Ad Interim. Jaargang 5

[p. 22]

Macabere dans

Wat zou ik graag nog ééns gedanst hebben met die vurige, zwartharige Rafaelita op die onstuimige muziek bij het kampvuur onder de sterren, die de voeten vanzelf in beweging bracht. Maar de muziek op de llano was verstomd en de veedrijvers hadden hun kudden weggedreven. Ik hoorde niets meer dan in de verte het gemurmel der Orinoco en het leek zoo lang geleden dat de castagnetten zoo opwindend nabij in mijn ooren klepperden, teruggekaatst door de haast ondoordringbare woudrand met talrijke, gedempte echos alsof saters en nymphen de spelers en dansers voor den gek hielden en ons spottend naäapten.

Nu was er alleen nog mijn onrustige hartslag in de zwarte stilte, die in mijn ooren tot een gebruis begon aan te zwellen. Ik voelde mij vallen. Ik lag en ik kon mij niet verroeren. Mijn hart knapte. Veel later kwam er een zucht. Ik lag op mijn rug met mijn gezicht naar de sterren in het bedauwde gras, de oogballen onbewegelijk, de mond half open en tusschen de lippen de punt van een blauwe, gezwollen tong. Nooit lag ik zoo rustig als nu, verlost van de zintuigen, die plagen van het lichaam. Zoo te liggen, niets te zien en te voelen met zijn lichaam en toch aanwezig te zijn. Buiten het lichaam te treden en zonder angst zijn eigen gezicht te aanschouwen met die glinsterende traan als een laatst, geheimzinnig verdriet in de linker ooghoek en die verstarde trekken gade te kunnen slaan boven een bovenmatig lang lijkende hals en een ingevallen borst. En hoe lang geleek dit armzalige lichaam nu!

De passaatwind suisde in de woudrand. Nachtvogels en vampyren riepen klagend. Apen brulden. Een slang glipte over mijn dijen en schoof snel weg in het glinsterende paragras. Ik had geen angst meer. Met stille verwondering kon ik het gevaarlijke reptiel gade slaan terwijl het over mij heen glipte.

In de vroege morgen bedekten groene en blauwe aas-

[p. 23]

vliegen mijn gezicht. Ik lag in de gloeiende zon en ze krioelden ook op mijn handen en verdrongen de mieren en de mosquitos. Ze legden hun eieren tusschen mijn vingers en in de ooren, neus en mond, verzadigden zich aan het oogvocht en drongen zelfs onder mijn oogleden door. Aaskevers in allerlei gouden en groene kleuren kwamen in karavanen op mij af, aangetrokken door de weezoete lucht die mijn lichaam verspreidde. Ze dreven hun legbooren onder mijn huid om hun nageslacht een goede tafel te bereiden en dan begonnen ze rond en onder mij te graven. Als een zwarte koek kleefden de insecten op mijn gezicht. Vlooien en teken hechtten hun eieren aan hoofdhaar en baard. Vogels deden de etende insecten soms zoemend opvliegen, maar even zoo vlug streken ze weer neer als het gevaar geweken was. Bleekgele maden begonnen te krioelen en rond me werd het graven ijverig voortgezet. Ik verloor reeds aanzienlijk hoeveelheden vocht door de beten der kevers. Mijn buik zwol monsterachtig en de huid begon blazen te vertoonen, die knappend barstten en de cadaverine overal in het rond verspreidden.

In de verschroeiende hitte van de middag cirkelden de gieren hoog boven de boomtoppen. Eén sloeg zijn vlerken loom en zwaar in steeds nauwer kringen boven mijn lijk. Zwaar en moeilijk daalde hij neer, totdat zijn vleugels als sombere, gebroken parasollen mij beschaduwden. Het was alsof hij dansend van vreugde op mij neer viel, zijn klauwen stevig hakend in mijn kleeren en ontbindend vleesch. Zijn lange, scherp gepunte snavel aan de kleine, naakte kop en vuurroode kale hals hieuw gulzig op mijn lichaam in terwijl hij zich met half gespreide vleugels in evenwicht hield. Zijn bek scheurde mijn kleeren aan flarden. Steeds dieper groef zijn kop, en spoedig volgden andere neophronen en altijd meer, zoodat mijn lijk overdekt werd met elkaar verdringende aasgieren, onder een wuivend woud van zwarte vlerken elkander de beste beten betwistend. Door de zwaarte der vogels bewoog mijn lichaam heen en

[p. 24]

weer, alsof het zich in de dood nog verzetten wilde tegen deze duistere horde. Met een fluitend geluid ontsnapten de gassen aan mijn gezwollen lijf. De gieren groeven hun kale halzen tot de vuilwitte veeren boa om hun schouders in het zacht van mijn buik. Ze vochten met wijd uitstaande klapperende vleugels om de ingewanden. Ze verjoegen elkaar om een betere plaats aan het banket te bemachtigen. Een der dieren had zich een stevige houvast op mijn borst veroverd en deed zich tegoed aan mijn oogen en kaken, scheurde mijn ooren van de schedel en zwelgde zich vol ontbindend vleesch, mijn gezicht onherkenbaar verminkend.

Het vallende duister, dat de llano purper kleurde, maakte een einde aan hun maal. Ze zweefden weg over de bronzen woudreuzen en lieten een ontvleeschd karkas achter te midden van rafels linnen, die wapperden in de wind. Maar dat weerhield niet de wolken mosquitos op mij aan te vallen en de aaskevers graafden verder. Het was of ik reeds begon weg te zakken in de uitgedroogde grond, of het verschroeide paragras reeds hooger boven mij wuifde. In het laatste licht glinsterde plotseling de gouden hoektand tusschen het grijnzende tandenwit en dan werd het duister en de witte nevelen bedekten barmhartig mijn armzalige, geschonken rest.

Den volgenden dag kwamen enkele hongerige gieren terug en deden zich tegoed aan de laatste vleeschresten. Ze haalden me leeg als plunderaars een huis. De avondwind waaide nu door mijn ribben en de zon bleekte mijn beenderen. De oogholten begonnen in donkere nachten te phosphoresceeren. Maden en wormen groeiden in mijn hersenen, verlieten mijn schedel en verpopten zich. Wat was de llano leeg en eenzaam. Niemand zou mij vinden en begraven. Het gras wuifde reeds over mij heen en het was of mijn blootliggend gebit er om grijnsde.

Toen kwam de regen. Die spoelde en waschte mij met dreunend geweld en joeg de laatste insecten weg. En de zon bleekte mijn gebeente steeds witter en kalkachtiger.

[p. 25]

Maanden lag ik door zon, wind en regen bestookt. Het gras schoot welig op in de regentijd en het werd diepgroen en malsch en koel rond mijn naakte beenderen, die 's nachts klepperden van kou als de passaat er langs speelde en overdag de uitputtende hitte verdragen moesten. Ik lag felwit en spokig in het maanlicht. Soms kwamen nachtdieren schimmig vlak langs mij heen, maar ze schenen door mijn bleekheid afgeschrikt te worden. Bij regenachtig weer lag ik 's nachts soms in een halo van zacht, bleek licht en nu waren mijn oogholten donkere gaten van haat boven het zwart van het neusgat.

Toch voelde mijn geest zich onweerstaanbaar tot zijn vroegere woning aangetrokken. Wanneer laat de ziel het lichaam in de steek? Moest ik eerst tot stof vervallen, oplossen in deze vreemde grond, vergaan tot niets? Ik waarde rond mijn eigen cadaver als een wachter, ik liet het nooit alleen. Ik sloeg dit proces van vergaan gade zonder ontroering. De kleerflarden rotten weg en verwoeien. De seizoenen gingen en in de groote regentijd hoorde ik de gezwollen Orinoco in de verte, waar hij door de bergen brak, bruisend naar de tierra caliente stroomen.

Waar bleven de veedrijvers toch met hun kudden? Het oerwoud ruischte. Niets was er dan zon en regen, donder en bliksem en de koele adem der passaat in de lange nachten. Soms lichtten groen de oogen van een jaguar in de nanacht, rende een kudde tapirs in wilde vlucht van de rivier naar het beschermende kreupelhout, braken takken door de sprong van den boomleeuw of waren er langgerekte stervenskreten en geschuifel in het gras. Een karavaan parasolmieren trok een spoor over de vlakte en staalblauwe wespen zwermden rond mijn blinkend karkas.

Toen, op een avond, nog vóór de passaat wind opstak, zag ik een rechte rookkolom opstijgen en zoodra het duister gevallen was ontwaarde ik het rosse lekken van de vlammen in de verte en dreef de wind de rook naar mij toe, de stralende sterren met een ijl floers bedekkend. Hoorde ik...

[p. 26]

hoorde ik werkelijk heel veraf de tonen van een danswijs? Waren daar soms Rafaelita en Pedro en Miguel en de anderen? Dansten ze bij het vuur? En ik zou nog éénmaal met die lichtekooi gedanst willen hebben! Met die zamba, die me betooverd had met haar zwarte haren en het wilde spel harer castagnetten.

Ik keek naar mijn door gras overwoekerd cadaver. Het rif blonk hagelwit tusschen de groengrauwe sprieten en graspluimen. Nog één wensch; de laatste wensch van een overledene. De verre muziek wond mij op. Het uitdagend castagnetten-geklepper dreef me onweerstaanbaar terug in mijn eigen lichaam en ik stond weifelend op, als dronken, als herboren. Tusschen warrelende sterren kwam boven de bronsgroene woudrand de zilveren maandiscus aangedreven. Nachtvlinders gonsden als dol rond mijn beenige schedel. Beschroomd schudde ik de vochtige aarde en kleerresten van ruggewervels en heupbeen en ik deed voorzichtige en onzekere stappen. Mijn botten kraakten als moede scharnieren. Kil was het gras aan mijn ontvleesde voeten. Maar de muziek zweepte mij op. Zoo was nooit de danswijs gespeeld, zóó dringend, zóó uitdagend. Het rythme van Rafaelita's castagnetten vuurde mij aan. Over mijn kale ribben keek ik naar mijn onzekere danspassen, maar allengs werd het beter en ik plaatste mijn vingerkootjes op de randen van het bekkeneel. Ik draaide, sprong, ik gleed vooruit en achteruit, ik wiegde heen en weer alsof ik het tralievenster, dat mijn schaduw op het gras wierp, ontwijken wilde. Ik boog en ik rees, mijn hielen stampten, ik draaide als een spil in het rond. Vuurvliegen zetten zich op mijn schouders en borstbeen. Van schrik glipte een kleine koraalslang weg uit mijn mondholte. En ik danste voort als bezeten door de zinderende muziek. Ik voelde geen gewicht van spieren, geen moeheid. Nooit danste ik zóó licht en zóó intens.

Dan verstomden eensklaps de castagnetten en even later zweeg ook de muziek. Als versteend bleef ik in danshou-

[p. 27]

ding staan. Dan, haast op hetzelfde oogenblik, stortte ik ineen tot een vormelooze hoop beenderen, terwijl mijn ziel zich voor de tweede maal van dit lichaam ontdeed en licht als een zaadpluis op de wind het oneindige heelal indreef.

Erik West

14.2.1933