Zon en zee
Gedichten schrijven in de alfaklas
Henny Jellema/Lieven de Keyschool, Haarlem
De School der Poëzie (zie hiervoor) was ook op de Lieven de Keyschool in Haarlem. Daar werd gewerkt met een alfa/mlk-klas. Voor wie het idee had dat de poëzie die Ilonka Verdurmen laat zien niet is weggelegd voor alfabetiseringsleerlingen: Henny Jellema geeft een mooi voorbeeld van het tegendeel.
Bij ons op school, de Lieven de Keyschool in Haarlem, werd in april van het afgelopen schooljaar meegewerkt aan het gedichtenproject van de School der Poëzie. Op dat moment was er bij ons geen klas met ‘pure analfabeten’. Wij hebben twee alfaklassen die - weliswaar met geregelde tussentijdse instroom - aan het begin van het schooljaar als alfa/mlk-klas starten. De analfabete leerlingen beginnen vrijwel meteen bij de start van het jaar met leren lezen en schrijven. De meeste leerlingen waren in april de allereerste fase van het aanvankelijk lezen ruim gepasseerd. Maar gelet op de aard van de groep hielden de gastdocenten van de School der Poëzie rekening met zwakke lezers.
Bij de eerste les deelde de gastdocente boekjes uit met gedichten. De leerlingen mochten gewoon een tijdje gedichten lezen. Iedereen mocht daarna een gedicht uitkiezen om voor te lezen. Dat alleen is al voldoende om een klas met alfabetiseringsleerlingen enthousiast te krijgen. Laten horen dat je kunt lezen! Dat doen ze graag.
Vervolgens stelde de docente voor dat de leerlingen nu zelf een gedicht zouden gaan maken, maar wel samen. Te beginnen met één woord. Al associërend kwamen de leerlingen tot de volgende bloempjes van visuele poëzie.
Daarna mochten alle leerlingen vrij associëren rond het thema ‘jouw eigen land’. Per persoon werd gevraagd waaraan hij of zij dacht bij het eigen land. Vervolgens werden de leerlingen aan het werk gezet om daarmee hun eigen gedicht te schrijven. ‘Desnoods met één woord,’ zei de gastdocente. Dat vonden ze wel moeilijk. Het leek er eerder op dat ze dachten ‘hoe meer woorden hoe beter’. Ze vroegen steeds meer woorden (‘Ik wil dit woord gebruiken. Juffrouw, hoe schrijf je ook al weer “vergeten”?’). Uiteindelijk hebben ze gedichten gemaakt die zich niet of nauwelijks onderscheidden van wat niet-analfabeten zouden doen. Ze vragen gewoon wat vaker ‘Hoe schrijf je dit..?’ En je hoeft bepaald niet de beste speller te zijn om een mooi gedicht te maken. Een leuke ervaring.
Auteursrechtelijk beschermd