Signalement
Toestroom van analfabete leerlingen
Vanaf januari 1995 verzorgt s.g. Durendael in Oisterwijk het onderwijs voor ongeveer 85 vluchtelingen-jongeren, voor het merendeel alleenstaande minderjarige asielzoekers, de AMA's. De leerlingen zijn verdeeld over vijf lesgroepen. Deze vijf groepen weerspiegelen min of meer ook een indeling naar niveau. Zo zitten bijvoorbeeld in groep 1 de leerlingen die analfabeet of anders-alfabeet zijn, terwijl in groep 5 de leerlingen zitten die al goed opgeleid zijn en/of wel een ‘talenknobbel’ hebben. De leerlingen uit de andere groepen bevinden zich qua niveau ergens tussen deze twee uitersten in. Bij onze onderwijsafdeling vertrekken er letterlijk iedere dag leerlingen en een keer per week worden er nieuwe leerlingen aangemeld en ingeschreven.
Het laatste half jaar is onze niveauindeling over de vijf verschillende lesgroepen aan herziening toe. Doordat er voortdurend steeds meer analfabete leerlingen worden aangemeld, hebben wij van de vijf niveau-lesgroepen er al twee ingericht voor opvang en onderwijs aan analfabete en anders-alfabete leerlingen.
De analfabete leerlingen komen veelal uit de huidige ‘Hel-landen’: Soedan, Liberia, Sierra-Leone, Angola waar door de jarenlange burgeroorlogen het onderwijs dus ook al jarenlang plat ligt.
Als ik in de intake-lesgroep informeer naar de onderwijsloopbaan in het land van herkomst van de leerlingen, krijg ik heel vaak te horen:‘geen school’. In een enkel gunstig geval hebben leerlingen een beetje leren lezen en schrijven van hun ouders of een ander familielid. Met name veel jongeren uit Liberia en Sierra-Leone komen als verstekeling aan boord naar ons land. Hun vluchtverhaal komt griezelig vaak op hetzelfde neer: vader en moeder vermoord door de rebellen, familie verloren en als alleenstaande jongere gevlucht.
Ondanks alle ellende die deze jongeren al hebben meegemaakt en ondanks het feit dat veel van hen nog nooit op school hebben gezeten, is het fantastisch om te zien hoe gemotiveerd ze zijn om te leren lezen en schrijven. Net als bij de anders-alfabeten kunnen we ook voor deze analfabete jongeren vaak het traject met beperkte instructie kiezen van de alfabetiseringsmethode ‘Lezen doe je overal’. De leerlingen kunnen meestal al klankzuiver lezen en schrijven als ze onze onderwijsafdeling na enkele maanden verlaten.
Wij zij erg benieuwd of andere onderwijsinstellingen voor de eerste opvang van vluchtelingen de laatste maanden ook meer analfabete jongeren krijgen aangemeld.
Reakties graag naar het redactie-adres van Alfa-Nieuws
Mieke van der Loop
Coördinator van de afdeling vluchtelingenonderwijs van s.g. Durendael