemene dankbaarheid heeft opgericht, opdat de herinnering aan hem levend moge blijven.

‘Zijn liefdadig en filantropisch werk heeft trouwens met zijn dood geen einde genomen. Hij is er niet meer, maar zijn vooruitziende blik heeft gewaarborgd, dat zijn werk na zijn dood in stand zou blijven. Daarvoor bestemde fondsen, juist besteed, worden jaarlijks ter beschikking gesteld van een bevoegde commissie; een som geld wordt onder behoeftige mensen verdeeld, wier gevoelens van diepe erkentelijkheid een onzichtbare krans op zijn graf vormen.’

Nadat dit artikel werd gepubliceerd, heeft men mij verteld, dat het monument aangebracht op de hoek van de straat, waar-

[p. 289]

in hij gewoond heeft, eigenlijk op een openbaar plein geplaatst had moeten worden, maar dat het gouvernement het verzoek daartoe heeft afgeslagen. Een vreemde mentaliteit, waaruit deze negatieve beschikking is voortgekomen, die zeker niet kan leiden tot een nauwere band tussen het volk en het gouvernement van Curaçao.