Die hystorie dat leuen ende dat regiment des alre grootsten ende machtichsten conincx Alexander die heere ende prince was van alle die werelt
(1491)–Anoniem Die hystorie vanden grooten Coninck Alexander– AuteursrechtvrijDie hystorie dat leuen ende dat regiment des alre grootsten ende machtichsten conincx Alexander die heere ende prince was van alle die werelt. [Christiaen Snellaert], Delft 1491 (vierde druk)
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
exemplaar Koninklijke Bibliotheek Den Haag, signatuur: KW 172 C 22
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de vierde druk van Die hystorie dat leuen ende dat regiment des alre grootsten ende machtichsten conincx Alexander die heere ende prince was van alle die werelt uit 1491. De eerste druk dateert uit 1477. Er is gebruik gemaakt van een door Renske van Dijk gemaakte transcriptie.
redactionele ingrepen
De folionummering in het origineel varieert tussen romeinse en arabische nummering. Ter bevordering van de leesbaarheid is hier gekozen voor arabische nummering; dus a2r in plaats van aijr.
Afbreekstreepjes zijn toegevoegd bij pagina-overgangen om de leesbaarheid te bevorderen.
Hoge punten, lage punten en middenpunten zijn momenteel allemaal omgezet naar lage punten. Veruit de meeste punten in de tekst zijn punten die op het midden van de regel zweven. Lage punten komen incidenteel voor en hoge punten bij hoge uitzondering.
Aan het begin van elk hoofdstuk is in het origineel ruimte gelaten voor een versierde initiaal. Deze initialen zijn niet toegevoegd waardoor aan het begin van elk hoofdstuk de eerste letter ontbreekt. In deze digitale editie zijn die letters tussen vierkante haken toegevoegd.
In het origineel is een deel van de tekst moeilijk leesbaar. Dat is in deze digitale editie aangegeven met vierkante haken.
De hoofdstuknummering in het origineel klopt soms niet of ontbreekt. Waar mogelijk is dit verbeterd of aangevuld en hieronder verantwoord.
fol. a2v: Pphilippus → Philippus: ‘want haer man die coninck Philippus was doe wten lande’.
fol. a3v: in het origineel ontbreekt het hoofdstuknummer. Dat is hier tussen vierkante haken aangevuld.
fol. a5r: Neptanabns → Neptanabus: ‘dinghen datter geschien souden Neptanabus’.
fol. a5r: v → vi: ‘Hoe Alexander Pucifael bereedt. Ca. vi’.
fol. a6r: viij → vij: ‘Ende hoe Alexander daer den prijs wan Capittel vij’.
fol. a6v: viij → vij: ‘Hoe Alexander den prijs te Pysen wan: Cap: vij’.
fol. b1r: brnyloft → bruyloft: ‘datmen die bruyloft hildt. ende hi brocht’.
fol. b1r: cn → en: ‘Maer die here en wildet niet laten’.
fol. b1v: meusche → mensche: ‘dunct mi bet een steen te wesen dan een mensche’.
fol. b1v: Maecedonten → Maecedonien: ‘Hier nae volcht Hoe dat Maecedonien teghen den coninc’.
fol. b5r: twederhaude → twederhande: ‘Maer haer dronckenscap was twederhande’.
fol. b5v: ontliuen → ontbiden: ‘ende groot al ontbiden die hulp raet’.
fol. c2r: kiut → kint: ‘doot slaen wijf ende kint’.
fol. c2r: mic → mit: ‘alsoe veel volcx hebbic mit mi dattet ghelijc is’.
fol. c2v: bedwaughe → bedwanghe: ‘met dat ghi in soe swaren bedwanghe comen’.
fol. c4r: alxanders → alexanders: ‘ende viel voor alexanders voeten’.
fol. c4r: codinc → coninc: ‘alle sijn heeren O Alexander coninc der coningen heere’.
fol. c5v: vas → van: ‘Ende van sinen heer worden verslagen’.
fol. c5v: x:w. → x:m.: ‘ende x:m. ridders. ende daer waren’.
fol. c5v: benal → beual: ‘noch leefde Doe beual alexander Persemone’.
fol. d3v: outamelicheyt → ontamelicheyt: ‘niet en dede om eenighe ontamelicheyt die hi mit haer had’.
fol. d6r: Porrus → Porrius: ‘Darius den coninc Porrus van Indien’.
fol. d6v: xxvij → xxviij: ‘Hoe Darius van sinen luden geslegen wort Ca: xxviij’.
fol. d6v: Orosins → Orosius: ‘Persen Orosius ende Iustinus seggen’.
fol. e1r: staestelic → haestelic: ‘haestelic van hem totter tijt toe’.
fol. e2v: ow → om: ‘ghinc wter stadt tot Alexander om een bede te bidden’.
fol. e3v: naw → nam: ‘Hier nam an Alexander Sychem’.
fol. e4v: soade → soude: ‘soude wye Darius ter doot gebrocht had’.
fol. e4v: ou → om: ‘dat soude ic doen om dat ick wiste wye sij’.
fol. e5r: cranca → cranc: ‘sinen here die te cranc of te oudt geworden waren’.
fol. e5v: alexanderrs → alexanders: ‘Philippus alexanders vader Ende die heren’.
fol. e6v: dorct → dorst: ‘onsen rijcke naeken dorst’.
fol. f1v: ln gro.ter → in groter: ‘hi was doe seluer in groter auenturen’.
fol. f1v: nohtans → nochtans: ‘ghewont nochtans holpen sij Alexander wter noot’.
fol. f2v: Porrus → Porrius: ‘Dus ontfinc Porrius den camp te vechten’.
fol. f3r: breif → brief: ‘seluer dat alexander dien brief sien soude’.
fol. f3r: wareu → waren: ‘als si vochten soe waren sij lange in twifel’.
fol. f4r: paerder → paerden: ‘stouter ridders te paerden die in alle noot vroem’.
fol. f4v: inpiters → iupiters: ‘Al hout mi alt volck dat ic iupiters zone’.
fol. f5r: vincg → vinck: ‘seit dat hi op die zee een hooft rouer vinck ghehieten’.
fol. g2v: endeb innen → ende binnen: ‘te gader ende binnen drie dagen’.
fol. g3v: dinc → ginc: ‘als die zonne onder ginc’.
fol. g4r: nit → mit: ‘Alexander peynsde of hi mit gheluc ende seghe’.
fol. g5v: rer → ter: ‘dien verrader die v ter doot brengen sal’.
fol. g6r: angae leuhn → anghe leuen: ‘al en salse niet langhe leuen’.
fol. g6v: znie → znee: ‘een huyt hadden soe wit als znee’.
fol. g6v: pararadyse → paradyse: ‘sij coemt wten paradyse’.
fol. h1v: Cectlien → Cecilien: ‘van Cecilien ende van Gallien’.
fol. h3r: mic → mit: ‘daermen ewelick in leeft mit blijscappen’.
fol. h4r: Dau → Dan: ‘daer mede dat recht Dan prijsen die ghene diet horen’.
fol. h6r: en → eu: ‘dat hi inder stat niet en ghinge’.
fol. i1v: |ende → ende: ‘ende hi hadde drie zonen’.
fol. i4r: leeft → leest: ‘Men leest dat hi enen steen hadde soe’.
fol. i4r: aldns → aldus: ‘Ende aldus verghinc die auenture’.
fol. i5r: neruoeren → ueruoeren: ‘wilden hem ter stont ueruoeren tot haren lande’.
fol. i5r: dedede → dede: ‘men dede daer een schoon costelic graf’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (voorplat, binnenkant voorplat, i6r, binnenkant achterplat, achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[fol. a1r]
Hier beghint die hystorie Vanden grooten Coninck Alexander
[fol. i5v]
Gheprendt ende voleyndt te Delf in Hollandt Int iaer ons heren .M:CCCC. ende xci: op den vijfsten dach van December
[fol. i6v]
Delf In Hollandt