Alfa-Nieuws. Jaargang 8

[p. 5]

Kaders

Inburgering in Nederland (vervolg)
Jeanne Kurvers/Universiteit van Tilburg

In eerdere nummers van ALFA-nieuws werd bericht over de vorderingen in het nieuwe inburgeringsstelsel. Inmiddels is er binnen en buiten de politiek veel gedebatteerd over de ins en outs van de nieuwe wet. Op deze plaats een vervolg van de berichtgeving.

Nieuwe inburgeringswet

Op 16 september 2005 laat de Rijksvoorlichtingsdienst in een persbericht weten dat het kabinet heeft ingestemd met de nieuwe inburgeringswet. Dat wil zeggen, de ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel bij de Tweede Kamer zal worden ingediend. Bij indiening in de Tweede Kamer wordt de tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State openbaar.

Het perbericht meldt het volgende: ‘Er komt een inburgeringsplicht voor alle vreemdelingen van 16 tot 65 jaar die als nieuw- of oudkomer duurzaam in Nederland mogen verblijven. Ook komt er een inburgeringsplicht voor enkele specifieke groepen genaturaliseerde Nederlanders, te weten: uitkeringsgerechtigden, verzorgende ouders en geestelijk bedienaren. Voor vreemdelingen en de specifieke groepen genaturaliseerde Nederlanders geldt dat zij niet inburgeringsplichtig zijn indien zij gedurende acht jaar van de leerplichtige leeftijd in Nederland hebben gewoond of over bepaalde Nederlandse diploma's, certificaten of bewijsstukken van een bepaalde opleiding beschikken. De bestaande Wet Inburgering Nieuwkomers blijft voorlopig nog enige tijd van toepassing op Antilliaanse en Arubaanse Nederlanders. Oudkomers die op het moment van inwerkingtreding van de wet zestig jaar of ouder zijn, worden eenmalig uitgezonderd van de inburgeringsplicht. Dit staat in het aangepaste wetsvoorstel van minister Verdonk voor Vreemdelingenzaken en Integratie waarmee het kabinet heeft ingestemd. Het aangepaste wetsvoorstel is de uitkomst van een heroverweging naar aanleiding van een door de Raad van State deze zomer uitgebracht advies.

Cursus

Het kabinet introduceert met dit wetsvoorstel de invoering van een meer verplichtend en resultaatgericht inburgeringsstelsel. De eigen verantwoordelijkheid van de inburgeringsplichtige speelt hierbij een belangrijke rol. Inburgeringsplichtigen kunnen zelf een cursus inkopen op de markt van cursusaanbieders. De overheid faciliteert naleving van de inburgeringsplicht met een kredietfaciliteit en een (genormeerde) vergoeding voor gemaakte kosten, indien het inburgeringsexamen binnen drie jaar is behaald. Voor bijzondere groepen inburgeringsplichtigen, onder wie bepaalde uitkeringsgerechtigden en vrouwen in achterstandsposities, bestaat daarnaast de mogelijkheid van een gemeentelijk aanbod voor een inburgeringstraject.

Examen

Het examen bestaat uit een praktijkdeel en een centraal examen. In het examen wordt taalvaardigheid en kennis van de Nederlandse samenleving getoetst. Het centrale examendeel zal door de Informatie Beheer Groep (IB-Groep) afgenomen worden. Het praktijkdeel kan ook door andere exameninstellingen afgenomen worden. Voor de niveaus van het basisexamen bouwt de wet voort op het werk van de commissie-Franssen, die onafhankelijk advies uitbracht over vorm en inhoud van de inburgeringsexamens in binnen- en buitenland.

[p. 6]

Rol gemeenten en IB-Groep

Gemeenten hebben een belangrijke rol bij de uitvoering van de wet. Zij doen aan bijzondere groepen inburgeringsplichtigen een aanbod en zij vervullen een rol in de handhaving van de inburgeringsplicht. De IB-Groep wordt belast met het afnemen van examens en het aanwijzen van de exameilinstellingen, met het verstrekken van leningen, vergoedingen en met de aanleg en het beheer van de informatiesystemen.

Achtergrond

De nieuwe inburgeringsplicht moet de bestaande taalachterstanden overbruggen en nieuwe achterstanden voorkomen. Aan de inburgeringsverplichting is voldaan als het inburgeringsexamen is behaald. Het wetsvoorstel vloeit voort uit het Hoofdlijnenakkoord én uit de aanbevelingen van de commissie-Blok. De commissie pleitte voor een “bindend en verbindend” integratiebeleid om daarmee de vrijblijvendheid in het integratiebeleid - waarvan het inburgeringsbeleid deel uitmaakt te doorbreken.’ (RVD, 16-09-05)

Vergeleken met eerdere berichten over de inburgering van nieuwkomers zijn de volgende veranderingen relevant: een groot deel van de genaturaliseerde Nederlanders wordt uitgezonderd van de plicht tot inburgering. De inburgeringsplicht geldt nog wel voor uitkeringsgerechtigden jonger dan 60 jaar, voor opvoeders en voor imams. Deze drie groepen hoeven echter niet het inburgeringsexamen af te leggen als zij acht jaar van hun leerplichtige leeftijd in Nederland hebben gewoond. Het is nog niet bekend wat er met de Turken gaat gebeuren, omdat er een oud associatieverdrag bestaat tussen Nederland en Turkije, dat Turken het recht gaf naar Nederland te komen. Surinamers die in Suriname basisonderwijs hebben gehad, hoeven niet in te burgeren.

Examens

In het persbericht over de inburgeringsexamens wordt gerept over een praktijkdeel en een centraal examen. De stand van zaken op dit moment daarbij is als volgt:

Het inburgeringsexamen in het land van herkomst bestaat uit twee delen: Nederlandse taal (de taaltoets), en Kennis van de Nederlandse Samenleving (de KNS-toets).

De norm voor de taaltoets komt te liggen op niveau A1-min. Dit niveau ligt onder niveau A1 van het Europees referentiekader. Alleen mondelinge vaardigheden (luister- en spreekvaardigheid) worden getoetst.

Het onderdeel Kennis van de Nederlandse Samenleving mag geen hogere eisen stellen aan de beheersing van het Nederlands dan het taalexamen; dat betekent dat ook daarbij wordt uitgegaan van maximaal het niveau A1-min van mondelinge vaardigheden.

Het inburgeringsexamen in Nederland zal eveneens bestaan uit een onderdeel Nederlandse taal en een onderdeel Kennis van de Nederlandse Samenleving. Voor het taalniveau van het inburgeringsexamen in Nederland wordt aangesloten bij het advies van de Adviescommissie Normering Inburgeringseisen (de commissie Franssen):

•	Nieuwkomers: mondelinge en schriftelijke vaardigheden op niveau A2.
•	Oudkomers: A2 voor mondelinge vaardigheden en A1 voor schriftelijke vaardigheden.

Voor het onderdeel Kennis van de Nederlandse Samenleving wordt het advies van aangedragen onderwerpen overgenomen en wordt aangesloten bij burgerschapscompetenties die gangbaar zijn in het beroepsonderwijs.

Het onderdeel Nederlandse taal wordt voor een gedeelte als centraal examen afgenomen, voor een deel als praktijktoets (vergelijkbaar met de al bekende assessments en portfolio's). Kennis van de Nederlandse Samenleving wordt in het centraal examen getoetst.

De ontwikkeling van de examens is op dit moment nog niet afgerond.

Het plan is om de nieuwe wet medio 2006 in te voeren, maar die datum is de laatste twee jaar al een paar keer verschoven. We wachten af.