Antilliaanse Cahiers. Jaargang 4

[p. 161]

Het korps ‘Volontaire’

Het bestaan van dit korps dateerde van vóór de dagen, dat ik goed wist wat er allemaal om me heen gebeurde. Daar mijn vader evenwel kapitein van de eerste compagnie geweest is en toevalligerwijs commandant, juist toen het korps ‘Volontaire’ zijn belangrijkste dienst heeft bewezen, heb ik er thuis vaak over horen vertellen. De grote dienst, die het ‘Volontaire’ heeft bewezen, was de hulp aan de bevolking bij de orkaan van '77. Ik was toen vier jaar oud.

Ik weet niet precies wanneer het korps is opgericht, maar het moet beslist tussen '73 en '77 zijn geweest. Eind '72 werd er geredetwist, zoals ik in de kranten van die tijd heb kunnen lezen, over het plan om te komen tot een reorganisatie van de ‘schutterij’ en in '77 was het ‘Volontaire’ zodanig georganiseerd en geoefend, dat het een zo belangrijke dienst heeft kunnen verrichten als de zorg voor de stad gedurende de orkaan van dat jaar. Het enige, dat ik me persoonlijk herinner is, dat het ‘klein tenue’ uniform van de officieren van ongeverfd linnen was gemaakt met smalle, rode galons of biezen en dat het ‘grand tenue’ bestond uit een witte broek en een donkergroene tuniek met smalle rode galons, epauletten en vergulde knopen.

Toen de orkaan, bekend als ‘horcan grandi’ ter onderscheiding van die van 1887, op Curaçao afkwam en de eerste stoten al werden gevoeld, ging mijn vader, toen kapitein van de eerste compagnie van het ‘Volontaire’ naar ‘Ararat’, het woonhuis van Don Michiel Gorsira, commandant van genoemd korps, om overleg te plegen over de situatie. Sjon Michiel was ziek en moest zijn kamer houden, daarom gaf hij mijn vader volmacht naar eigen inzicht zo goed mogelijk het hoofd te bieden aan

[p. 162]

wat er mocht gebeuren. Bij zijn terugkeer van ‘Ararat’ ging mijn vader naar het gouvernementshuis om de gouverneur, ik geloof, dat het toen gouverneur Kipp was, aan te bieden, zich met het commando over de stad te belasten, zodat het garnizoen voor iedere eventualiteit paraat kon worden gehouden in het fort. De vrijwilligers hebben zich uitstekend van hun taak gekweten; en nog jaren daarna hoorde men niets dan lof over hun bewonderenswaardig gedrag. Ik weet ook niet waarom het korps ontbonden is, hoewel ik vermoed, dat het bij de reorganisatie van de schutterij daarin is opgenomen; ik herinner me tenminste, dat dezelfde officieren vrijwel in hun zelfde rang bij de nieuwe schutterij dienden.

Maar wat ik zeker niet vergeten ben, is de begrafenis van Don Jacob Naar, kapitein bij het ‘Volontaire’, stichter van een geëerd gezin en een man met grote artistieke gaven, wiens naam langer dan een halve eeuw heeft geprijkt op het ‘Teatro Naar’. De begrafenis van Sjon Jacob Naar was van een militaire praal, op Curaçao zelden geëvenaard. Hij woonde en stierf in zijn huis op Pietermaai, op welks erf tegenwoordig het nieuwe theater staat, dat, zoals ik reeds schreef, zijn naam had behoren te vereeuwigen. De baar werd niet alleen gevolgd door het korps ‘Volontaire’, maar ook door het gehele garnizoen op Curaçao gelegerd. Ik geloof, dat, de begrafenis van mijn vader niet meegerekend, waarbij de gehele schutterij en het garnizoen aanwezig waren, de teraardebestelling van Sjon Jacob Naar de enige is geweest met zo'n groot militair vertoon.

Het korps ‘Volontaire’ heeft dus een kortstondig leven gehad, maar het is in de gelegenheid geweest Curaçao groter dienst te bewijzen dan ooit enig ander gewapend korps in de tijd waaraan ik heugenis heb. Ondanks dat kreeg geen van de

[p. 163]

officieren of minderen de officiële beloning, in de vorm van een decoratie of medaille voor bijzondere diensten, terwijl het gouvernement iedere ambtenaar, die met pensioen gaat, zulk een beloning toekent.

Als ik mijn hersenen even inspan, geloof ik het oprichtingsjaar van dit verdienstelijke korps op 1875 te mogen stellen; niet dat ik me de oprichting zelf herinner (ik was nauwelijks twee jaar), maar wel, dat ik heb horen praten over het geschil met generaal Guzmán Blanco, dat Curaçao de beruchte 30% heeft gekost en zijn toenmalige handel vernietigd heeft. Ik meen me te herinneren, dat er gefluisterd werd, dat die generaal dreigde Curaçao binnen te vallen en dat er vandaar grotere militaire activiteit op het eiland was waar te nemen. Zo hoorde ik, gezeten op een heuvelhelling - ik meen dat het bij ‘Fuick’ was - waar de meest oostelijke waarschuwingspost van Curaçao was opgesteld, van mijn oude vriend Pepe Gorsira, dat die gebouwd was om dit deel van het eiland voor een mogelijke inval van de Venezolaanse marine te behoeden. Toen wij die post bezochten, diende hij om Willemstad te berichten, dat de vuurtoren op Klein Curaçao gedurende de gehele nacht goed gebrand had. Inderdaad kan men vanaf deze post bedoelde rots nauwkeurig waarnemen. Als ik mij niet vergis is deze post later uit economische overwegingen opgeheven, waardoor de vuurtoren zonder verbinding met Curaçao kwam te verkeren. Daardoor is het wel voorgekomen, dat er ongelukken gebeurden, zonder dat direct hulp kon worden geboden.

Maar Guzmán Blanco, die ondanks al zijn groots vertoon nuchter dacht, heeft zijn invasieplan, zo hij dit ooit gekoesterd heeft, nooit uitgevoerd en het korps ‘Volontaire’ heeft gelukkig nooit actieve dienst behoeven te doen, behalve tijdens de orkaan van '77. Nadat het opgegaan was in de schutterij, verdween

[p. 164]

het uit de geschiedenis van Curaçao; de bladen van zijn conduite-boekje rotten weg en tegenwoordig herinnert zich niemand meer zijn eens roemruchtig bestaan.