14 Confoort, confoort sonder verdrach
Dageraadslied. Een meisje vraagt haar geliefde om het bed met haar te delen, maar als het dag wordt, moet de jongeman weer vertrekken.
1,1 |
Troost, troost zonder uitstel |
1,2 |
verborghen: die hier verborgen is |
1,3 |
vry: voorwaar |
2,2 |
bedwinghen: in bedwang houden |
3,3 |
mijn waerde mont: mijn schat |
3,4 |
Wat kan u plezieren? |
4,1 |
vry: blijmoedig |
4,2 |
ontspringhen: opspringen |
4,3 |
Bedect: Bescherm |
6,1 |
Als ik Vergilius' kunst verstond (Vergilius werd beschouwd als een tovenaar, bedoeld is dus: ‘Als ik kon toveren’) |
6,2 |
vertrecken: uitstellen |
7,4 |
Opdat de jaloerse kwaadsprekers niet de spot met ons drijven! |
8,3 |
Hij maakte graag veel plezier |
8,4 |
En daar gaf hij zich helemaal aan over |
In verschillende opzichten lijkt dit lied een late vertegenwoordiger van het genre van het dageraadslied. Aanvankelijk ging het in deze liederen om het moment van afscheid tussen twee geliefden die de nacht samen hebben doorgebracht. Hier valt vooral op dat de afscheidsscène kort is (7,3-4), terwijl uitgebreid en vrijmoedig verteld wordt over de liefdesnacht zelf (strofe 1-6).
De wat vreemde aanhef is ongetwijfeld ontstaan tijdens de mondelinge overlevering van het lied, doordat iemand de woorden verkeerd verstaan heeft. In de bundel Souterliedekens komt namelijk de volgende wijsaanduiding voor: Coemt voort / coemt voort / sonder verdrach (vertaling: ‘kom tevoorschijn, kom tevoorschijn, zonder uitstel’). Dat is een verwijzing naar dit lied, en zo is de juiste lezing van dit vers in een andere bron bewaard gebleven.
Confoort, confoort sonder verdrach heeft een bescheiden bekendheid genoten. Behalve in het Antwerps Liedboek vindt men het in de Amoreuse liedekens (na 1613). Daarnaast is er een lied in twee oostelijke handschriften bewaard dat enkele strofen gemeenschappelijk heeft (Auch Manne Nuu laett u schinnen stann). Contrafacten vindt men in de Souterliedekens en bij