Ad Interim. Jaargang 1

[p. 33]

[Ad Interim, 1944, nummer 2]

Bernard Verhoeven
Aphorismen

Hoe vergeeflijk zijn anderer ondeugden, die onze deugden vleien; hoe onverdraaglijk deugden, die onze ondeugden beschamen.

Een koning, die vrijwillig afstand doet van zijn kroon, is niet gelijk aan wie nooit een kroon bezat. Onthoud den koningen hun kroon niet: ootmoed is een koninklijke deugd.

Een aforisme is slechts een halve waarheid; maar is dat ook niet de volle maan?

Ge prijst den bescheidene. Het zou me meer interesseeren te weten, of de bescheidene U prijst.

Soms is de mensch zóó verheven, dat God den mensch, soms zóó laag, dat God Zich-zelf onrecht zou aandoen door niet te bestaan.

Vrouwen met een mannelijken geest zijn vaak eenzaam: ze hebben haar eigen sekse verlaten en zijn onmachtig om een andere te adopteeren. Ze benijden den man halverwege om zijn mannelijkheid, en minachten hem halverwege om haar vrouwelijkheid. Ze zouden willen denken met de directheid der intuïtie, en haar wapen zou in het mannelijk duel doodelijk zijn. Als de man niet zijn wapen eerder had gehanteerd....

Zooals de pit van de nederige olie, zoo brandt de liefde van den ootmoed, die zichzelf verteert.

[p. 34]

Ge vleit U-zelf door uw lakeien te vleien. De glans uwer onderdanen straalt op U-zelven terug. Daarom wilt ge gekroonde vazallen om U heen zien. Wee, indien iemand den slavenkroon uit uw handen weigert. Uw grootmoedigheid blijkt dan snel ontmaskerd: ge hoont wie zich niet door U laat vleien, ge vernedert wie zich niet door U laat verheffen.

De mensch kan het dier in zich heiligen, hij kan het ook heilig verklaren. In het tweede geval noemt men het eerste schijnheilig.

Pas op, mijn aforisme! Uw plaatsruimte is beperkt, maar niettemin: hoed U ervoor met de ellebogen vooruit te dringen.

Hoe bescheiden verontschuldigt, hoe kiesch beschuldigt ge U: waarlijk de bedreven fout siert U. Maar hebt ge niet één kleine omstandigheid vergeten, die het geheele tafereel had kunnen bederven?

Ge ergert me door het bluffen op uw vele kundigheden. Wist ik slechts wat me ergert: uw bluffen of uw kundigheden.

Ge vleit somwijlen een vrouw, door haar de jegens een dame vereischte vormen te onthouden. Ge staat in haar gunst, maar geniet die met omzichtigheid. Achter de dame waakt de vróuw over de vormen. Vergeet ge die subtiele grens - jammer voor U. Vergeet zij de grens - jammer voor haar.

Het onbillijke van den laster is: dat de een van den appel kan eten en de ander er naakt van wordt.