Logo DBNL
Amsterdams lectionarium (1970)

Amsterdams lectionarium

(1970)–Anoniem Amsterdams lectionarium–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige

Hier beghint tsanctorum van sancten die gheen proper hebben

Dese epistel leestmen vanden apostelen ende es bescreven inde Dade der Apostelen int [iv capitel]. [Act. 5: 12a, 42+4: 34b, 35.]

In dien daghen ghescieden tekene ende wondere inden volke mids dien handen der apostelen. Alle daghe inden temple ende vor die huse ne lieten si niet <ave> te predekene ende te ewangeliseerne Jhesum Cristum. Maer wie vele der bezittere was der huse of der ackere, vercochten si, ende hare werde van dien dat si bezaten, setten si vor die voeten der apostelen; maer si deelden elken also elken noot was.

Dese ewangelie leestmen vanden selven ende bescrijft Sinte Jan int xv capitel. [Ioh. 15: 12-16.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: Dat es miin ghebod, dat ghi u onderlinghe mint, also ic u ghemint hebbe. Meerre minne ne heeft niemen dan dese, dat een sine ziele sette vor sine vriende. Ghi sijt mine vrient, eist dat ghi doet dat ic u ghebiede. Te hant ne secgic u niet cnechte, want de cnecht ne weet niet, wat sijn here doet. Maer u seidic vriende, want al dat ic hoorde van minen vader, hebbic u cont ghemaect. Ghine vercoort mi niet, maer ic vercoos u ende sette u dat ghi gaen sout,

ende vrucht bringhen ende uwe vrucht blive, dat so wat ghi heescht den vader in mine name, dat hi u dat gheve.

 

[Exposicie: 250r-251r]

Dese epistel leestmen van vele martelaren ende bescrijft Sinte Pauwels ten Ebreuscen int [x capitel]. [Hebr. 10: 32-38a.]

Broedere, ghedinct der daghen der vorderen, indien ghi verlichtet groten strijt der lidinghe ghedoecht hebt, want te gader sidi met lachtringhen ende in droevenessen in gheduldegher lidinge gheweest, maer inden anderen sidi ghesellen al sulker te zamenen comender woorden. Want met ghevanghenen hebdi gheleden ende den roof uwes goets hebdi met vreuden ontfaen, want ghi bekennet u hebbende ene betere ende blivende hebbinghe. Daer omme ne suldi niet

[avedoen] uwe ghetrouwinghe, die noch grote wedergave heeft. Want gheduldecheit es u noot, dat ghi den wille Gods doet ende hout die gheloofte. Want noch i lettel, ende die te comene es, sal comen, ende hine sal niet letten. Maer mine gherechtecheit leift uten ghelove.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Matheus int [xxiv capitel]. [Mt. 24: 3-13.]

In dien tiden sat Jhesus up den berch van Oliveten, ende sine jongre quamen te hem hemelike secgende: Sech ons welctijt dit ghescien sal ende

wat tekene dire <toe comst> ende des enden der werelt? Ende Jhesus antwoorde ende seide hem: Siet, dat u niemene ne verlede. Want vele salre comen in mine name, secghende: Ic bem Cristus, ende sulre vele verleden. Ghi sult horen wighe ende waninghe der wighe. Siet, dat ghi niet ne wert verdroeft, want dit moet ten eersten ghescien, maer noch ne es dat ende niet. Want dat volc sal up staen jeghen tfolc ende dat rike jeghen trike; ende het sullen wesen plaghen ende honghere ende erdbevingen bi steden. Ende dat sal siin tbeghin der rouwen. Dan sullen si u gheven in tribulacien ende doden u; ende dan suldi wesen in hatien allen lieden om mine name. Ende dan sulre werden ghescent vele, ende verraden onderlinghe ende haten deen den anderen. Ende vele valscer propheten sullen up staen ende verledenre vele. Ende omme dat die quaetheit overvloyde, so sal vercouden minne van velen. Maer die vulstaet tote int ende, sal behouden sijn.

Dese epistel leestmen noch van vele martelaren ende es bescreven inden bouc Ecclesiasticus int [v capitel]. [Sap. 5: 1-5.]

Die gherechte sullen staen in groter zekerheit jegen

die diese piinden ende <ave> namen haren aerbeit. Dan sullen si zien ende sullen bedroeft werden in gruweliker vreesen ende sullen verwondren in snelheit der ontwifeliker zalecheit, secgghende in hem selven, leet hebbende ende voor anxt des geestes in suchtinghen: Dese siin, die wi selc stont hadden te spotte ende in ghelikenessen des lachters. Wi ontzinneden, wi waenden dat haer leven ware ene verwoetheit ende hare ende hilden wi sonder ere; siet, hoe si nu ghetelt siin onder die kinder Gods ende onder die heleghe es hare gheselscap.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Matheus int [xiii capitel]. [Mc. 13: 1-13.]

In dien tiden ghinc Jhesus uten temple, ende hem seide een siere jonghere: Meester, sich welke steene ende welc ghestichte! Ende Jhesus antwoorde ende seide: Siestu alle dese grote stichtinghen? Deen steen ne sal niet werden ghelaten up den steen, hine sal ghedestrueert werden. Ende doe hi ghezat in den berch van Oliveten jeghen den tempel, vraechde hem zonderlinghe Pieter ende Jacob ende Jan ende Andries: Sech ons welctijt dat dit ghescien sal ende wat teken wesen sal als al dit beghint vuldaen te werdene. Ende Jhesus antwoorde ende begonste hem te secghene: Siet, dat u niemen ne verlede, want vele sulre comen in mine name, secghende: Want ic bemt, ende sulre verleden vele. Ende als ghi hoort wighe ende waninghe der wighen, ne ontziet u niet, want dit moet ghescien, maer noch ne es dat ende niet. Want tfolc sal up staen jeghen tfolc ende trike jeghen trike, ende het sullen siin erdbevinghen bi steden ende hongre. Dit es beghin der rouwen.

Beziet u selven. Want si sullen u gheven in rade

ende in synagoghen suldi gheblouwen werden ende vor die coninghe ende vor die bisscoppe suldi staen om mi in hare ghetugen. Ende in al die lieden moet teerst ghepredect werden dat ewangelie. Ende als si u leden te verradene, ne vorpenst niet wat ghi spreken muecht, maer dat u wert ghegheven indie wile, dat spreect, want ghi sijt niet die sprekende sijt, maer die Heleghe Geest. Die broeder sal gheven den broeder in de doot ende die vader den zuene, ende die kinder sullen up staen in vader ende in moeder ende sullense ter doot bringhen. Ende ghi sult wesen in hatien allen lieden om mine name. Maer diet ghedoocht toten ende, sal behouden siin.

Dese epistel leestmen noch van vele martelaren ende es bescreven inden bouc Ecclesiasticus int [x capitel]. [Sap. 10: 17-20.]

God gheeft den loon der aerbeit sire heleghen ende leetse ute in wonderliken weghen, ende hi was hem ene bescadewinghe des dages ende i licht der sterren bider nacht; hi brochtse over die Rode zee ende voeretse over vele watere, maer hare viande verdranc hi inde zee ende vanden hoghesten toten nedersten der hellen brochtise ute. Daer omme droeghen die gherechte den roof <der> ongherechten ende zonghen, Here, dinen heleghen name ende dine <verwinnende> hant loofden si te gader, Here onse God.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Luuc int [xiv capitel]. [Lc. 14: 26-33.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: So wie te mi comt, ende niet ne haet vader ende moeder ende wijf ende kinder ende broeder ende zuster, ja ooc sine ziele, ne mach miin jonger niet siin. Ende die niet ne neemt siin cruce ende comt na mi, ne mach miin jonger niet siin. Wie es van u lieden,

die enen tor stichten wille, ende teerst niet ne zit ende rekent die costen diere toe noot siin, of hi heeft daer hine mede vulmaken mach, dat hi namaels, als hi dat fondament gheleit heeft, niet vulmaken mach, ende diet zien, niet ne bespotten, secgende: Dese mensce begonste te stichtene, ende hine mocht niet vulbringhen.

Of wat coninghe eist, die sal gaen houden wijch jeghen enen anderen coninc, ende niet ne zit teerst ende penst, of hi mach met xM hem jeghen lopen, die met xxM comt te hem? ende niet ne gaet, als hi noch verre es, ende sent bootscepen ende bidt hem omme die dinghen die ten payse siin. Also elc van u die niet en verloochent al dat hi bezit, ne mach miin jongher niet sijn.

Dese epistel leestmen noch van vele martelaren ende bescrijft Sinte Pauwels ten Ebreuscen int [xi capitel]. [Hebr. 11:33-39a.]

Broedere, die heleghe hebben metten ghelove verwonnen die rike, si hebben ghewracht die gherechtecheit ende siin bequamelijc ten ghelove; si hebben <verstopt> die monde der leewen ende verbluscht die stoorminghe des viers, si siin ontgaen dier scarphede des zwerts ende siin ghenesen vander ziecheit ende van crancheden moghende worden, si siin worden staerc inden stride ende borghen der utersten keerden si omme. Die wijf namen vander verrisenesse hare dode, maer andere siin ute ghesprait, diene hebben niet ontfaen die verlossenesse, <dat> si vinden betre up verstandinghen. Maer andere sijn gheproeft met spotte ende met slaghen ende daer boven in banden ende in karkeren. Si worden ghesteent, si worden beseit, si worden becoort,

inder dodinghe des zwerts storven si; si waren arem ende ghecleet in kemels harinen cledren ende in bucs huden; si siin gheanxent ende ghecranct, dies die werelt niet werdech ne was; inder woestinghe ende inder enecheden dolende ende in den berghen ende inden holen ende inden graven der erden. Ende alle dese siin [in] ghetughenesse des gheloven gheproeft vonden in Cristo Jhesu onsen Here.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Luuc int [xxi capitel]. [Lc. 21:9-19.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: Als ghi hoort wighe ende verslainghe, ne ontziet u niet, want dit moet ghescien, maer noch ne es te hant dat ende. Doe seide hi hem: Tfolc sal up staen jegen tfolc ende dat rike jeghen trike; ende grote erdbevinghe sullen wesen bi steden, ende plaghen ende honger ende grote vreesen ende tekene sullen wesen vanden hemele. Maer vor al dit sullen si haer handen slaen in u ende sullen u persequeren ende gheven u inden synagoghen ende ten wachtinghen ende trecken u ten coninghen ende ten bisscoppen om mine name; ende dat sal u ghescien in ghetughen. Set dan uwe herte niet te vorpensene, hoe ghi antwoorden sult, want ic sal u gheven mont ende vroescepen, die alle uwe adversarise niet ne sullen moghen wederstaen noch weder secghen. Ghi sult werden verraden van vader ende van moeder, van broederen ende van maghen ende van vrienden, ende sullen u ter doot bringhen; ende ghi sult wesen in hatien allen menscen om mine name, maer een haer van uwen hoofde ne sal niet vervaren. In uwe ghedoochsamecheit suldi bezitten uwe zielen.

Dese ewangelie leestmen noch vanden martelaren ende bescrijft Sinte Luuc int xii capitel. [Lc. 12: 1b8.]

In dien tiden seide Jhesus te sinen jongheren: Siet vor u of hoedet u vanden heefsele der Pharizeewen, twelke es ghevenstheit. Want ghene dinc en es gheboorghen, soene sal gheopenbaert werden, noch hemelijc, men saelt weten. Want al dat ghi ghesproken hebt in donkernessen, salmen secghen in tlicht, ende dat ghi gheruunt hebt int ore, salmen predeken upt dac, dats over luut secghen. Ic secghe u, mine vrienden, sprac Jhesus: En vervaert u niet van den ghenen die den lechame verslaen ende daer na niet mee hebben wat doen. Maer ic sal u wisen, dat es leren, wien ghi ontzien sult: Ontziet den ghenen, die alse hi den lechame ghedoot heeft, heeft macht te werpene in die helle. Ja sprac Jhesus desen secgic u, dat ghi ontzien sult. En werden niet vercocht v musscen om ii penninghe? ende een van dien en es niet vergheten vor Gode. Ende ooc al die haer van uwen hoofde sijn ghetelt. Daer omme ne wilt u niet ontzien, want ghi siit meer waert dan vele musscen. Ende ic secgu: Elc die mi belien sal vor die lieden, smenscen zone salne ooc belien vor die ingle Gods.

 

[Exposicie: 254r-255v]

Dese epistel lesetmen van enen confessoor die bisscop was ende es bescreven in den bouc Ecclesiasticus int [x capitel]. [Sap. 10: 10-14.]

Den gherechten voerde die Here ute dor die gherechte weghe ende wijsde hem dat rike Gods ende gaf hem die const der heleghen. Ende hi eerde hem in sinen aerbeide [ende hi vervulde sine arbeide]. Ende inder valsceit der omme gaende was hi hem bi ende hi maectene eersam. Hi behoedene vanden vianden ende vanden bedrieghers verzekerde hi hem; ende staerken strijt gaf hi hem, dat hine verwonne ende dat hi bekende dat alle dinghe <die> wijsheit machtich es. Maer desen gherechten ne lietsi niet vercopen, maer si verlostene vanden zondaren, ende

si ghinc met hem neder in die groeve, ende inden banden ne liet si hem niet, tote dat si hem brochte die roede des rijcs ende ghewout jeghen alle die die hem bedrucken, ende wisetse loghenaren die hem bevlecten, ende hi gaf hem eweghe claerheit, die Here onse God.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Luuc int xi capitel. [Lc. 11:33-36.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: Niemen en ontsteect ene lanterne ende setse int bedecte oft onder i modekiin, maer up enen candelare, dat si dat licht zien diere in gaen. Die lanterne diins lechamen es diin oghe. Es diin oghe simpel, so sal al diin lechame licht siin, ende eist quaet, so sal al diin lechame deemster siin. Sie dan dat licht dat in di es, deemsterhede niet en si. Es dan al diin lechame licht, ende hi gheen deel der deemsterheit en heeft, so salt al claer siin, ende alse ene bleckende lanterne sal hi di verlichten.

Dese epistel leestmen noch van enen confessoor ende es bescreven inden bouc Ecclesiasticus int [xxxix capitel]. [Sir. 39: 6-13.]

Die gherechte heeft ghegheven siin herte vrouch te wakene tote Gode die hem ghemaect heeft, ende inden jeghen woordeghen ghesichte des alre hogesten bidt hi. Hi ondoet sinen mont in bedinghen ende bidt vor sine mesdaet. Want of de grote Here wille, hi vervultene metten geeste der verstannessen, ende sent ons die spraken siere wijsheit alse rein; ende bekent [in bedinge] den Here. Ende hi recht hem sinen raet ende sine leringhe ende in sinen verborgheneden raet hi hem. Ende hi maect openbare die castiinghen siere leringhe ende inder wet des testaments des Heren glorieert hi. Ende vele sullen loven sine wijsheit ende tote in ewicheit ne wert hi niet verdeliet. Ende sine ghedinkenesse ne vergaet

nemmermeer ende sine name wert versocht van enen gheslachte in dat ander.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Matheus int xxiv capitel. [Mt. 24: 42-47.]

In dien tiden sprac Jhesus te sinen jongers: Ghi sult waken, want ghine weet niet te wat tiden oft uren u Here comen sal. Maer dat weet vor waer, wiste die vader des ghezints te wat tiden die dief comen soude, vor waer hi soude waken ende en liete hem siin huus dor graven. Daer omme, sprac onse Here, so siit bereet ooc ghi lieden, want ghine weet niet wanneer des menscen zuene comen sal.

Wie, sprac onse Here, waendi dat es een ghetrouwe cnecht ende een wijs die de here setten moghe boven siin ghezinde, dat hi hem spise gheve inder tijt? Salech es de cnecht, alse die here comt, dien hi aldus vint doende. Vor waer secgic u dat die here desen cnecht setten sal over al siin goet.

Dese epistel leestmen noch van enen confessoor ende es bescreven inden bouc Ecclesiasticus int [xxxi capitel]. [Sir. 31: 8-11.]

Salech es die man die sonder vlecke vonden es ende die naden goude niet ghegaen en es, noch in die scatte des ghelts niet ne heeft ghehoopt. Wie es dese ende wi loven hem? want hi heeft wonder ghedaen in sinen levene. Hi es gheproeft in hem ende es vulcomen vonden, ende dat sal hem werden ene eweghe glorie; die mesdoen mochte, ende niet ne mesdede; ende quaet doen mochte, ende des niet ne dede. Daer omme es siin goet ghestadech inden Here ende alle die sameninghen siere helegen sullen vertrecken sine alemoesene.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Luuc int [x capitel]. [Lc. 10: 16-20.]

In dien tiden seide Jhesus

sinen jongren: Die u hoort, hoort mi, ende die u verhoort, veronwert mi, ende die mi veronwert, veronwert dien die mi sende.

Ende die lxxii keerde weder met bliscepen secghende: Here, die dievele werden ons onderdaen in dine name. Ende hi seide hem: Ic sach Sathanas als blexeme vallende vanden hemele. Siet, ic gaf u macht te terdene up die serpente ende up de scorpioene ende up al de cracht des viants, ende ne sal u niet deren. Nochtanne verblijt u indien daghe niet, dat u die geeste onderdaen werden, maer verblijt in dien dat uwe namen ghescreven siin inden hemelen.

Dese ewangelie leestmen noch van den confessoren ende bescrijft Sinte Matheus int xxv capitel. [Mt. 25: 14-23.]

In dien tiden seide Jhesus te sinen disciplen dese ghelikenesse: Een mensce oft i man soude varen sine bedevaert oft int vreemde lant. Dese riep sinen cnechten ende beval hem oft gaf hem siin goet. Den enen gaf hi v bizante, den anderen so gaf hi twee, den derden gaf hi een, elken na siin proper vermoghen. Ende doen hijt hem ghegheven hadde, so voer hi wech al te hants. Nu ghinc die ghene die v bizante ontfaen hadde, ende deder oorbore mede ende wan der mede andere vive. Also dede ooc die andere diere ii ontfaen hadde; die wan ooc andere ii der mede. Maer die ghene die i bizant hadde ontfaen, ghinc wech ende groeft in derde ende barch siins heren ghelt. Hier naer over ene langhe tijt quam die here van desen cnechten weder ende woude rekenen met sinen cnechten. Doe quam voort de cnecht die v bizante ontfaen hadde, ende prosenteerde ander v bizante toten eersten ende sprac: Here, v bizante gavestu mi, sie, ic hebbe

andere v der boven ghewonnen. Doen seide de here dien cnecht: [Knecht] goet ende ghetrouwe, verblide; want du over clene dinc ghetrouwe waers, so sal ic di setten over vele dincs; ganc in, in die bliscap <diins> heren. Hier naer quam dander cnecht die ii bizante ontfaen hadde [ende sprac]: Here, du gaves mi ii bizante; sie, ic hebber boven ghewonnen ander twee. Die here antwoorde hem: Knecht goet ende ghetrouwe, verheughe; want du over clene dinc ofte lettel dincs ghetrouwe waers, di sal ic setten over vele dinghen; ganc in, in die bliscepe dijns heren.

Dese ewangelie leestmen noch van den confessoren ende bescrijft Sinte Luuc int xix capitel. [Lc. 19: 12-26.]

In dien tiden seide Jhesus te sinen disciplen dese ghelikenesse: Een edel man oft i wel gheboren voer in een vreemt lant verre, tontfane een conincrike, ende soude dan weder comen. Maer eer hi voer riep hi te hem x siere cnechten ende gaf hem x pont, dat es x ghewichten ghelts, elc weghende xii onsen ende een halve, ende sprac hem aldus toe: Doet oorbore hier mede tote dat ic weder come. Nu en was dese edelman niet ghemint van sinen porters, want si hatene ende <bootscapten> na hem ende omboden aldus: Wine willen niet dat dese meer over ons regnere. Het gheviel hier na, doe dese man ontfaen hadde siin conincrike ende weder quam te lande, hi omboot sinen cnechten dien hi ghegheven hadde siin ghelt, ende woude weten hoe vele elc ghewonnen hadde daer mede. Doe quam deerste ende sprac: Here, dat ghewichte ofte dat ghelt dattu mi gaves, dat heeft ghewonnen x ghewichte. Die here seide hem: Knecht goet, verblidi; want du ghetrouwe waers in clenen dinghen, so al

tu macht hebben oft here siin over x stede. Een ander quam ende seide: Here, diin ghewichte heeft ghewonnen v ghewichte. Ende desen seide de here: Du salt macht hebben over v steden. Die derde quam ende sprac: Here, nemet u ghelt, dat ic ghebonden hadde in enen douke ende up gheleit. Ic ontsach di, sprac die cnecht, want du een wreet man best, ende du nemes dattu niet ne leits ende du mays dattu niet ne zieus. Doe antwoorde die here: Scalc cnecht of quaet, ic oordeel di van diins selves monde. Du wist wale, spreecstu, dat ic een wreet man bem ende dat ic neme dat ic niet gheleit en hebbe ende ic maye dat ic niet ne saye; ende waer omme en gavestu dan miin ghelt niet ter tafelen, dat ic als ic comen ware met woukere mochte gheheescht hebben? Doe sprac die here den ghenen toe die daer bi stonden: Neemt dat ghelt van hem ende ghevet den ghenen die x ghewichte hevet. Si antwoorden hem: Here, hi heeft tiene ghewichte. Die here sprac: Ic secgu dat men gheven sal elken die hevet, ende hi sal overvloeyen, maer vanden ghenen die niet en heeft, dat selve dat hi heeft, sal men hem of nemen.

Dese epistel leestmen noch van den confessoren ende es bescreven in den bouc Ecclesiasticus int [xlvii capitel]. [Sir. 47: 9-13a+24: 1-4.]

Die Here heeft ghegheven die beliinghen sinen heleghen ende hoochtene int woort der glorien. Van al siere herten loofde hi den Here, ende hi minde Gode diene maecte, ende hi gaf hem macht jeghen sine viande ende dede staen die canters jeghen den outaer, ende in haren lude maecte hi zoete maniere. Ende hi gaf in haren <vierten> bequamelijcheit, ende hi beide sinen tijt toten vulbringhen siins levens, dat si loofden die helege name des Heren ende dat si tileke bereetden Gods

helechede. Cristus <purgierde> sine zonden ende verhief in ewichede sine horen.

Sine ziele looft die wijsheit ende [in] Gode wert hi gheeert ende indie middele siins volcs sal hi glorieren; ende indie kerke des <hoghesten> ondoet hi sinen mont, ende inden ansichte siere duegheden glorieert hi, ende inden middele siins volcs wert hi verheven, ende in vulheit der helecheit wert hi wonderlijc; ende in menechvuldecheit der vercoorne sal hi lof hebben, ende onder die ghebenedide wert hi ghebenedijt.

Dese ewangelie leestmen vanden selven ende bescrijft Sinte Luuc int xii capitel. [Lc. 12: 35-40.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: U lendenen moete siin up ghegort ende berrende lanternen moeten siin in uwe handen. Ende ghi sult ghelijc siin den lieden die haers heren beidende siin, wanneer dat hi comen sal vanden bruluchten, ende als hi comt ende clopt, dat si hem stappans ontdoen. Salech, sprac onse Here, siin die cnechte die de here als hi comt, wakende vint; vor waer secgic u, sprac Jhesus, dat hi die here hem up scorten sal ende sal die cnechten doen gaen eten ende sal lidende hem dienen. Ende al ware dat de here quame in dandere oft in die derde wakinghe ende vonde sine cnechte aldus bereet, die cnechte siin zalech. Ende dat suldi weten, sprac Jhesus, ware dat die vader dies ghezints wiste die ure, alse die dief comen soude, hi soude zekerlike waken ende en soude niet ghestaden dat men siin huus dor groeve. Ende ghi sult altoos siin ghereet, want ghine weet niet die ure, alse des menscen zuene comen sal.

 

[Exposicie: 258v-260v]

Dese epistel leestmen van vele magheden ende bescrijft Sinte Pauwels te dien van Corinten int [vii capitel]. [1 Cor. 7: 25-34a.]

Broedere, vanden maechden ne hebben wi ne gheen ghebod vanden Here, maer ic gheve raet, alse die de ontfaermecheit vervolcht heeft, dat ic si gherecht. Daer omme wanic dat dit goet si omme die <jeghenwoor\deghe>

noot, want het es goet dat die mensce aldus si. Bestu ghebonden met wive? Ne wille niet zouken verlossinghen. Bestu ombonden van dinen wive? Sone wilt niet zouken gheen wijf. Eist dattu i wijf neems, dune zondechs niet, ende huwet ene maecht, soene zondecht niet. Nochtan sullen si hebben tribulacie deser werelden; maer ic spare u. Maer dit secgic u, broedere: Die tijt es cort; die ghelaten siin vanden wiven, hebben hem alse diese niene hebben, ende die weenen alse die niet weenen, ende die verbliden alse die niet verbliden, ende die copen alse die niet ne bezitten, ende die ghebruken deser werelden alse diere niet ghebruken, want die ghedaente deser werelden verderft.

Ic wille dat ghi sijt sonder zorghe. Die sonder wijf siin, si ghedinkent dies die des Heren es, hoe hi behaghede Gode. Maer die met wive es, hi es zorghende om die dinc die deser werelden sijn ende hoe hi behaghe sinen wive, ende hi es ghedeelt. Ende dat wijf die onghehuwet es ende <maghet> <ghedinket> dier dinc die des Heren siin, dat si si zuver van lechamen ende van geeste.

Dese ewangelie leestmen up den selven dach ende bescrijft Sinte Matheus int xxv capitel. [Mt. 25: 1-13.]

In dien tiden seide Jhesus te sinen jongren dese ghelikenesse: Hemelrike es ghelijc x joncvrouwen oft magheden, die hare lampten namen ende ghinghen ute te ghemoetene den brudegoom ende der bruut. Vive van desen wasser zot ende v wasser vroet ende wijs. Dese v zotte namen hare lampten, maer sine namen ghene olye met hem; maer de vroede namen metten lampten olye in

hare vaten. Doe die brudegoom een merren maecte, doe sliepen si alle ende voghelvaecten. Ende ter middernacht wart een groot gheroup ghemaect: Siet, de brudegoom comt, gaet hem ute te ghemoete. Doe stonden alle die maechden up ende verchierden hare lampten. Ende die zotte seiden ten vroeden: Gheeft ons van uwer olyen, want onse lampten werden ghebluscht. Die vroede antwoorden secghende: Datter lichte ons ende u niet ghenouch en ware, ghi gaet bet ten vorcopers ende coopter u. Ende doe si ghinghen copen, quam die brudegoom, ende die ghereet waren, ghinghen in met hem ter brulucht, ende die dore wart besloten. Doe quamen tachterst die andere magheden ende seiden: Here, here, doe ons up die dore. Ende hi antwoorde ende seide: Vor waer secgic u, ic en kenne u niet. Hier omme so wacht, want ghi en weet dach no stonde wanneer u Here comen sal.

 

[Exposicie: 261v-264v]

Dese epistel leestmen up de wiinghedaghe ende bescrijft Sinte Jan in Apocalipsi int [xxi capitel]. [Apoc. 21: 25a.]

In dien daghen sach ic de heleghe stat Jherusalem niewe neder gaen vanden hemele van Gode, bereet als ene bruut ghechiert haren man. Ende ic hoorde ene grote stemme vanden trone, secghende te mi: Siet die tabernacule Gods metten mensce, ende hi sal wonen met hem; ende si sullen siin volc siin, ende hi God sal siin met hem hare God; ende God sal of <vaghen> alle tranen van haren oghen; daer na ne sal de doot niet siin, noch weenen, noch screyen, noch roepen ne sal siin daer na, bedi die eerste siin leeden. Ende die inden trone zat, seide: Ziet, ic make alle dinc niewe.

Dese lesse leestmen noch van der wiinghe ende bescrijft Ysayas de prophete int [xix capitel]. [Is. 18: 7a+19: 4b, 19, 21a, 21c, 22b, 24b, 25.]

Dit seget die Here: In dien daghe suldi dragen ghiften den Here <der> heren, ende een starc coninc sal over hem heerscen. In dien daghe sal siin die outaer des Heren in midden der erden ende die titel bi sinen ende. Ende die Here wert bekent, ende si sulne eeren in offranden ende in ghiften, ende si sullen den Here ghelooften gheloven ende ghelden. Ende si sullen bekeren ten Here, ende hi sal haers ontfaermen, ende hi salse maken ghezont. In dien daghe sal siin die benedictie Israel in midden der erden, wien dat die Here der heren ghebenedijt heeft, secghende: Ghebenedijt si miin volc ende twerc miere hande, miin

erve Israel. Dit seghet die almachteghe Here.

Dese ewangelie leestmen upden selven dach ende bescrijft Sinte Luuc int xix capitel. [Lc. 19: 1-10.]

In dien tiden quam Jhesus wandelende in i lant daer ene stat in stont, die gheheten was Jerico; bider stat quam Jhesus. Nu was daer i man bi namen gheheten Zacheus; dese was i vorste der publicane ende hi was rike; ende hi begherde te ziene Jhesumme wie hi ware, maer want hi clene was van maecsele, conste hine omder scaren wille niet ghezien. Maer hi liep voren ende clam up enen wilden figre, om dat hi Jhesum zien mochte, want biden bome soude Jhesus liden. Ende doe Jhesus quam ter stat daer die boom stont, sach Jhesus up ende sach Zacheum ende sprac hem aldus toe: Zachee, haesti ende com hier of, want heden moet ic bliven in diin huus. Zacheus haeste hem ende quam of ende ontfinc Jhesum met bliscepen in siin huus. Doe dit die lieden saghen, murmereerdense onder hem, omme dat Jhesus thuus ghegaen ware met enen zondare. Doe stont up Zacheus ende sprac tote onsen Here: Here, sich, half miin goet ghevic den aermen, ende es dat ic yemenne onrecht ghedaen hebbe, dat willic hem ghelden viervout. Jhesus die antwoorde hem: Heden es zalecheit ghesciet desen huse, in dien dattu Zachee worden best Abrahams zuene. Want des menscen zuene es comen zouken ende ghezont maken dat verdorven was.

Dese epistel leestmen over de zonden ende bescrijft Jeremias de prophete int [xiv capitel]. [Ier. 14:7, 8a, 9b.]

Eist dat onse quaetheit strijt jeghen ons, Here, verlosse ons; ic bidde di, doe met mi om dine name, want vele onser verkere dese; wi hebben di ghezondecht, verbeidinghe Israel, behoudere in der

tijt der tribulacien. Maer du best in ons, Here, ende dine heleghe name es ane gheroupen over ons; ne laet ons niet, Here onse God.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Maerc int [vii capitel]. [Mc. 7: 24-30.]

In dien tiden stont Jhesus up ende ghinc in dat lant van Tyren ende van Sydonen, ende ghinc in huus ende ne wilde niemene weten, ende hine mochte niet sculen. Doe een wijf van hem hoorde, wies dochter den onzuveren geest in hadde, ginc soere in, ende viel te sinen voeten. Ende het was een hedijn wijf van Syrofenissen gheslachte, ende bat hem dat hi den duvel van harer dochter ute worpe. Doe seidi hare: Laet teerst ghezaet werden die kinder, want en es niet goet te nemene der kinder broot ende te werpene den honden. Ende soe antwoorde ende seide hem: Ja Here, entie welpkine eten vanden crumen die vallen vander kinder tafle. Ende Jhesus seide hare: Ganc omme dit sermoen, <de duvel ghinc> ute van diere dochter. Ende doe soe thuus quam, vant soe die joncvrouwe verledecht up haer bedde vanden duvel.

Dese epistel leestmen over de pelegrime ende es bescreven in Macabeus int [i capitel]. [2 Mach. 1: 23, 2, 3a, 4, 5.]

In dien daghen daden de priestere bedinghe, doe si offerden over tfolc van Israel. Jonatas began ende dandere secghende: God die doe u wale ende ghedinke siins testaments dat hi met Abrahamme ende Ysaacke ende met Jacoppe ghesproken heeft, siere ghetrouwer cnechte, ende gheve u allen herte, dat ghi hem dient ende dat ghi doet sinen wille. Die Here ondoe u uwe herten in sine wet ende in sine ghebode, ende make u pays ende ghehore uwe ghebede ende vertrooste u, noch en late u

niet in quader tijt, onse Here God.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Jan int [xvi capitel]. [Ioh. 16: 32, 33.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongheren: Siet, die wile comt, ende comt nu, dat elc uwer <ghestroeit> sal werden in sinen eyghenen, ende mi suldi allene laten; ende ic ne bem niet allene, want die vader es met mi. Dit hebbic u ghesproken, dat ghi in mi pays hebt. Indie werelt suldi bedruckinghe hebben, maer hebt betrouwenesse, want ic die werelt verwan.

Dese epistel leestmen over die stat ende bescrijft Sinte Pieter de apostel int [v capitel]. [1 Petr. 5: 69a.]

Alre liefste, omoedecht u onder die moghende hant Gods, dat hi u verheffe in den daghe der visitacien; met al uwer nerenstecheit werpt u in hem, want hi heeft uwes zorghe. Sijt alte male sober ende waect, want u weder zake die duvel als i briescende leeu omme loopt, <souckende> wien hi verderft, wien ghi weder staet starkelike in ghelove.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Matheus int [xii capitel]. [Lc. 12: 32-34.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: Ne ontziet u niet, clene hernessen, want het behaghede uwen vader dat hi u gheve dat rike. Vercoopt dat ghi bezit, ende ghevet alemoesene. Maket u scatte die niet ouden, ende enen scat onghebrekende inden hemel, daer ne gheen dief ne neme, noch motte ne vertere. Want daer u scat es, daer es uwe herte.

Dese epistel leestmen over stille weder ende bescrijft Ysayas de prophete int [xliii capitel]. [Is. 43: 1-2a, 2c-3a.]

Dit seghet die Here, sceppende di, Jacob, ende vormende di, Israel: Ne wil di niet vreesen, want ic hebbe di verlost ende di hebbic gheroupen met dire

name; du best miin. Als du overlijts duer die watere, so sal ic siin met di, ende die vlamme ne sal di niet bedecken, want ic bem met di, diin Here dijn God.

Dese ewangelie leestmen vanden selven ende bescrijft Sinte Matheus int [xviii capitel]. [Lc. 18: 1-8a.]

In dien tiden seide Jhesus sinen jongren: <Men> moet altoos beden ende niet ghebreken, secghende: Het was een oordeelre in ene stat, die Gode niet ne ontsach ende die lieden niet ne eerde. Ende het was ene wedewe in die stat ende quam te hem secghende: Wreke mi van minen adversarise. Ende hine wilts niet doen bi vele tijts. Daer na seidi in hem selven: Ende al eist dat ic Gode niet ne ontzie ende die lieden niet ne eere, nochtan om dat soe mi leetsam es, sal icse wreken, dat soe mi niet ten utersten ne come wroeghen. Doe seide de Here: Hoort dat die oordeelre der quaetheit seide. Ende sal dan God niet wrake doen siere vercoorne die roepen te hem bi daghe ende bi nachte, ende pays in hem hebben? Ic secgu dat hi haestelike sal doen haer lieder wrake.

Dese epistel leestmen over die zieke ende bescrijft Sinte Pauwels ten Tessalonisencen int [v capitel]. [Iac. 5: 13-16a.]

Broedere, eist dat yemen onder u bedroeft wert, hi bidde met enecheit der zielen ende <zalme>. Eist dat yemen onder u ziec wert, hi ledene toten priesteren vander kerken, dat si bidden over hem ende zalvene met olyen indie name ons Heren; ende die bedinghe des gheloofs behout den zieken ende die Here heftene up, ende es hi in zonden, si werden hem vergheven. Daer omme belie elc deen den anderen uwe zonden ende bidt deen vor den anderen dat ghi behouden wert.

Dese ewangelie leestmen vanden selven ende bescrijft Sinte

Luuc int [vii capitel]. [Lc. 7: 1-10.]

In dien tiden ghinc Jhesus in Capharnaum. Ende een van centurioens cnechten was ziec ende lach te stervene; ende hi haddene lief. Ende doe hi van Jhesum hoorde, sende hi te hem die ouderen der Joden ende bat hem dat hi comen soude ende gansen sinen cnecht. Ende doe si te hem quamen, baden si hem nerenstelike ende seiden hem: Het es recht dattu hem dit gheves, want hi mint onse volc ende stichte ons die synagoghe. Ende Jhesus ginc met hem. Ende doe hi noch vanden huus was, sende te hem centurio sine vriende, secghende: Here, en werde niet ghepiint, maer ic ne bem niet werdech, dattu gaes onder miin dac, ende mi selven ne micte ic niet werdech te di te comene, maer sech allene met enen woorde, ende mijn kint sal worden gheganst. Want ic bem i mensche onder macht ghezet, ende hebbe onder mi ridders; ende ic seghe den enen: ganc, ende hi gaet; ende den anderen: com, ende hi comt; ende minen cnecht: doe dit, ende hi doet. Doe dat Jhesus hoorde, wonderde hem ende seide te dien die hem volchden: Vor waer secgic u, dus groot ghelove ne vandic niet in Israel. Ende diere ghezent waren, keerden weder thuus ende vonden den cnecht die ghequolen hadde, ghezont.

Ene lesse ende bescrijft Moyses in Exodi [int iii capitel]. [Mal. 3: 13-18.]

Dit seghet God die Here: <Uwe> woorde siin machtech werden over mi. Ende <ghi> seit: Wat hebben wi gheseit jeghen di? Ende <ghi> seit: Ydel es die Gode dient ende alse ene bedervenesse bedwinese; wi hebben <ghehoedt> sine ghebode, ende want wi ghewandelt hebben bedroeft vor den Here Gode <der> heren. Wi secghen dat die zalech siin die bidden; aldus werden ghesticht die werken <die> ongherechtecheit, ende

[die] den Here becorden, die siin behouden werden.

Doe spraken die den Here vreesden, elke tote sinen <even> mensce; ende die Here verstont ende hoorde, ende doe wert ghescreven dat bouc der gravere vor alle die vreesden den Here ende ghedachten siere namen. Si sullen mi <siin>, seghet die Here der heren, in dien daghe dat ic sal maken, in ziende, ende ic salse sparen alse een man, die spart sinen zuene die hem dient. Ende ghi sult bekeren ende sult zien hoe het es tusscen den gherechten ende den ommilden, ende tusscen den dienende Gode ende den niet dienende. Dit spreect die almachteghe Here.

Dese ewangelie leestmen van den selven ende bescrijft Sinte Maerc int [xii capitel]. [Mc. 12: 41-44.]

In dien tiden sat Jhesus jeghen enen scat bloc, ende sach hoe dat siere in woorpen, ende vele rikere worpere vele in. Doe quam daer ene arme wedewe diere in dede ii poitevine. Ende hi riep sine jongre ende seide hem: Vor waer secgic u dat die aerme wedewe meer der in dede dan alle dandere, want si dadere in alle van dat hem over vloyde, maer dese van haerre aermoede dat soe hadde, dede soere in al hare leeftucht.


Vorige