Ad Interim. Jaargang 4

[p. 145]

[Ad interim, 1947, nummer 4]

Uit ‘lofzangen’

Schrift

D'uitingen van 't gemoed zijn niet gebonden
Aan lichaamlijke tegenwoordigheid.
De kleine teekens, dicht aaneengereid,
Liefde en teederheid veraf verkonden.

O wonder van den geest, die heeft gevonden
De stomme taal, die d'afstand overbrugt
En door het fijne tastgevoel der blinden
Ook hem verlost van zijn eenzame vlucht.

Nu kan hij vrij met anderen verkeeren,
Zich wijden gaan aan alle geestespracht
En staren in der kennis diepe meren
Waarin de hemel van de schoonheid lacht.

En ook den stomme, o schrift, hebt gij leeren
Spreken: ook voor hem is 't niet langer nacht.

De wilde sneed zijn teekens in de boomen
Om weer te vinden den weg dien hij ging.
Een pijl gaf aan welke richting genomen
De horde had; twee pijlen of een ring

Dat deze jachtgronden haar toebehoorden:
Wie ze betrad was vijand van den stam.
Dat was een taal begrijpelijk zonder woorden
Voor elk. Welk eenen sprong het schrift toen nam.

[p. 146]

 

Bij de Chaldeeërs en Egyptenaren

 

Een schrift zoo beeldend klaar en schoon,

 

Dat wij nog naar de hiëroglyphen staren

 

En vol bewondering is onze troon,

 

 

 

Als w' aandachtig nemen in ons op

 

't Beeld van den schrijver met zijn vogelenkop.

De Middeleeuwen zagen in hun kleine
cellen de vrome monniken aan 't werk.
God bestuurde de hand die trok de lijnen
Te zijner eere en die van zijn Kerk.

Geduldig trok z' op 't blanke perkament
Letter na letter, werd niet mat of moede,
Gebed en koorgezang de zielen voedden
Met goddelijke krachten tot het end.

Getemperd viel 't licht door de kleine ruiten
Naar binnen; soms gleed ook een zonnestraal
Hoog uit de blauwe lucht op 's monniks handen.

Dan zag hij glimlachend even naar buiten,
Dacht ‘God is goed, heet zal de zonne branden
Op 't plein’, en boog weer over 't schoon verhaal.

Hoe spreken d'oude heilige gebeden
Door d'oogen tot het vroom gemoed, wanneer
't In 't schoon vercierd getijdenboek den vrede
Zocht, die Christus in 't Evangelie leert.

[p. 147]

 

Zijn naam en die van Maria omwonden

 

Met eedle lijnen zilver, goud en blauw,

 

Waartusschen in wuivende palmen stonden

 

Met groote vruchten, somtijds ook een pauw.

 

 

 

In 't stil aandachtig teekenen en turen

 

Gleed 't leven van den vromen monnik heen.

 

Daarbuiten beukte wild tegen de muren

 

De krijg, voor hem 't getijden boek alleen

 

 

 

Bestond tot op een dag de goede Dood

 

Hem ophief en droeg tot in Godes schoot.

Onze grootmoeders schreven in hun kleine
Cierlijke schrift velerlei dingen neer:
Brieven, hun dagboek, verzen somtijds, zeer
Bewonderde, recepten voor de fijne

Keuken. Elk schrift spiegelde een menschenziel,
't Verried, waarom d'een wiekte recht naar boven,
Een ander zich verkroop in stille hoven,
Een derde in scherven uit elkander viel.

De machine maakt aller schrift gelijk,
Daarin wordt niets menschelijks meer gevonden,
Niets van wat woelt en leeft in 't oudre rijk.

Maar God sprak tot haar: ge moogt alles maken,
Alleen aan den mensch zelf moogt ge niet raken,
Ik schiep hem en hij blijft aan mij gebonden.

[p. 148]

VI

 

Wij allen die, helaas, werden geboren

 

In dezen harden, verzakelijkten tijd,

 

Hebben het hooge geluk meest verloren

 

Van 't werk, dat als 't schoonst levensspel verblijdt.

 

 

 

Eerst vond m'enkel in banken, op kantoren

 

De schrijfmachine: zij hoorde in die sfeer,

 

Maar nu kan men 't eentonig tikken hooren

 

In ieder huis. Men schrijft geen brieven meer

 

 

 

Maar tikt ze. De minnaar, hij legt het jagen

 

Van zijn hart in dat droog en dof geluid.

 

De dichter ziet zijn schoonste droomen dagen

 

Als hij zijn nieuwe Remington ontsluit -

 

 

 

Ach, het zal wel niet anders kunnen zijn,

 

Maar dit oude dwaze hart doet het pijn.

 

 

 

Henriëtte Roland Holst