Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Mr. Hendrik Hooft]

HOOFT (Mr. Hendrik) zoon van Daniel Hooft en van Sophia Maria Reael, den 23 Junij 1716 te Amsterdam geboren, commissaris (1738), schepen (1744) en sedert 1769 meermalen burgemeester zijner geboorte stad; voorts lid van het Ed. Mog. Collegie ter admiraliteit te Amsterdam, postmeester van het Hamburger kantoor, heemraad van de Beemster, hoogheemraad van den zeedijk beoosten Muiden. Hij voegde zich na 1780 bij de hevigste tegenstanders van het Huis van Oranje, doch geenszins bij hen, die slechts de oude patricische regering wilden doen herleven. Met een ijver boven zijne jaren (hij was reeds over de zeventig) ondersteunde hij de eischen of begeerten des volks of liever der burgercompagniën, die zich als tolken der natie deden gelden. Hij was den afgod der zuivere demokraten en werd daarom ook vader Hooft genoemd, en in alle kringen en bijeenkomsten der patriotten onder dien naam steeds met geestdrift herdacht.

De maanden Februarij en April 1787 leverden tooneelen waarin deze gezindheid levendig uitblonk. Zij zijn breedvoerig en meesterlijk door mr. J. van Lennep geschetst die tevens een fiksche karakterschets van dezen ijverigen

patriot heeft gegeven. Nog in hetzelfde jaar moest de grijsaard, wiens rol op het staatstooneel eerst eigentlijk met zijn zeventigste jaar begonnen was, dit tooneel reeds verlaten, ten gevolge der omwenteling. Hij verliet eenigen tijd het land en de hitte zijner tegenpartij, nadat Deventer en Groningen hem het verblijf binnen hare muren hadden ontzegd. In het vaderland wedergekeerd leefde hij stil en gerust op zijne landhoeve Valkenheining te Loenersloot, en stierf aldaar den 30 Augustus 1794. Zeer verschillend is het oordeel over dezen man. De Oranje-partij verguisde, de die der patriotten vergoodde en noemde hem ‘een man, die een engel in menschelijke gedaante was.’ Doch hoe ook het oordeel over zijne wijsheid, bekwaamheid en oogmerken moge zijn, algemeen is de lof omtrent zijne zedelijke deugden, vooral zijne nederigheid en eerlijkheid, gelijk ook die van zijn ijver voor koophandel en landbouw. Voorts was hij wakker, voortvarend en hartstogtelijk. In het laatst van zijn leven stond hij geheel onder den invloed van den pensionaris van Berckel, een man van groote schranderheid en bekwaamheid, doch weinig naauwgezet met betrekking tot de middelen, welke hij in 't werk stelde.

De regering van Dublin schonk aan Hooft het burgerregt van die stad, bij zijne tegenwoordigheid aldaar in 1769, die van St. Omer in 1788.

Hij huwde 1. Anna Adriana Smissaert, geboren 1722, dochter van Jan Carel Smissaert en van Sophia Eleonora baronnesse Borre van Amerongen; zij stierf 1745. 2. Hester Jacobsdr. Schues, en liet na Hester Hooft, geboren 20 Januarij 1748, gehuwd 12 Mei 1765 met mr. George Clifford, schepen van Amsterdam, en later (23 Julij 1786) met den admiraal van Kinsbergen. Zij overleed te Amsterdam den 15 April 1795. Kinsbergen wenschte zijn schoonvader, dien hij, in weerwil van verschil van politieke gevoelens, zeer hoogachtte, in de hervormde kerk te Vreêland een gedenkteeken met zijn beeldtenis daarop in marmer gebeiteld op te rigten, doch de ongunst dier dagen verhinderde zulks. Op verschillende wijzen is Hooft afgebeeld.

Zie Verrolg op Wagenaar, D XVII. bl 47; Beroerd Nederland, D. XI.; Bilderdijk, Vaderl Geschiedenis, D. XII. bl. 74; Scheltema, Staatk. Nederl., o.h.w.; van Kampen, Vaderl. Karakterk, bl. 683, volgg; Mr M.C. van Hall, Leven en Karakter van den Admiraal J.H. van Kinsbergen, bl. 142; Mr. J. van Lennep, Het Leven van Mr. C. van Lennep, bl. 86, volgg.; Levensbeschrijv. van alle beroemde Nederl. Mannen en Vrouwen bij D.M. Langeveld; de Vaderl. Chocolaad, Amst. 1796; Helmers

Holl. Natie; Kobus en de Rivecourt; Navorscher, D. X. bl. 6, 205, 260, 362; Muller, Cat. van Portr.