Antilliaanse Cahiers. Jaargang 4

[p. 281]

Sjon Abraham Chumaceiro

Don Abraham Chumaceiro was in mijn kinderjaren ongetwijfeld een persoonlijkheid op Curaçao. Hoewel het best mogelijk is, dat er anderen zijn geweest, die evenveel wisten en evenveel kenden en konden, het staat vast, dat door zijn advocatenpraktijk, door zijn belangstelling voor de politiek en bovenal door zijn taai verzet tegen bepaalde regeringsmaatregelen, zijn naam in het brandpunt van de publieke belangstelling kwam te staan, meer dan die van enig ander Curaçaoenaar aan wie ik heugenis heb. Bovendien ben ik, daar ik een schoolvriend en speelkameraad van zijn kinderen was, altijd in de gelegenheid geweest, hem temidden van zijn gezin gade te slaan en zo zijn persoonlijkheid in het juiste licht te zien. En dat wilde wat zeggen. Zijn deelname in de zaken van ‘Santa Bárbara’, een mijncontract, waaruit nog steeds geld in de schatkist van het gouvernement vloeit; zijn optreden in de geruchtmakende zaak om de ‘Aruba Fosfaat Maatschappij’ bracht zo vaak zijn naam onder het publiek, dat het onmogelijk was van hem niets af te weten. Zijn aanvallende politieke artikelen, die hem meer dan eens voor de rechtbank hebben gebracht en zelfs in de gevangenis, stempelden hem in mijn ogen tot een vertegenwoordiger van een buitengewoon mensensoort. Ook zijn fysieke verschijning maakte indruk op me. Hij was groot en zwaar en liep met zijn hoofd naar de grond gericht, alsof zijn nek niet voldoende kracht had om het te dragen.

Ik herinner me, dat ik hem eens aantrof, ik zal ongeveer acht jaar oud zijn geweest, tijdens een hevige astma-aanval en ik dacht zeker, dat hij die niet te boven kon komen. Hij woonde toen op Pietermaai. Ik had nog nooit een astma-aanval meege-

[p. 282]

maakt en de aanblik van iemand, die door zijn grootte zulk een geweldige indruk maakte en die nu in een stoel naar adem zat te happen, zodat het leek, dat hij zou stikken, deed me naar buiten hollen, links en rechts verkondigend, dat Sjon Abraham Chumaceiro stervende was.

‘Miniaturas’, een krachtsinspanning van ons - mijn kinderen en mij - om Curaçao toch een tijdschrift te schenken, waarover tegenwoordig de kleinste gemeenschap in Centraalen Zuid-Amerika beschikt, nam in zijn tweede nummer, onder het portret van Chumaceiro, het volgende op, dat ik nog altijd niet zou kunnen verbeteren:

‘Indien wij in onze sociale gemeenschap naar een voorbeeld zouden zoeken van kennis en vastberadenheid, zou men er moeilijk een kunnen aantreffen, dat dat van Don Abraham M. Chumaceiro evenaart. Geboren in Amsterdam, maar opgevoed op Curaçao, lag het voor de hand, dat hem geen andere mogelijkheid zou worden geboden dan de handel. Curaçao is altijd een handelscentrum geweest en om in een andere tak van menselijke activiteit vooruit te komen, moest men zich van zijn stranden verwijderen en elders een plaats trachten te vinden. En Don Abraham was inderdaad voorbestemd om zijn leven in de handel te slijten, maar zijn ijzeren wil voerde hem op een pad, waarop hij zich beter thuis voelde.

Op Curaçao rechten studeren was toen, evenals nu, geen gemakkelijke zaak; misschien vond men het niet winstgevend genoeg, gezien het leven van toen, toen we eigenlijk een grote familie vormden. Maar de kracht van het lot was sterker dan het vooroordeel en ondanks alle moeilijkheden en alle bezwaren, wijdde Don Abraham zich geheel aan de rechtenstudie en bracht het zover, dat hij pleitte voor de lokale rechtbanken.

[p. 283]

Jarenlang was hij onze eerste en waarlijk schitterende advocaat. Aan zijn grondige kennis van de koloniale wetten paarde hij een handige bewijsvoering, die hem grote triomfen bezorgde, zelfs in zaken, waarin zijn kansen slecht stonden. De verbazingwekkende snelheid, waarmee hij een bepaalde rechtsopvatting deed zegevieren, was zodanig, dat hij zelfs daar, waar de rechtswetenschappen hoger werden aangeslagen dan bij ons, successen geboekt zou hebben. Zijn hardnekkige tegenstand tegen een bepaalde koloniale wet over de uitgifte van geld, was op zo goede rechtsgronden gebaseerd, zijn conclusies waren zo onaantastbaar, dat het ministerie in Nederland er rekening mee hield bij het vinden van een oplossing. Zijn mening werd door verschillende rechtbanken geciteerd als op solide grondvesten rustend en vaak is zijn standpunt aanvaard, dank zij de helderheid en het rake inzicht in de zaak, waarom het ging.

Hij was juridisch adviseur van talrijke handelshuizen; de volksmond zei: elke hem opgedragen zaak is bij voorbaat gewonnen.

Hij was, zonder enige twijfel, een van de meest vooraanstaande mannen op Curaçao. Zijn naam mag niet mankeren, wanneer men het verleden herdenkt; in onze plaatselijke geschiedenis, die niet bepaald gevarieerd is, moeten wij hem een heel belangrijke plaats geven, niet alleen als een van onze beste advocaten, maar ook als politiek strijder; hij vertegenwoordigt ten slotte eender meest bewogen perioden in onze politieke geschiedenis.

Hij was een energiek exponent, die niet bang was voor de openbare mening en wiens gedachten, scherp omlijnd en moedig geformuleerd, hem meer dan eens in conflicten brachten, die ten slotte voor het gerecht werden uitgevochten. Als fel journalist, onvermoeid strijder, listig en ironisch, toegerust met on-

[p. 284]

weerlegbare argumenten, heeft hij van zijn tijd de meest viriele periode uit onze geschiedenis gemaakt. Daarom herdenkt ‘Miniaturas’, bewonderaar van moed, minnaar van actie, de journalist, huldigt de advocaat en eert in de mate van zijn kunnen de overleden medeburger.

Met droefheid heb ik gemerkt, dat de huidige generatie, ook al kent ze de naam van deze verdienstelijke burger, zijn betekenisvolle arbeid ten nutte van ons land geen waarde toekent. In de hoop, dat hij niet geheel vergeten zal worden, wijd ik hem dit hoofdstuk.