Antilliaanse Cahiers. Jaargang 4

[p. 278]

Doctor Capriles

Ik herinner me hem als een man, klein van gestalte, met een prachtige kop met zwarte krullen, waartussen al vele grijze lokken; bakkebaardjes en een snor, eveneens grijzend, een rose gelaatskleur, dikke wenkbrauwen en een constante, vriendelijke glimlach, waarmee hij vrienden won en vertederde. Ik herinner me zijn manier van lopen, met korte, haastige stappen en een wiegen, ‘sui generis’, een koket en ritmisch hoofdbewegen, dat hij als een erfenis niet alleen aan zijn kinderen heeft nagelaten, maar zelfs aan enkelen van zijn kleinkinderen. In smetteloos wit gekleed, een ‘hipi’ (een strooien hoed, waarschijnlijk een afkorting van hipi-happa, Sp. Jupijapa, een soort stro) met brede randen op het hoofd, zo herinner ik me dr. David Capriles, in mijn tijd bij ieder bekend als ‘dokter Capriles’. Hij was een betwiste persoonlijkheid en men was het niet steeds eens met zijn maatregelen in het belang van de volksgezondheid. Hij beweerde dingen, die een storm van verontwaardiging konden uitlokken, maar waarvan de tijd de onweerlegbare juistheid bewezen heeft. Zijn kennis van de door hem behandelde zaken was aanmerkelijk grondiger dan die van zijn afbrekende critici. Achteraf heeft de wetenschap bewezen, dat hij op het gebied van de medische wetenschap zijn tijd vijftig jaren voor was. Wat de literatuur betreft, ook hierin excelleerde hij; hij verdiepte zich in de moeilijkste wijsgerige problemen met evenveel gemak als hij sierlijke gedichten, schampere satires of fijn ironische essays schreef. En hij schreef ze in verschillende talen. Ik herinner me verzen van hem, waar men verrukt van was, die in het Frans waren geschreven onder de titel: Le retour du pain, zinspelend op de

[p. 279]

onthouding van brood op bepaalde dagen van het Joodse jaar.

Hij gaf een brochure uit onder de titel ‘Reir y Engordar’, lachen en dik worden, of iets in die geest, die in spottende termen, vol sarcasme en humor, als antwoord bedoeld was op ‘Shemah-Israel’ van de reformgemeente. Zijn kennis was encyclopedisch. Hij was een echte geleerde, wiens waarde zijn landgenoten nooit begrepen, ten minste nooit genoeg gewaardeerd hebben. Ik heb mijn vader wel horen zeggen, dat dr. Capriles een wandelende bibliotheek was, een encyclopedie op twee benen.

Zijn werk bij het departement van volksgezondheid en als geneesheer in het krankzinnigengesticht was van groot nut voor de kolonie. Hij was niet bepaald gelukkig als praktizerend arts, hoewel hij wel eens opzienbarende genezingen bewerkstelligd heeft; maar als clinicus, als adviserend medicus, had hij een waarde, die wij niet hebben weten te appreciëren, omdat wij de grote betekenis van een klinisch arts niet kenden en men in het algemeen niet wist, wat dit voor het succes van een behandeling betekende.

Hij is nu al jaren dood. Niets, behalve de familieportretten, is over om ons te vertellen over zijn leven, zijn werk en zijn prestaties. De huidige generatie weet niets meer van hem af.

Steeds als ik terugdenk aan de mannen, die iets voor Curaçao hebben gedaan en aan het weinige dat voor hen heeft gedaan, krijg ik een zeker beschamend gevoel tegenover volken, die op de een of andere wijze hun verdienstelijke zonen eren. Bij volkeren, die zich graag beschaafd noemen vind je gedenkstenen waarop staat: ‘aqui nació’, hier werd geboren, of ‘vivió’, hier leefde, of ‘murió’, hier overleed, een zoon van dit land, die iets voor dit land heeft tot stand gebracht, die zich in iets heeft onderscheiden.

[p. 280]

Deze woorden van mij kunnen niet in de plaats komen van een eerbetoon en kunnen evenmin goedmaken, dat hem dat eerbetoon nimmer gebracht is, maar nu ze indruk verschijnen, zullen ze ongetwijfeld de instemming hebben van allen die zich het belangrijke en vaderlandslievende werk van dr. David Capriles herinneren.