Antilliaanse Cahiers. Jaargang 4

[p. 129]

Zeebaden

De Curaçaoenaars houden, zoals alle mensen die in de buurt van de zee wonen, van zwemmen. Zolang ik me heugen kan, zijn er onder onze jongens uitblinkers geweest. Er waren er die de passagiers van schepen vermaakten door in zee te duiken en onder de kiel van de boot door te zwemmen om het geld op te vissen, dat van het dek af naar beneden werd geworpen en die duizend en één kunstjes in het water uithaalden. Het was dan ook moeilijk een Curaçaoenaar te vinden, die het zwemmen niet perfect beheerste. Ik meen opgemerkt te hebben, dat deze sport verdwenen is of dat, indien ze nog beoefend wordt, dit niet meer met hetzelfde enthousiasme gebeurt. Want wat ik enthousiast en dapper noem, is, 's morgens om vier of vijf uur opstaan en een wandeling van enkele kilometers ondernemen, alleen maar om op een bepaalde plek van het eiland te kunnen zwemmen. Het Rif - de kustzijde even voorbij de brug op Otrabanda - is altijd een van de uitgekozen plekken hiervoor geweest. Waarschijnlijk, omdat het het dichtst bij de stad lag. De zwembaden, die onlangs geheel verbouwd en gemoderniseerd zijn, waren er toen nog niet; die zijn pas ongeveer vijfendertig jaar geleden onder gouverneur Barge door Don Ernst van der Dys gebouwd. Ik bedoel dus het ‘natuurlijke’ Rif met de witte ‘craagsteintjes’ (fonetisch), die er zo fris uitzagen in de ochtendbries, scherp en rond als witte worstjes.

Het Rif, zonder kleedhokjes, zonder zwempakken, daar kon je bij het aanbreken van de dag, talrijke hoofden van zwemmers zien, die zich onbevreesd ver van de kust verwijderden om de vierkante toren van de ‘kerky’ - de protestantse kerk

[p. 130]

in het Fort Amsterdam - te kunnen zien. De kerk met haar piramide-dak en de haan boven het kruis, het dak dat door de heer Selhorst, eertijds hoofd van de Dienst Openbare Werken, vervangen werd door een paraboolvormig geval op een cilindervormige toren, die uit de toon valt en de architectonische harmonie van deze protestantse kerk heeft geschonden. De ‘kop’ van de ‘kerky’ kunnen zien, zoals de zwemmers dat onder elkaar noemden, stond gelijk met het behalen van een zwemdiploma. En ik meen te mogen zeggen, dat zo'n stout stukje uithalen bij een zee, die flink deint, inderdaad van ongewone bekwaamheid getuigde. Maar er waren nog grotere enthousiastelingen die op dit vroege uur naar ‘Fiane’, Vianen, liepen, aan het andere uiteinde van de stad, een afstand van ongeveer anderhalve mijl, om het plezier een half uur met de golven te kunnen worstelen.

De kuststrook van Pietermaai bood over haar gehele uitgestrektheid talrijke plaatsen, waar men zeebaden kon nemen, waarvan de families die er vlakbij woonden, dan ook druk gebruik maakten. Maar de zwemmers van ‘het woeste water’ verkozen het Rif, de Pen of Vianen. Vianen had een baai, waar de golfslag minder sterk was dan op het Rif, maar de Pen had een krachtige golfslag, terwijl in zijn ‘benewater’, binnenwater, lagunen of plassen het water volkomen rustig was. De wandeling, zelfs naar de Pen, was geen kinderspel, maar die naar Vianen was bepaald mannenwerk.

Er waren mensen, die niet van ruw water hielden. In de baai (Schottegat) waren voor hen geschikte plekjes, zoals ‘Motete’ en ‘Tra'i Seroe’, Motet en Achter de Berg. ‘Motete’ was een kleine haveningang, waar tegenwoordig de kade begint, waarlangs de Franse boten worden gemeerd en waar het handelshuis Maduro een kolenopslagplaats heeft. Het was een

[p. 131]

tamelijk hoge rots, waar men zonder vrees van af kon duiken. Soms meerden kleinere Nederlandse oorlogsschepen er tegenover. Zo herinner ik me de kleine kanonneerboot ‘Bonaire’. Tegenwoordig is er een kleine houten brug, die beide oevers verbindt. In het Schottegat was nog een plekje, waar men veel ging zwemmen: achter de tegenwoordige ‘Cerro di Quinta’ ligt een landtong, die noordwaarts in de baai uitsteekt. Dit deel van de ‘Cerro di Quinta’ bestond toen uitsluitend uit bos en je moest langs een voetpad naar beneden lopen om op dit schiereilandje te komen. Naar die baden gingen we in gezelschap van dames en bij het schiereilandje gekomen, gingen de dames naar rechts en de heren naar links. Het water was daar altijd erg kalm en helder en de helling naar het strand was van zand. Hier heb ik het beetje zwemmen, dat ik kan, geleerd. De vrouwen droegen erg wijde badpakken met veel plooien, maar de mannen zwommen zoals God ze geschapen heeft ‘en cueros’ - naakt.

Over die zeebaden wil ik u een anekdote vertellen. Mijn oom John werd bij ons thuis beschouwd als de personificatie van ernst en degelijkheid. Wat hij zei, was wet. Ik weet niet, hoe mijn oom er op een goeie dag toe kwam, tezamen met ons een zeebad te gaan nemen. Hij woonde op Otrabanda en alleen al de tocht naar Punda in de morgenstond was een heldendaad, omdat je op dat uur geen veerpontje kon krijgen om over te steken. Maar op de een of andere manier wist hij het zo aan te leggen, dat hij toch op tijd bij ons was. Voor ons huis aangekomen, trof hij ons dan klaar om naar de Pen te lopen. Wanneer wij niet beneden voor de deur stonden, kwam hij naar boven. Ik moet u nog vertellen, dat ons huis jarenlang nooit een huissleutel heeft bezeten. Meer dan eens heeft de politie, die in onze buurt de wacht deed, de deur open

[p. 132]

aangetroffen, waarschijnlijk door de wind opengestoten.

Op een ochtend, dat mijn oom voor ons huis aankwam en er niemand aantrof, die op hem wachtte, ging hij naar boven en liep door naar de kamer van mijn broers. Dezen voelden er niet veel voor om op te staan, zodat oom een felle preek moest houden. Op het vastgestelde uur werd ik wakker gemaakt en tenslotte gingen wij allen naar buiten. Het was nog erg donker. Op straat kon je niet zien hoe laat het was. En de weg naar de Pen was erg eenzaam. Onderweg vertelde oom ons, dat hij de veerman niet had aangetroffen met wie hij de afspraak had gemaakt om hem zo vroeg over te zetten. Eindelijk kwamen wij aan, maar het was nog zo donker, dat niemand in het water durfde gaan, zelfs mijn oom niet. Wij besloten te wachten tot het wat lichter geworden zou zijn. Mijn broers gingen op het strand op de stenen liggen slapen en ik deed hetzelfde. Mijn oom bleef wachten op het eerste morgenlicht. Toen hij ons riep, begon het juist te dagen en we baadden en zwommen een halfuurtje. Op de terugweg sloeg de klok van de protestantse kerk zes uur. Mijn oom haalde zijn horloge te voorschijn en zag dat dat stil was blijven staan. Oom had ons om twee uur 's ochtends wakker gemaakt, menend dat het vier uur was. Dat was een ware slag toegebracht aan zijn onfeilbaarheid.